چگونه بر عملکرد سرور نظارت داشته باشیم

مانیتورینگ سرور فرآیند تجزیه و تحلیل یک سرور برای بررسی قابلیت اطمینان، در دسترس بودن، عملکرد، امنیت و سایر فرآیندهای مربوط به سرور است.

نظارت بر عملکرد سرور همچنین به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای شناسایی هرگونه فعالیتی که می تواند باعث بروز مشکلات عمده و خرابی در آینده شود انجام می شود.

در این مطلب قصد داریم با بهترین نمونه های نرم افزارهای مانیتورینگ سرور آشنا شده و به این سوال اساسی پاسخ دهیم: چگونه بر عملکرد سرور نظارت داشته باشیم؟

مانیتورینگ سرور چیست؟

سرور وظیفه ارائه کلیه خدمات شبکه را بر عهده دارد. سرورها این امکان را برای ما فراهم می کنند تا با استفاده از رایانه های خودمان به اطلاعات و داده های مورد نظر از هر نقطه ای از جهان دسترسی داشته باشیم.

برای اطمینان از اینکه همه چیز به درستی کار می کند، مانیتورینگ یا نظارت بر سرور انجام می شود. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحه مانیتورینگ شبکه چیست بروید.

در مانیتورینگ سرور، سرورها به طور مداوم برای یافتن هر گونه مشکلی توسط نرم افزارهای مانیتورینگ سرور تجزیه و تحلیل می شوند.

نرم افزار مانیتورینگ شبکه یا سرور به صورت شبانه روزی در پس زمینه اجرا می شود تا روی هر فرآیندی که انجام می شود نظارت کرده و مشکلات احتمالی که می توانند منجر به خرابی سرور شوند را یافته و بررسی کند. استفاده از نرم افزارهای مانیتورینگ سرور همچنین به برنامه ریزی برای منابع مورد نیاز در مواجهه با بارهای ناگهانی و ارائه تجربه کاربر نهایی بهتر کمک می کند.

اهمیت نظارت بر عملکرد سرور

همه می دانیم که بیشتر کسب و کارها (و همه مشاغل آنلاین) تنها با کمک زیرساخت های فناوری اطلاعات قادر به  راه اندازی هستند. هر کسب و کاری به سرورهایی در سطح اصلی نیاز دارد تا منابع لازم برای ارائه خدمات و برطرف کردن نیازهایش را تامین کند.

تمام داده های مربوط به کسب و کار مانند داده های مشتری، داده های حساب، داده های موجودی و غیره همگی در رایانه هایی ذخیره می شوند که به سرورهای قدرتمند نیاز دارند.

اما سرورها در نهایت تنها ماشین هستند و هر اتفاقی ممکن است در هر زمانی به واسطه خطاهای انسانی یا هر دلیل دیگری رخ دهد. زمان خرابی یک نگرانی بزرگ به خصوص برای کسب و کارهای بزرگ است زیرا کل عملیات آن ها به این سرورهای وابسته است.

در هاستینگ اشتراکی، خرابی ها بسیار رایج است زیرا سرورها توسط چندین سایت مورد استفاده قرار گرفته و میزان منابع محدود است و ترکیب این عوامل می تواند باعث خرابی سرورهای زیادی شود. به همین دلیل است که امروزه بسیاری از کاربران به VPS یا ارائه دهندگان خدمات هاستینگ اختصاصی روی می آورند.

زمان از کار افتادگی یا خرابی سرورها می ‌تواند برای هر کسب ‌و کاری زیان آور باشد. همچنین منجر به تجربه منفی برای مشتری می ‌شود که می‌ تواند در درازمدت به کسب‌ و کار آسیب برساند.

اما چطور می توانید از کسب و کارتان در برابر از دست دادن سرمایه، ترافیک، سرنخ ها و مشتریان بالقوه محافظت کنید؟ پاسخ ساده است؛ لازم است مانیتورینگ یا نظارت بر عملکرد سرور را در دستور کارتان داشته باشید.

