پروتکل sip چیست – آموزش صفر تا صد پروتکل sip

افرادی که در ارتباط با مراکز تلفن تحت شبکه هستند احتمالاً تا به حال زیاد نام پروتکل sip به گوششان خورده است. روز به روز تکنولوژی با پیشرفت‌هایی همراه است و به طبع به نسبت گذشته، روش‌های انتقال صدا نیز با تغییر و تحول‌های بسیاری همراه بوده‌اند. امروزه تکنولوژی VOIP و پروتکل sip را در دنیا می‌توان به عنوان پرچم‌دار انقلاب مکالمه‌های صوتی برشمرد. تا چند وقت گذشته، یک ارتباط صوتی بین دو یا چند نفر، زیرساخت‌های سخت افزاری بسیاری را طلب می‌کرد اما امروزه همه چیز متفاوت است. بدون هیچ خط تلفنی افراد به راحتی قادر به راه‌اندازی یک مکالمه صوتی هستند. پروتکل sip درواقع باعث شده افراد بتوانند به راحتی خطوط پرهزینه و حتی گاهی بی کیفیت را دور بزنند. فارغ از نوع ارتباطات، هر مکالمه‌ای به یک چارچوب ایمن برای شروع نیازمند است. هر بحثی به یک مقدمه نیاز خواهد داشت و در دنیای دیجیتال نیز پروتکل sip عملکردی همچون یک مقدمه برای شروع و پایان مکالمات آنلاین دارد. اگر شما نیز دوست دارید بیشتر در مورد این که پروتکل sip چیست؟ بدانید و با روش کار آن آشنا شوید قطعاً این مطلب می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد. قبل از اینکه به سراغ ادامه مقاله برویم مایلم مجموعه آموزش شبکه های کامپیوتری فرادرس را به شما معرفی کنم؛ برای در یافت این آموزش روی لینک زیر کلیک کنید:

• مجموعه آموزش شبکه های کامپیوتری — کلیک کنید

آشنایی با پروتکل sip

sip (Session Initiation Protocol) به نوعی یکی از پروتکل‌های مهم ویپ (voip) است. این پروتکل را می‌توان در فارسی پروتکل شروع جلسه نامید. علت این نام‌گذاری این است که به کمک sip است که افراد قادر به شروع، مدیریت و اتمام یک ارتباط تلفنی در بستر اینترنت هستند. حرف p درون sip مخفف پروتکل می‌باشد و پروتکل را نیز می‌توان مجموعه‌ای از قوانین دانست که تعریف کننده ارتباط دو یا چند دستگاه هوشمند نظیر کامپیوتر، تلفن همراه، روتر، سوئیچ و… است. نحوه ارتباط صوتی و تصویری این دستگاه‌ها با یکدیگر نیز بایستی بر اساس مجموعه‌ای از قوانین، موردبررسی و تنظیم قرار گیرد. در اینجا اهمیت voip خود را نشان خواهد داد. ویپ در واقع یک پروتکل نیست و می‌توان آن را چتری دانست که کلیه پروتکل‌های انتقال صوت و تصویر نظیر sip را در زیر خود جای خواهد داد. پروتکل sip از کاربردی‌ترین و رایج‌ترین پروتکل‌های به کار برده شده در تماس‌های تلفنی سازمان‌ها در بستر voip و کنفرانس‌های ویدیویی، پیام رسان ها و حتی بازی‌های کامپیوتری است.

مزیت پروتکل sip چیست؟

این پروتکل این روزها یکی از کاربردی‌ترین پروتکل‌ها برای داشتن ارتباطاتی آسان و باکیفیت است. اما از بین مزایای این پروتکل می‌توان به این نکته اشاره کرد که قادر به برقراری ارتباطی مستقیم بین سیستم‌های تلفنی خصوصی و شبکه تلفن عمومی است. این موضوع باعث شده افراد و مشاغل مختلف بدون نیاز به استفاده از خطوط تلفن قدیمی بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در خطوط BMX یا خطوط تلفن خصوصی تماس‌ها، صرفاً داخلی و محدود به یک محل هستند. این در حالی است که در شبکه PSTNX یا شبکه تلفن عمومی به منظور برقراری ارتباط از راه دور و به صورت عمومی زیرساخت‌ها و خدمات به کار برده خواهند شد.

