ادعای بزرگ هفته: ۸۵ میلیون کاربر در ۵ پیام‌رسان داخلی
روزنامه همشهری از کوچ بزرگ کاربران ایرانی و کاهش ۳۷.۵ درصدی ترافیک بین‌الملل ایران می‌گوید
این روزها آمار و ارقام مختلفی از وضعیت ترافیک داخلی و کاربران پیام‌رسان‌های بومی منتشر می‌شود. آمارهایی که بعضا تا حدودی غیرقابل باور و در تضاد با یکدیگر هستند.
در تازه‌ترین گزارش، روزنامه همشهری در قالب یک مقاله و تیتر: «کوچ بزرگ: ۸۵ میلیون کاربر در ۵ پیام‌رسان داخلی» به افزایش میزان قابل توجه ترافیک داخلی و کاهش ترافیک خارجی اینترنت اشاره کرده است.
به گفته همشهری و به نقل از وزارت ارتباطات:
«پیک ترافیک خارجی اینترنت بین‌الملل ۵.۸ ترابیت بر ثانیه و به صورت میانگین ۴ ترابیت بر ثانیه بوده است. از این رقم ۲.۵ ترابیت بر ثانیه به صورت میانگین مربوط به اینستاگرام و ۰.۵ ترابیت‌بر‌ثانیه به صورت میانگین متعلق به واتساپ بوده است. در حال حاضر اما میانگین مصرف ترافیک بین‌الملل کشور به ۲.۵ ترابیت بر ثانیه رسیده است.»
اگر میانگین ترافیک ۴ ترابیت بر ثانیه را در نظر بگیریم؛ یعنی طی ۴ ماه اخیر، ۳۷.۵ درصد از ترافیک اینترنت بین‌الملل کاهش یافته و به سوی ترافیک اینترنت داخلی رفته است.
آمار کاربران فعال پیام‌رسان‌های بومی
در همین گزارش، تعداد کاربران فعال ماه اخیر پیام‌رسان‌های بومی به شرح زیر گزارش شده است:
سروش پلاس: ۱۰ میلیون کاربر فعال
ایتا: ۱۹ میلیون کاربر فعال
روبیکا: ۳۵ میلیون کاربر فعال
بله: ۱۳ میلیون کاربر فعال
گپ: ۸ میلیون کاربر فعال
چرا آمارها متفاوت هستند؟
در گزارش همشهری به مسئله اختلاف میان آمارها نیز اشاره شده است که آن را ناشی از «ورود و خروج‌ها در تاریخ‌های متفاوت» عنوان کردند:
درحالی‌که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در تاریخ ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۰ در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری در حاشیه جلسه هیأت دولت، آمار کاربران فعال ماهانه روبیکا را نزدیک به ۳۶ میلیون کاربر اعلام می‌کند، چند روز بعد(اول بهمن ۱۴۰۱)، مقامات روبیکا این میزان را ۳۵میلیون اعلام می‌کنند.
درحالی‌که در تاریخ ۱۵ آذر ۱۴۰۱، محمد احسان خرامید، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات آمار ۳۵ میلیون را برای این پیام‌رسان تأیید می‌کند.
روبیکا در پاسخ به این پرسش همشهری که با توجه به آمارهای متفاوت درباره active users و register users روبیکا، آمار دقیق کاربران چه تعداد است، می‌گوید: «روبیکا اکنون بیش از ۱۸میلیون کاربر روزانه و ۳۵میلیون کاربر ماهانه را ثبت کرده است.»
این در حالی است که تعداد کاربر فعال روزانه روبیکا در تاریخ ۱۵ آذر ۱۵میلیون و ۳۰۰ هزار اعلام شده است.
به‌گفته مدیران روبیکا «آمارها براساس داده‌های فایربیس که ابزاری جهانی و از سرویس‌های گوگل است گرفته شده و کاملاً قابل ارزیابی و راستی‌آزمایی است».
آیا این آمارها واقعی است؟
در حالی‌که طرفداران فیلترینگ و پیام‌رسان‌های بومی، به شدت روی واقعی بودن این آمارها تاکید دارند و با آن‌ها مانور داده و از فیلترینگ واتساپ و تلگرام و اینستاگرام دفاع می‌کنند؛ بخش بزرگی از کارشناسان و مخالفان فیلترینگ، این آمارها را غیرواقعی می‌دانند.
غیرواقعی منظور این نیست که آمارها ساختگی هستند بلکه در یک شرایط عادی و انتخابی کاربران رخ ندادند و حجم زیادی از ترافیک داخلی این پیام‌رسان‌ها اجباری و از روی ناچاری است.
بسیاری از مردم ناچار هستند در پیام‌رسان‌های بومی عضو شوند وگرنه کارهای روزانه‌شان را نمی‌توانند انجام بدهند. برخی دیگر از مردم به فیلترشکن‌ها دسترسی ندارند تا دوباره از واتساپ یا اینستاگرام استفاده کنند و گروهی نیز می‌گویند آمارهای ارائه شده از پیام‌رسان‌های ایرانی، غیرشفاف و مبهم است و نمی‌توانند آن‌ها را باور کنند.
به هر حال، واقعیت غیر قابل انکار، کوچ بخشی از کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی و در نتیجه افزایش ترافیک داخل نسبت به ترافیک بین‌الملل است.
شورای عالی فضای مجازی، در سند کلان شبکه ملی اطلاعات (مصوبه جلسه ۶۶ مورخ ۲۵ شهریور ۹۹) وزارت ارتباطات را موظف کرد تا نسبت ترافیک داخلی به خارجی ۷۰ به ۳۰ شود.
وزیر ارتباطات در آبان ۱۴۰۱ نیز گفت برای اولین بار، نسبت ترافیک داخلی ایران بیشتر از ترافیک خارجی شده و به نسبت ۶۰ به ۴۰ رسیده است.
به نظر شما، آیا اکنون پیام‌رسان‌های بومی، ۸۵ میلیون کاربر دارند و ترافیک بین‌الملل ایران حدود ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است؟
اگر برای خرید مودم، اینترنت و تجهیزات شبکه سوال داشتید یا نیاز به راهنمایی و کمک دارید؛ کانال تلگرام شبکه‌چی به آی‌دی shabakehchi@ را فالو و پرسش خود را برای مدیر کانال بفرستید تا جواب دهیم.