نظارت بر عملکرد سرور نقش بسیار مهمی در موفقیت کسب ‌و کار دارد، زیرا گاهی اوقات یک نقص کوچک می‌ تواند سیستم ‌های شما را برای چند دقیقه یا حتی ساعت ‌ها از کار بیاندازد که منجر به بهره ‌وری کمتر کسب ‌و کار و از دست دادن درآمد خواهد شد.

مانیتورینگ سرورها تمامی داده های مورد نیاز مانند بار پردازنده، میزان مصرف حافظه، فرآیندهای ورودی / خروجی، وضعیت شبکه، مصرف داده ها و سایر مواردی مرتبط با زیرساخت سرور که لازم است در مورد آن ها آگاهی داشته باشید را در اختیار شما قرار می دهد.

برای اینکه بهتر متوجه شویم که نظارت بر عملکرد سرور چقدر می تواند حیاتی باشد، به یک مثال از شرکت آمازون توجه کنید. در سال ۲۰۱۳، آمازون تقریباً ۳۰ دقیقه از کار افتاد و این قطعی از نظر تئوری برای آمازون ۶۶۲۴۰ دلار در دقیقه هزینه داشت.

پارامترهای نظارت بر عملکرد سرور

حالا که با دلایل و اهمیت نظارت بر عملکرد سرور آشنا شدیم، به این مسئله خواهیم پرداخت که چه اجزایی در سرور شما باید نظارت یا مانیتور شوند.

اینکه دقیقا کدام موارد باید نظارت شوند به پیچیدگی و اندازه سیستم شما بستگی دارد. اما برخی موارد اساسی وجود دارد که مشترک هستند و صرف نظر از اینکه کدام سرور و اجزای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند، لازم است مانیتور شوند. این موارد عبارتند از:

بار CPU

CPU (واحد پردازش مرکزی) ، مغز یک سیستم است. CPU مسئول انجام کلیه فرآیندها و عملیات پیچیده، مدیریت سایر سخت افزارهای متصل و اجرای نرم افزار با استفاده از این سخت افزارها است.

سرور نباید با ظرفیت بیش از ۹۰٪ به طور مستمر کار کند زیرا در این صورت CPU فضایی برای رسیدگی به درخواست های اضافی نخواهد داشت و این می تواند منجر به بروز خرابی یا از کار افتادگی در سیستم شود.

اگرچه، برخی جهش ها طبیعی هستند و ممکن است به هر دلیلی مانند ترافیک یا تقاضای ناگهانی و غیره اتفاق بیفتند، در صورتی که سطح استفاده از CPU را پایین اتر از ۷۵٪ نگه دارید، می توانید انتظار بهترین عملکرد را از آن داشته باشید.

استفاده از دیسک

از هارد دیسک برای ذخیره داده ها در سرورها استفاده می شود. این اجزا بسیار مهم هستند زیرا تمام داده ها فقط روی هارد دیسک ذخیره می شوند و این دستگاه ها حاوی قطعات متحرک زیادی هستند که می توانند در هر زمان بدون اطلاع قبلی از کار بیفتند. سرورهای خودتان را با فضای دیسک کم اجرا نکنید زیرا CPU به فضایی در هارد دیسک نیاز دارد تا قادر باشد به صورت کارآمد و روان کار کند.

استفاده از RAM

RAM نوع دیگری از ذخیره سازی است که بسیار سریع تر از سایر دستگاه های ذخیره سازی عمل می کند. در واقع رم ها برای بارگذاری اطلاعات خاص توسط CPU برای پردازش سریع تر عملیات مورد استفاده قرار می گیرند. RAM یک قطعه نسبتا گران قیمت است، اما اگر سرور شما به طور مداوم با RAM پایین کار می کند، لازم است اضافه کردن RAM را در دستور کارتان قرار دهید. انجام این کار می تواند عملکرد سرورها را به شدت افزایش دهد.