نحوه کارکرد پروتکل sip

قطعاً شما نیز مایلید برای آن که اطلاعات بیشتری در مورد این که پروتکل sip چیست بدانید بیشتر با کارکرد این پروتکل آشنا شوید. شروع عملکرد sip با برقراری تماس با یک یا چند نفر انجام خواهد شد و در این پیام، پارامترهایی برای درخواست توسط sip تعیین می‌شود. مواردی چون در دسترس بودن، موقعیت مکانی، قابلیت‌های کاربر و نیز داده‌های دیگر قابل مشاهده هستند و بعد از آن که درخواست دریافت شد، طرف یا طرف‌های دیگر، از طریق رد یا پذیرش به این درخواست پاسخ خواهند داد. Sip در واقع به صورت peer to peer بین دو کامپیوتر کار کرده و از پروتکل‌های شبکه جهت پردازش و مدیریت تماس‌ها بهره می­گیرد.

sip باعث شده مردم در هر جای دنیا که هستند به کمک رایانه و دستگاه تلفن همراه خود و به واسطه بستر اینترنت، با افرادی که مدنظر داشته ارتباط برقرار کنند. Sip بخش مهمی از تلفن اینترنتی محسوب شده و این امکان را به افراد خواهد داد تا از مزایای voip بهره‌مند شده و تجربه ارتباطی بسیار عالی را داشته باشند. یکی از ویژگی‌های بسیار مهم و قابل توجه sip به حداقل رساندن هزینه‌های ارتباطات است، در واقع مکالمات صوتی و تصویری بین کاربران sip در کل دنیا رایگان است. در sip ایستگاه پایانی از یک نوع آدرس اینترنتی UIP SIP برخوردار است که می‌توان از آن برای شناسایی آن مقصد به کار برد. در واقع هنگام شماره گیری یک سری از اعداد با دستگاه تلفن، دستگاه تلفن خود این اعداد را به SIP URL تبدیل خواهد نمود.

کاربرد پروتکل sipچیست؟

پیش از این نیز گفتیم که پروتکل sip پروتکلی جهت کنترل ارتباطات مولتی‌مدیا است. این پروتکل در واقع قادر به ایجاد، تغییر و پایان یک جلسه می‌باشد. از بین کاربردهای این ویژگی‌های می‌توان به استفاده از آن در موارد زیر اشاره نمود:

1. فایل سرور
2. بازی ­های آنلاین
3. ویدئو کنفرانس ­ها
4. فکس­ های ارسالی از طریق IP
5. پیام­رسان ­های فوری
6. جریان­ های رسانه ­ای

پارامترهای موردنیاز برای برقراری ارتباط sip

به منظور برقراری ارتباط از طریق پروتکل sip بایستی موارد زیر فراهم باشند:

آدرس یا حساب sip

این آدرس توسط بسیاری از ارائه دهندگان به صورت رایگان در دسترس می­باشد و صرفاً بایستی به صورت اینترنتی و آنلاین اقدام به ثبت نام کنید.

sip client

سیپ کلاینت در واقع نرم‌افزاری قابل نصب بر روی کامپیوتر یا تلفن همراه است که از طریق قابلیت‌های سافت فون امکان تماس و برقراری ارتباط را به شما خواهد داد. سیستم تلفن مبتنی بر سیپ ترانک این اجازه را به شما داده تا از طریق تجهیز به یک سیستم voip پیشرفته از قابلیت‌های آن استفاده کنید.

sip server چیست؟

یکی دیگر از مواردی که باید در خصوص مبحث پروتکل sip چیست؟ بدانید آشنایی با سرور سیپ است. در واقع به منظور استفاده از sip به یک سرور sip نیاز است که گاهی از آن با نام sip proxy نیز یاد می‌شود. این سرور وظیفه داشته تمامی ابزارهای لازم به منظور برقراری ارتباط در یک شبکه محلی را مدیریت کند. به طور معمول سیپ سرورها در دستگاه‌های سانترال مجهز به sip یا IP-PBX قرار داده خواهند شد. در کل می‌توان سیپ سرورها را به چهار دسته کلی زیر تقسیم کرد:

