آخرین وضعیت اینترنت ایران: اینستاگرام و واتساپ فیلتر؛ اینترنت موبایل فقط سایت‌های داخلی

دیروز ۳۰ شهریور ۱۴۰۱، روز عجیب و تاریخی برای اینترنت ایران بود. سیلی از حوادث و اتفاقات که شاید هریک می‌توانست چندین ماه طول بکشد تا رخ دهد؛ در بازه زمانی ۱۲ ساعت رخ دادند و وضعیت اینترنت ایران را به نقطه‌ای تاریک کشاندند.

الان، اینترنت موبایل همراه اول و ایرانسل کاملا قطع است یا فقط سایت‌های داخلی را باز می‌کند؛ واتساپ و اینستاگرام فیلتر شدند و فقط با وی پی ان باز می‌شوند؛ سکوت و بی‌خبری در کانال‌های تلگرامی و واتساپی موج می‌زند و برای اولین بار پس از سال‌ها، مردم ایران بدون فیلترشکن امکان ارتباط با یکدیگر را ندارند.

دیشب، از سر عادت، اینترنت موبایل گوشی را باز کردم و خواستم مثل همیشه واتساپ، اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های خودم را چک کنم ولی دیدم هیچ پیامی نیست؛ هیچ چیزی باز نمی‌شود و انگار گرد مرگ به فضای مجازی پاشیدند.

شروع روز گذشته با خبر مجوز وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به ایلان ماسک و اسپیس ایکس برای ارسال تجهیزات سخت‌افزاری اینترنت استارلینک به ایران بود.

ساعتی بعد و در همان اوایل صبح، خبرهای هک سایت‌های دولتی توسط گروه هکری «ناشناس» منتشر شد که تا آخر دیشب ادامه داشت و سایتی پس از سایت دیگری هک می‌شد.

بعد نزدیک ظهر، رسانه‌ها خبری به نقل از وزیر ارتباطات منتشر کردند که ممکن است اینترنت به خاطر مسایل امنیتی، محدود یا قطع شود. البته، ساعتی بعدش وزارت ارتباطات این نقل قول از آقای عیسی زارع‌پور را تکذیب کرد.

نزدیک غروب بود که اینستاگرام از دسترس ایرانی‌ها خارج شد و دیگر با آدرس IP ایران نمی‌توانستید وارد این شبکه اجتماعی شوید.

حوالی ساعت ۱۰ شب بود که واتساپ هم از فیلتر شد و باز شدن آن نیاز به فیلترشکن داشت.

همین‌طور، از شهرهای مختلف و تهران خبر رسید که اینترنت‌های موبایل همراه اول و ایرانسل قطع است.

در آخر شب، رسانه‌ها خبر دادند اینترنت موبایل فقط سایت‌های داخلی را باز می‌کند و اصطلاحا ملی شده است و اینترنت بین‌الملل در دسترس نیست.

اینترنت ثابت مانند ADSL و VDSL و FTTH و TDLTE هنوز قطع نشدند یا سایت‌های خارجی را باز می‌کنند ولی برای رفتن به واتساپ و اینستاگرام نیاز به وی پی ان دارید.

منبع رصد وضعیت اینترنت نت‌بلاکس نیز در ساعات پایانی دیشب، تایید کرد هم اینستاگرام و هم واتساپ در ایران فیلتر شدند. همین‌طور در آخرین گزارش نت‌بلاکس آمده است که اینترنت ایران دارد شدیدترین محدودیت‌ها و قطعی‌ها از سال ۲۰۱۹ به این طرف را تجربه می‌کند.

تا به امروز صبح، همین وضعیت ادامه دارد و مشخص نیست فیلتر اینستاگرام و واتساپ به طور موقتی و به خاطر اعتراضات روزهای اخیر است تا اینکه برای همیشه در ایران باید با اینستاگرام و واتساپ بدون فیلتر خداحافظی کرد.

همه‌چیز در یک وضعیت بی‌خبری و بالاتکلیفی قرار دارد. احتمالا این وضعیت موقت برای اینترنت ایران تا چند روز آینده نیز طول بکشد که می‌تواند ضربه مهلکی به کسب‌وکارهای آنلاین، فروشگاه‌ها، پلتفرم‌هایی مانند اسنپ و تپسی و البته مشاغل خانگی کوچک باشد.

فقط می‌توانیم آرزو کنیم هرچه زودتر شرایط به وضعیت عادی برسد و دوباره این سرویس‌ها باز شوند و در اختیار مردم قرار بگیرند و اینترنت یک وضعیت عادی هفته‌های گذشته را پیدا کند.