چرا استارلینک در ایران گسترش پیدا نمی‌کند؟
گزارش مهم نشریه تایم درباره تلاش‌های مخفیانه برای ورود قاچاقی ترمینال‌های استارلینک به ایران
در گزارش نشریه تایم به ورود قاچاقی ترمینال‌های استارلینک به کشور و تلاش زیاد برای فراگیر شدن آن در ایران پرداخته شده و دلایل عدم موفقیت این اینترنت ماهواره‌ای در ایران و اوکراین بررسی شده است.
اخیرا، نشریه تایم با گزارشی به عنوان «تلاش‌های مخفیانه برای قاچاق اینترنت استارلینک به ایران» به ماجرای ورود استارلینک به کشور پرداخته است و حقایقی درباره قاچاق تجهیزات استارلینک به داخل مرزهای ایران، بیان می‌کند.
تلاش برای قاچاق استارلینک به ایران
تایم می‌نویسد:
«چند روز بعد از شروع موج جدید اعتراضات در ایران، تلاش‌هایی برای ارائه اینترنت جایگزین در ایران آغاز شد. این تلاش‌ها عمدتاً زیرزمینی و با سرمایه‌های خصوصی انجام می‌شد تا کاربران بتوانند از طریق پلتفرم‌های پیام‌رسانی رمزگذاری‌شده ارتباط برقرار کنند.»
این نشریه اشاره می‌کند که ده‌ها نفر در خارج از کشور تلاش کردند اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را جایگزین اینترنت ایران کنند که در مهرماه با محدودیت‌های شدیدی به خاطر ناآرامی‌ها روبرو شده بود.
تایم با ۵ نفر از این افراد گفت‌وگو کرده است و از آن‌ها درباره مشکلات ورود ترمینال‌های استارلینک به ایران می‌پرسد. آن‌ها می‌گوید عمده مشکل از سمت ایران و سختی‌های رساندن تجهیزات به افراد است؛ چون به دستور رئیس‌جمهور آمریکا در ۲۳ سپتامبر (۱ مهر ماه)، تحریم‌های فناوری برای ایران لغو شد تا اینترنت آزاد به دست کاربران ایرانی برسد.
ایلان ماسک هم در همان روز، از فعال شدن اینترنت استارلینک برای ایران خبر داد و نوشت: «این کار مستلزم استفاده از ترمینال‌های داخل کشور است که به گمان من دولت از آن حمایت نخواهد کرد، اما اگر ترمینال‌ها فعال شوند، استارلینک کار خواهد کرد.»
ایلان ماسک، استارلینک را یک سرویس پیشگام و آمیزه‌ای از تجارت و نوع‌دوستی می‌داند که اینترنت را به دورترین نقاط و مکان‌هایی که تحت محاصره هستند یا هر دو میبرد.
او می‌گوید شرکت‌های زیادی در دنیا، به دنبال ارائه چنین سرویسی بودند ولی استارلینک دقیقا همان نیازی است که کاربران دارند. استارلینک موفق شده نقش بزرگی در جریان اطلاعات آزاد در برخی نقاط جهان ایفا کند.
در ادامه این گزارش، نشریه تایم به ارائه سرویس استارلینک برای کشور اوکراین می‌پردازد و می‌گوید دولت اوکراین موفق شده با ۲۲ هزار دیش استارلینک، بخش بزرگی از شبکه اینترنت خود را بازیابی کند و باقی شبکه نیز با کمک ۱۰ هزار دیش دیگر، برپا خواهد شد.
اینترنت استارلینک برای شهروندان اوکراینی رایگان شده است ولی برای ایران، چنین اتفاقی نیفتاده.
یکی از ایرانی‌هایی که تجهیزات استارلینک را خریده، به تایم گفته است: شایعه‌ای وجود دارد که استارلینک در ایران هم مانند اوکراین رایگان خواهد بود و برای فعال کردن آن نیازی به پرداخت هزینه نیست. اما وقتی دیش خود را فعال کرده، متوجه شده که این اینترنت در ایران رایگان نشده است.