PROXY Server

این سرور یک وسیله واسط است که بعد از دریافت درخواست‌های sip از یک مشتری، آن­ها را مدیریت کرده یا این که بعد از آماده‌سازی برخی از ترجمه‌ها به سروری دیگر ارسال خواهد نمود. proxy که در واقع دریافت و ارسال درخواست‌ها را برعهده‌گرفته در هر دو نقش client و server ظاهر خواهد شد. PROXY Server این امکان را داشته تا مواردی چون تصدیق، اجازه کنترل و دسترسی به شبکه، مسیریابی، ارسال مجدد درخواست به صورت متغیر و امنیت را فراهم کند.

• آموزش راه اندازی تلفن تحت شبکه VOIP ویپ با Issabel ایزابل — کلیک کنید

redirect server

این سرور در واقع بعد از پذیرش درخواست‌های sip آدرس مقصد را تبدیل به آدرس جدید نموده و آن را به درخواست کننده می‌فرستد. بعد از آن درخواست کننده درخواست را به آدرس بازگردانده شده از redirect server ارسال خواهد نمود. یک redirect server در واقع شروع کننده هیچ درخواست sip نیست.

User agent server

این سرور، درخواست­ های سیپ را دریافت نموده و با کاربر ارتباط برقرار خواهد نمود.

Registrar server

این سرور پذیرنده درخواست­ های SIP Register است. این سرور همچون سیپ دارای مفهومی به نام ثبت کاربر است که نشان دهنده این است که یک کاربر تعیین خواهد نمود در شبکه و در یک آدرس خاص در درسترس می­باشد. با انتشار یک درخواست R از طرف کاربر به register server این ثبت صورت می­گیرد. این سروس قابل ترکیب با یک Proxy server یا redirect server است.

پیام­ های پروتکل sip

به طور کلی می­توان پیام­ های درون سیپ را به دو نوع کلی request و response تقسیم نمود. از مهم­ترین پیام ­ها در بین این دو دسته می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

پیام INVITE

این نوع پیام در واقع یک request است و در زمان شماره گیری، این شماره در PBX به آدرس IP تبدیل شده و این پیام برای مشترک مخاطب فرستاده خواهد شد و درخواست ارتباط انجام شده و به این شکل در صورت پذیرش پیشنهاد برای برقراری تماس از طرف تماس گرفته شده، تلفن شروع به زنگ خوردن می­کند.

پیام ACK

این پیام یک response می­باشد که این پیام در صورت صحت رسیدن بسته ­های سیپ به کمک پروتکل TCP این موضوع را به ما اطلاع خواهد داد.

پیام BYE

این پیام نیز از نوع request می­باشد. پیام BYE در واقع بعد از گذاشتن یکی از گوشی­ های طرفین از طرف همان مخاطب برای مخاطب دیگر فرستاده شده که اطلاعاتی مبنی بر عدم حضور طرف مقابل برای مکالمه را دربرگرفته است.

پیام CANCEL

این پیام تنها پیام صادر شده از سوی پروکسی سرور است که در این موضوع مطرح خواهد شد که تماس در حالت معلق، قطع شده و بعد نیز پیام BYE صادر شده و هر دو این پیام­ها از نوع request می­باشند.

پیام OPTIONS

این پیام بیانگر آن است که از U.A ( USER AGENT) یا P.S (PROXY SERVER) درخواست می­کنیم که به بیان توانایی­ های خود پرداخته و همچنین از نوع request می­باشد.

پیام REGISTER

این پیام یک request است و همچنین حاوی اطلاعاتی است که از سوی کلاینت به سرور ارسال شده و جنبه معرفی­نامه خواهد داشت. در این پیام اطلاعاتی چون  IP ,PORT ,OPTION و… قرار خواهند گرفت. لازم به ذکر است که این پیام­ ها صرفاً چندین مورد از پیام ­های سیپ هستند و تمامی پیام ­های این پروتکل به این ۶ مورد ختم نخواهند شد.