میزان خطا

خطاها در هر سیستمی، به ویژه در بارهای سنگین، طبیعی هستند. سرورها درخواست های زیادی را پردازش می کنند که گاهی اوقات می تواند منجر به بروز چند خطا شود. نرخ خطا درصدی از درخواست های مرتبط با بروز مشکل نسبت به همه درخواست ها است. کدهای خطای رایج  ۴xxو ۵xx هستند و میزان خطا یک معیار مهم است که عملکرد هر سرور را مشخص می کند. تمام خطاها باید تا حد امکان به حداقل برسند، اما با این حال، نرخ خطای کم تر از ۱٪ معمولا به عنوان عملکرد مطلوب در نظر گرفته می شود.

Uptime

Uptime مدت زمانی است که سرور به درستی کار می کند. آپ تایم ۹۹.۹۹۹٪ خوب در نظر گرفته می شود، اما همیشه باید ۱۰۰٪ آپ تایم را هدف قرار دهید زیرا حتی چند ثانیه یا چند دقیقه از کار افتادن سرور می تواند باعث بروز برخی مشکلات جدی شود.

همچنین مانیتورینگ سرور برای انواع مختلف سرور اجرا می شود. از جمله:

• برای سرورهای ذخیره سازی، از دست دادن داده، حملات بدافزار، امنیت، در دسترس بودن، سرعت و ظرفیت نظارت می شود.
• برای سرورهای وب، امنیت، سرعت، حملات بدافزار، بار ترافیک و پاسخگویی کنترل می شود.
• برای سرورهای سطح سازمانی، امنیت، در دسترس بودن، از دست دادن داده ها، عملکرد و غیره نظارت می شود.

فرآیند نظارت بر سرور را همچنین می توان به موارد زیر تقسیم کرد:

• نظارت بر پهنای باند
• مانیتورینگ فایروال
• مانیتورینگ سوئیچ
• نظارت بر روتر
• نظارت بر شبکه
• نظارت بر دما

هدف اصلی نظارت بر عملکرد سرور، پیشگیری از هرگونه خرابی احتمالی است. داده‌ های جمع ‌آوری‌ شده توسط نرم افزار مانیتورینگ سرور می ‌توانند در شناسایی و بررسی مشکلات مفید باشند. جمع ‌آوری این داده ‌ها ارزان و آسان است، اما در اختیار نداشتن آن ها در زمان مورد نیاز می ‌تواند برای کسب و کار بسیار گران و هزینه بر باشد.

با توجه به آنچه در مورد اهمیت و ضرورت نظارت بر عملکرد سرور گفته شد، در ادامه در مورد ابزارهایی صحبت می کنیم که می توانید از آن ها برای مانیتورینگ سرورهای تان استفاده کنید.

بهترین ابزارهای نظارت بر عملکرد سرور

Nagios

Nagios یکی از قدیمی ترین ابزارهای نظارت بر عملکرد سرور است که پیش از فروش این ابزار، یک دموی آنلاین نیز به مشتری ارائه می دهد.

Nagios به طور کامل قادر به نظارت بر سرورهای ویندوز، سرورهای لینوکس، سرورهای یونیکس، Solaris، AIX، HP-UX، و Mac OS/X و موارد دیگر است. برای استفاده از این ابزار نظارت بر عملکرد شبکه شما به حداقل ۲۰ گیگابایت هارد دیسک، ۲ گیگابایت حافظه، CPU دو هسته ای ۲.۴ گیگاهرتز و CentOS یا Redhat Enterprise Linux نیاز خواهید داشت.

