تفاوت مودم و روتر و اکسس‌پوینت چیست؟

اتصال و استفاده از اینترنت ساده به نظر می‌رسد. به وای‌فای وصل شده و وارد یک سایت یا فیسبوک یا اینستاگرام می‌شوید و چیزهایی که می‌خواهید را دانلود می‌کنید.

اما وقتی مشکلی پیش بیاید یا تصمیم بگیرید که تجهیزات اینترنت و شبکه خود را ارتقا دهید؛ باید بدانید که دستگاهی شما چیست و چه کاری انجام می‌دهد و شما دقیقا به چه چیزی نیاز دارید. ما باید درباره این جعبه سیاه کوچک اطلاعات نسبتا کاملی داشته باشیم.

اینجا است که بسیاری از کاربران اینترنت با وجودی که سال‌ها است در اینترنت هستند ولی تفاوت مودم با روتر را نمی‌دانند! یا تفاوت روتر با اکسس‌پوینت و سوئیچ را نمی‌دانند. آیا هاب برای آن‌ها بهتر است یا یک سوئیچ؟ تفاوت یک روتر مودم با روتر چیست؟

بسیاری از ما دقیقا نحوه کار و عملکرد این دستگاه‌ها را نمی‌دانیم؛ اگرچه ممکن است چند تای آن‌ها در خانه ما روشن و مشغول به کار باشند. در مطلب زیر، می‌توانید برای یک بار و به زبان بسیار ساده‌ای؛ نگاهی به تفاوت‌های تجهیزات شبکه خانگی داشته باشیم؛ تجهیزاتی که شما را به اینترنت وصل می‌کنند ولی ویژگی‌های بسیار متفاوتی با یکدیگر دارند:

مودم چیست؟ شما را به اینترنت وصل می‌کند

مودم دروازه ورود و اتصال شما به اینترنت است. یک کابل فیبرنوری یا خط تلفن از طریف شرکت مخابرات و محله شما به خانه شما می‌آید و به دستگاه مودم وصل می‌شود.

مودم اطلاعات دیجیتالی ۰ و ۱ را از کامپیوتر یا دستگاه‌های دیگر که به اینترنت وصل هستند؛ دریافت کرده و به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل و از طریق خط تلفن یا کابل فیبرنوری به آن سوی جهان ارسال می‌کند یا برعکس سیگنال‌های رادیویی آنالوگ را دریافت و به اطلاعات دیجیتالی برای نمایش در کامپیوتر شما تبدیل می‌کند. این روش را مدولاسیون و دمدولاسیون می‌گویند و نام مودم (Mo-Dem) از همین‌جا می‌آید.

البته، این روزها مودم‌های سیم‌کارتی و اینترنت موبایل نیز رایج شدند که هیچ کابلی از مخابرات یا محله شما وارد آن‌ها نمی‌شود و از طریق اتصال به آنتن‌های موبایل BTS تبادل داده را با اینترنت کل جهان انجام می‌دهند.

به هر حال، فارغ از اینکه چه نوع مودمی دارید و چه سرویس اینترنتی استفاده می‌کنید؛ مودم دستگاهی است که شما را به اینترنت وصل می‌کند و بدون آن نمی‌توانید در خانه از اینترنت استفاده کنید. حتی گوشی‌های تلفن همراه نیز یک مودم درون خود دارند!

روتر چیست؟ دستگاه‌های شما را به مودم وصل می‌کند

اگر یک کامپیوتر در خانه داشته باشید؛ می‌توانید آن را مستقیما از طریق کابل شبکه به مودم وصل کنید و وارد اینترنت شوید. مودم‌های نسل اول این‌گونه بودند و همه دستگاه‌ها باید با کابل شبکه به آن وصل می‌شدند.

اما امروزه در هر خانه، چند دستگاه کامپیوتر و لپ‌تاپ یا گوشی تلفن همراه، تلویزیون، کنسول بازی و غیره باید به اینترنت وصل شوند. مودم‌ها به تنهایی قادر به ارسال اطلاعات همزمان به سوی چندین دستگاه نیستند. آن‌ها یک آدرس IP دارند که موقعیت مکانی شما در اینترنت را نشان می‌دهد در صورتی که برای اتصال هر دستگاه به اینترنت نیاز به یک آدرس IP منحصربه‌فرد داریم.

اینجا است که دستگاه روتر وارد می‌شود و همه دستگاه‌های خانه را از طریق وای‌فای یا کابل شبکه به یکدیگر وصل کرده و بعد آن‌ها را به مودم وصل می‌کند. روتر به هر دستگاه یک آدرس IP اختصاصی می‌دهد و می‌تواند این آدرس‌ها را مدیریت و کنترل کند.

اگر آدرس IP مودم را همانند آدرس خیابان در یک شهر فرض کنیم؛ آدرس IP که روتر به هر یک از دستگاه‌ها می‌دهد؛ شبیه به آدرس و شماره پلاک آپارتمان‌ها است. مودم اطلاعات را از اینترنت دریافت و به روتر می‌دهد و بعد روتر است که اطلاعات مورد درخواست کامپیوتر یا تبلت یا گوشی موبایل را برای آن‌ها می‌فرستد و از سوی دیگر اطلاعات دریافتی از آن‌ها را به مودم می‌دهد!

شبکه ایجاد شده توسط یک روتر را شبکه محلی یا LAN می‌گویند (local area network) و مودم شما را به شبکه بزرگ‌تر به نام WAN وصل می‌کند (wide area network) که در بیشتر اوقات همان اینترنت است.

نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که همه روترها دارای وای‌فای نیستند. برخی مودم‌های قدیمی دارای روتر بوده ولی فقط از طریق کابل شبکه، دستگاه‌ها به روتر و اینترنت وصل می‌شدند.