پروتکل­ های همراه پروتکل sip

واقعیت آن است که برای آن که یک پروتکل سیپ به خوبی عمل کرده و کارایی مطلوبی داشته باشد نیاز است که در کنار آن از برخی پروتکل­ ها نیز بهره گرفته شود. در واقع پروتکل سیپ با پروتکل ­های لایه زیرین خود در ارتباط است و این امکان را داشته تا با هر یک کار کند. از پروتکل ­ها همراه پروتکل sip می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. پروتکل SDP (Session Description Protocol)
2. پروتکل RTP (Real-time Transport Protocol)
3. پروتکل RTCP (RTP Control Protocol)
4. پروتکل TCP/UDP (Transmission Control Protocol/User Datagram Protocol)

نحوه استفاده پروتکل SIP از TCP یا UDP

پروتکل‌هایی چون TCP و UDP در واقع هر دو از روش‌های متفاوت جهت ارسال بسته‌های داده می‌باشند و هر دو از پروتکل‌های حمل‌ونقل محسوب می‌شوند. این دو برای ارسال بسته‌ها توسط SIP به کار برده خواهند شد. طراحی TCP جهت دقت و صحت ارسال صورت گرفت و مانع از سردرگمی در زمان ارسال داده خواهد شد. به منظور ارسال بسته بعدی، فرستنده بایستی پاسخ تأیید را گرفته و در صورتی که در طی چند ثانیه پاسخی از سوی گیرنده دریافت نشود یا این که فرستنده پیام خطایی را بگیرد، بسته به صورت مجدد توسط ارسال‌کننده ارسال خواهد شد. معمولاً از این نوع مبادله به نام three-way handshake یاد می‌شود.

در هر زمان ارسال بسته‌ها به صورت تکی و پس از دریافت تأیید انجام خواهد شد. این پروتکل معمولاً مورد استفاده برنامه‌هایی چون ایمیل، وب سایت و… قرار خواهد گرفت که دقت برای آن­ها در اولویت است. از سوی دیگر UDP مختص سرعت است. این پروتکل سبب افزایش حداکثری سرعت شده و بدون تأیید و حتی بدون اولویت خیلی سریع به ارسال بسته‌ها خواهد پرداخت.

کلام آخر در مورد پروتکل sip چیست

در این مطلب سعی شد اطلاعات کاملی در خصوص این که پروتکل sip چیست؟ در اختیار شما عزیزان قرار گیرد. همان گونه که در این مطلب به آن اشاره شد پروتکل سیپ اگر چه تنها در زمینه مدیریت و قطع تماس‌ها به کار برده می‌شود اما جزو مهم‌ترین و اصلی‌ترین پروتکل‌های VIOP است. علت این محبوبیت این است که تاکنون پروتکل‌های نوشته شده برای ویپ هر یک با گذشت زمان، منسوخ شده و دیگر قابل استفاده نیستند. حال آن که روی کار آمدن پروتکل SIP به خوبی این مشکل را از میان برداشت. پروتکل sip را در واقع می‌توان یک پروتکل انقلابی دانست که به منظور ایجاد ارتباطات صوتی و تصویری، انعطاف پذیری و برخی قابلیت‌ها را تأمین خواهد نمود. اما نمی­توان به تنهایی آن را عامل و فاکتور دانست.

در واقع بسیار مهم است که پروتکل‌های همراه این پروتکل نیز شناخته شوند. چرا که در بسیاری از جنبه‌های مدیریت شبکه نظیر تصمیم گیری در مورد تهیه، عیب یابی و نیز بهینه سازی شبکه بسیار مهم است از این پروتکل‌ها نیز بهره گرفته شود. امیدواریم این مطلب برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد و در آن به تمامی پرسش‌های احتمالی که در مورد پروتکل sip در ذهن داشته‌اید پاسخ داده شده باشد. در پایان مایلم آموزش راه اندازی تلفن تحت شبکه فرادرس را به شما معرفی کنم؛ برای دریافت این آموزش روی لینک زیر کلیک کنید:

• آموزش راه اندازی تلفن تحت شبکه وویپ VOIP با کریو اپراتور Kerio Operator — کلیک کنید