چرا استارلینک در ایران مانند اوکراین سریع رایج نشد؟
ایلان ماسک می‌گوید ۱۰۰ ترمینال استارلینک در ایران فعال است ولی برخی گزارش‌های دیگر از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ استارلینک فعال در سراسر کشورها خبر دادند.
در گزارش تایم به این نکته اشاره شده است که «استارلینک در ایران با این مقیاس [که در اوکراین فعال شده] گسترش پیدا نکرده است.»
این موضوع با بررسی تعداد دیش‌های استارلینک وارد شده به ایران و اوکراین و دیش‌های فعال شده در این کشورها، مشخص می‌شود.
دلایل متعددی برای عدم گسترش استارلینک در ایران وجود دارد که یک دلیل عمده آن، گران‌قیمت بودن تجهیزات استارلینک در ایران است.
یکی از قاچاقچیان استارلینک می‌گوید: «هر دستگاه ۷۰۰ دلار است، بنابراین ۱۰۰ دستگاه تقریباً هفتاد هزار دلار است. با هزینه حمل‌ونقل و همه چیز، مجموع هزینه‌ها به‌راحتی می‌تواند به ۲۰۰ هزار دلار برسد.»
او در ادامه می‌گوید: «این ۱۰۰ دستگاه برای ایجاد یک اینترنت جایگزین کافی نیست. کسانی که برای ورود استارلینک به ایران فعالیت می‌کنند، تخمین می‌زنند که برای راه‌اندازی یک اینترنت جایگزین در ایران حدود پنج هزار دیش استارلینک لازم است.»
دلیل دیگر جایگزین نشدن استارلینک برای کاربران ایرانی، عدم همکاری مقامات امریکایی در عرضه و دسترسی رایگان به اینترنت ماهواره‌ای است:
«سخنگوی اسپیس‌ایکس در پاسخ به این سوال که آیا این شرکت هزینه‌ها را برای ایران رایگان کرده یا دیش اهدا می‌کند، از اظهار نظر خودداری کرد.»
او همچنین درباره این سوال که آیا این شرکت با دولت ایالات متحده برای آوردن استارلینک به ایران همکاری می‌کند یا خیر گفته که این موضوع با شورای امنیت ملی مطرح و یک بیانیه چهار صفحه‌ای در مورد حمایت دولت بایدن از اینترنت بدون سانسور در ایران تهیه شد.
بیشتر بخوانید: ۳ روش ردیابی اینترنت استارلینک
در بیانیه‌ای که به یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه نسبت داده شده، آمده است: «ما قصد نداریم به جزئیات این موضوع بپردازیم که با چه ابزار یا شرکایی ممکن است برای پیشبرد این هدف کار کنیم یا نه.»
برخی از افرادی که برای ورود تجهیزات استارلینک به ایران تلاش می‌کنند؛ به نشریه تایم گفتند:
«دولت ایالات متحده فقط با لفاظی از فعال شدن استارلینک در ایران حمایت کرده و در عمل، مدافعان ارتباطات آزاد را ناامید می‌کند.»
پیش‌تر، مقامات ایرانی هشدار دادند خرید و فروش تجهیزات استارلینک ممنوع است.
بسیاری از کارشناسان می‌گویند اینترنت استارلینک با دیش‌های زمینی در کشوری مانند ایران، فراگیر نخواهد شد جز اینکه ویژگی اتصال گوشی موبایل به استارلینک بدون نیاز به دیش فراهم شود.
اگر برای خرید مودم، اینترنت و تجهیزات شبکه سوال داشتید یا نیاز به راهنمایی و کمک دارید؛ کانال تلگرام شبکه‌چی به آی‌دی shabakehchi@ را فالو و پرسش خود را برای مدیر کانال بفرستید تا جواب دهیم.