امروزه، دیگر کمتر دستگاهی بدون وای‌فای ساخته می‌شود و همه روترها دارای وای‌فای هستند. ضمن اینکه تلاش می‌شود مودم و روتر یک دستگاه باشند و «مودم روتر» شوند تا دیگر کاربران ناچار نباشند دو دستگاه خریداری و به یکدیگر وصل کنند.

اکسس‌پوینت چیست؟ اتصال بی‌سیم را اضافه می‌کند

بچه‌های امروزی با اکسس‌پوینت (access point) کاملا بیگانه هستند؛ چون چشم باز کردند و مودم روترها را دیدند.

اما روزگاری که همه مودم‌ها کابلی بودند و خبری از روترهای ادغام شده در مودم‌ها و وای‌فای نبود؛ باید برای هر مودم یک اکسس‌پوینت خریداری می‌شد تا دستگاه‌های دیگر بتوانند به وای‌فای وصل شوند. کار اکسس‌پوینت، ساخت یک وای‌فای یا شبکه بی‌سیم و اتصال بی‌سیم دستگاه‌ها به مودم یا روتر کابلی است.

اکسس‌پوینت از طریق کابل شبکه به روتر یا مودم روتر وصل می‌شود و دستگاه‌های دیگر از طریق وای‌فای به اکسس‌پوینت وصل می‌شوند تا بتوانند از اینترنت استفاده کنند.

این روزها، کمتر خانه‌ای اکسس‌پوینت دارد ولی در هنل‌ها، کافی‌شاپ‌ها، مراکز خرید عمومی و دانشگاه‌ها می‌توان هنوز اکسس‌پوینت‌ها را پیدا کرد؛ چون یک نقطه دسترسی به اینترنت برای دستگاه‌های دیگر می‌سازند.

در مکان‌های بزرگ تجاری، چندین اکسس‌پوینت را به یکدیگر وصل کرده و یک شبکه بزرگ درست می‌کنند تا منطقه وسیعی را زیر پوشش وای‌فای ببرند.

نسل جدیدتر و به‌روزتر اکسس‌پوینت‌ها، همان شبکه‌های مش وای‌فای و روترهای مش وای‌فای هستند. شما یک سیستم مش وای‌فای شامل یک روتر اصلی و چند نود تقویت‌کننده خریداری می‌کنید و بعد روتر را به مودم وصل کرده و نودها را به روتر وصل می‌کنید و در نقاط مختلف خانه قرار می‌دهید تا کل مساحت خانه زیر پوشش وای‌فای قوی برود.

سوئیچ چیست؟ اتصال دستگاه‌ها به روتر با کابل شبکه

همه روترها دارای درگاه‌های شبکه اترنت داخلی هستند ولی بسته به اندازه و کلاس روتر یا مودم روتری که خریداری می‌کنید؛ ممکن است به اندازه کافی درگاه شبکه اترنت برای اتصال دستگاه‌های شما نداشته باشد. تصور کنید بخواهید ۵ کامپیوتر، ۲ لپ‌تاپ و یک پرینتر را به روتر وصل کنید ولی روتر شما فقط ۴ درگاه اترنت داشته باشد.

یک سوئیچ می‌تواند تعداد درگاه‌های اترنت بیشتری به روتر شما اضافه کند. کافی است سوئیچ را به یکی از درگاه‌های شبکه اترنت روتر وصل کنید و بعد دستگاه‌های دیگر را به درگاه‌های سوئیچ بزنید. حتما برای استفاده از سوئیچ به یک روتر نیاز دارید. یک سوئیچ نمی‌تواند به تنهایی آدرس IP به دستگاه‌ها تخصیص بدهد یا مسیریابی کند و نظارتی روی پهنای‌باند داشته باشد. روترها از سوئیچ‌ها هوشمندتر هستند و سوئیچ فقط یک گیت‌وی برای اطلاعات دریافتی و ارسال هستند.

نکته دیگر این است که نباید یک سوئیچ را با هاب اشتباه بگیرید. این دو دستگاه یکسان به نظر می‌رسند ولی عملکرد متفاوتی دارند: سوئیچ سعی می‌کند مسیریابی ترافیک را میان چندین دستگاه انجام بدهد ولی هاب یک سیگنال را دریافت کرده و برای همه دستگاه‌ها می‌فرستد. در خانه‌های مدرن امروزی از هاب‌ها کمتر استفاده می‌شود.

ترکیب همه در یک دستگاه

گفتیم فناوری نسبت به چند دهه پیش، پیشرفت‌های بزرگی داشته است و به این سو می‌رود که مردم در خانه فقط یک دستگاه همه‌کاره داشته باشند.

مودم روترهای امروزی در واقع یک مودم + روتر + سوئیچ + اکسس‌پوینت هستند و شما همه کاری با آن‌ها می‌توانید بکنید. ضمن اینکه شما را به اینترنت وصل می‌کنند؛ وای‌فای هم می‌دهند و در برخی مدل‌ها تا ۸ درگاه شبکه اترنت در اختیار دارید. برخی مدل‌های مودم روتر می‌توانند تقویت‌کننده وای‌فای هم باشند یا اینکه بلندگوی هوشمند یا هاب هوشمند برای اینترنت اشیا هم هستند.

به همین دلیل، مردم در سراسر دنیا مودم روترهای امروزی را دوست دارند و در خرید چندین دستگاه جداگانه صرفه‌جویی می‌کنند. به علاوه، دیگری خبری از کابل‌ها و کابل‌کشی نیست و فقط یک کابل به مودم وصل می‌شود که همان کابل اینترنت است.