برخی از مزایای ابزار Nagios عبارتند از کارایی و فرآیندهای کاری با راندمان بالا، ارائه دید مناسب در مورد کل شبکه عملیات فناوری اطلاعات و فرآیندهای تجاری، نظارت بر تمام اجزای زیرساخت حیاتی ماموریت ها، سفارشی ‌سازی طرح ها، سهولت استفاده و سازگاری با صدها افزونه متفاوت برای نظارت بر تقریباً همه چیز.

همچنین Nagios XI هم برای نظارت بر محیط های کوچک به صورت رایگان در دسترس است. اگرچه، شما فقط می توانید حداکثر هفت میزبان (گره) را مانیتور کنید.

 نرم افزار مانیتورینگ شبکه بینا

نرم افزار مانیتورینگ شبکه بينا یک ابزار پيشرفته برای نظارت بر عملکرد سرورها، مراکز داده و شبکه است. بينا به صورت تمام وقت و بیست و چهار ساعته، همگی سرویس های موجود روی شبکه را مانیتور می کند و در صورت مشاهده هرگونه مشکل یا اختلال، با ارسال انواع مختلف هشدار، مراتب را به مسئول شبکه اطلاع خواهد داد. این گزارشات همچنین قابلیت مشاهده به شکل بصری و در زمان واقعی را هم در اختیار مسئولین شبکه قرار خواهند داد.

نرم افزار مانیتورینگ شبکه بینا نیاز به نصب ابزار کلاینت بر روی سیستم ها نخواهد داشت. برخی از امکانات این ابزار که کاملا بومی سازی شده و با ارائه خدمات پشتیبانی با کیفیت در اختیار کاربران قرار می گیرند عبارتند از:

• مانیتورینگ سرورها
• مانیتورینگ تجهیزات شبکه
• مانیتورینگ پایگاه داده
• مانیتورینگ سرورهای مجازی
• مانیتورینگ وب سایت ها
• مانیتورینگ ایمیل سرورها
• مانیتورینگ لینک های شبکه
• مانیتورینگ پهنای باند
• مانیتورینگ دما و رطوبت
• مانیتورینگ اکتیو دایرکتوری
• مانیتورینگ لاگ سرورهای مایکروسافت
• مانیتورینگ لاگ تجهیزات شبکه

PRTG Network Monitor

این  نرم افزار نظارت بر عملکرد شبکه یکی دیگر از ابزارهای محبوب موجود در بازار است که بیش از ۲۰۰۰۰۰ مدیر سیستم در سراسر جهان به آن اعتماد دارند و راه اندازی آن نیز کار ساده ای است.

PRTG نظارت بر شبکه، سرویس های مانیتورینگ پهنای باند، نظارت بر سرور ایمیل و سرور وب، نظارت بر برنامه ها، نظارت بر پایگاه داده، نظارت بر ماشین های مجازی و غیره را ارائه می دهد.

قیمت گذاری این نرم افزار هم بر اساس تعداد سنسورها انجام می شود. البته اگر محیط سیستم گسترده ای دارید، می توانید برنامه های نامحدود این نرم افزار را نیز دنبال کنید. تیم توسعه و پشتیبانی این نرم افزار هم خدمات اختصاصی خوبی ارائه می دهد (البته متاسفانه این خدمات همانند بسیاری از خدمات و سرویس های ارائه شده توسط دیگر توسط نرم افزارهای مانیتورینگ شبکه غیربومی، در ایران قابل ارائه نیستند).

کلام آخر

سرور تمام جنبه های حیاتی و مهم یک سیستم را مدیریت می کند و به همین دلیل است که نظارت دقیق بر کلیه عملیات و فعالیت های انجام شده توسط سرور ضروری است.

با نظارت بر عملکرد سرور، می توانید به جای اینکه همیشه درگیر رفع مسائل فنی مبهم و نامشخص باشید، بیشتر روی رشد و گسترش کسب و کارتان تمرکز کنید و با مطمئن شدن از اینکه سیستم های شما ایمن هستند، خدمات بهتری به مشتریان خودتان ارائه دهید.