همه می‌دانیم که این روزها دیگر روترهای تک بانده از مد افتادند و باید به سراغ خرید یک روتر دوبانده برویم.

روترهای دوبانده سرعت و پوشش‌دهی بیشتری دارند و وای‌فای بهتری فراهم می‌کنند. مزایای روترهای دوبانده آن‌‌چنان زیاد است که کاربران خانگی را هم وسوسه می‌کند به فکر خرید یک مدل‌اش باشند ولی آیا هر روتر دوبانده‌ای در بازار برای ما مناسب است؟

آیا مزیت‌های زیادی که برای روترهای دوبانده می‌شمارند؛ شامل هر مدل و روتری می‌شود؟

آیا روترهای دوبانده به جز در سرعت و تعداد آنتن خارجی و برخی مشخصات دیگر؛ هیچ تفاوتی اساسی با یکدیگر ندارند؟

خوب؛ ما در این مطلب می‌خواهیم به دنبال ۵ نکته مهم متمایزکننده روترهای دوبانده از یکدیگر باشیم و به شما توصیه کنیم کدام روتر دوبانده برایتان مناسب‌تر است!

آیا از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac پشتیبانی می‌کند؟

اشتباه است تصور کنیم هر روتر دوبانده از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac پشتیبانی می‌کند یا دارای فرکانس ۵ گیگاهرتز پرسرعت است. برخی مدل‌های روترهای دوبانده مبتنی بر استاندارد قدیمی ۸۰۲.۱۱n هستند. یعنی دو فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز را دارند ولی فرکانس ۵ گیگاهرتز نیز روی همان استاندارد ۸۰۲.۱۱n است.

در صورتی‌که روترهای دوبانده واقعی از فرکانس ۵ گیگاهرتز روی استاندارد جدید ۸۰۲.۱۱ac سود می‌برند که مزایای متعددی مانند سرعت گیگابیتی روی وای‌فای، محدوده پوشش‌دهی بیشتر، پایداری سیگنال‌ها، پهنای‌باند بیشتر و فناوری‌هایی مانند MU-MIMO و Beamforming را فراهم می‌کند.

روترهای دوبانده ۸۰۲.۱۱n نه سرعت و کارایی روترهای امروزی را داشته و نه با دیگر دستگاه‌های شبکه مبتنی بر استاندارد ۸۰۲.۱۱ac سازگاری دارند.

بنابراین؛ در هنگام انتخاب و خرید یک روتر دوبانده؛ مطمئن شوید از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac و فرکانس ۵ گیگاهرتز واقعی پشتیبانی می‌کند.

از سال ۲۰۱۹ شاهد ورود نسل جدیدی از روترهای دوبانده با استاندارد ۸۰۲.۱۱ax خواهیم بود و حتا روترهای AC دیگر نیز از دور خارج می‌شوند؛ پس خرید یک روتر دوبانده سری N همانند دور ریختن پول‌تان است.

آیا جزو نسل دوم وای‌فای Wave 2 هست؟

آیا همین‌که متوجه شویم روتر دوبانده ما از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac پشتیبانی می‌کند؛ کافی است؟ تا کنون دو نسل از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac منتشر شده است که نسل دوم به نام Wave 2 شناخته می‌شود.

روترهای دوبانده نسل اول ۸۰۲.۱۱ac از سرعت و محدوده‌ پوشش‌دهی پایین‌تری برخوردار بوده (مثلا ۱۲۰۰ یا ۱۷۰۰ مگابیت) و فاقد فناوری‌هایی مانند MU-MIMO هستند.

به زبان ساده؛ این سری از روترها نیز قدیمی و از رده خارج هستند. البته؛ شاید برای برخی از کاربران خانگی این موضوع اهمیت نداشته باشد و روترهای دوبانده تولیدی سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ هم مناسب باشد.

ولی اگر جزو کاربرانی هستید که دنبال یک روتر به‌روزتر و حرفه‌ای‌تر هستید که تا چندین سال برایتان کار کند؛ باید دقت کنید روتر دوبانده‌ای از نسل Wave 2 انتخاب کنید. 

معمولا روی جعبه روتر، دفترچه راهنمای مشخصات محصول و سایت شرکت سازنده این موضوع قید شده است.

به علاوه، با جست‌وجوی نام روتر در اینترنت و یافتن پردازنده وای‌فای AC آن می‌توان به راحتی مشخصات آن را استخراج کرد و فهمید در چه سالی ساخته شده است و از کدام نسل است. روترهایی که در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ تولید شدند؛ عمدتا از نسل دوم AC هستند.

آیا از قابلیت MU-MIMO پشتیبانی می‌کند؟

کاربرانی که گیمر هستند، مالتی‌مدیاکار هستند، دایم استریم ویدیو دارند یا می‌خواهند با وای‌فای کارهای ویرایش صدا و تصویر؛ پشتیبان‌گیری آنلاین دایم روی سرورها و تجهیزات دیگر شبکه داشته باشند؛ باید به دنبال این ویژگی روی روترهای دوبانده باشند.

لازم به گفتن نیست که هر روتر دوبانده‌ای قابلیت MU-MIMO ندارد. حتا هر روتر پیشرفته و پرسرعت امروزی (ساخته شده در سال ۲۰۱۸) از این قابلیت پشتیبانی نمی‌کند.

قابلیت MU-MIMO امکان ایجاد یک لینک اختصاصی و تضمین‌شده با کیفیت میان روتر بی‌سیم و یک دستگاه دیگر شبکه را برای ارسال و دریافت همزمان اطلاعات فراهم می‌کند.

مثلا تصور کنید ۱۰ کامپیوتر دارید که باید به وای‌فی وصل شوند ولی ۳ کامپیوتر نیاز به یک اتصال شبکه بی‌سیم تضمین‌ شده برای استریم ویدیو دارند. چنین شبکه‌ای حتما باید یک روتر دوبانده MU-MIMO خریداری کند و آن ۳ کامپیوتر روی فرکانس ۵ گیگاهرتز و با کارت شبکه‌ای که از MU-MIMO پشتیبانی می‌کند؛ به این روتر متصل شوند. 

فقط دو سه شرکت تراشه‌ساز دنیا، چیپ‌ست‌های وای‌فای عرضه کردند که از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac و Wave 2 با قابلیت MU-MIMO پشتیبانی می‌کنند. بنابراین؛ همه روترهای دوبانده، حتا اگر سرعت‌های چند گیگابیتی داشته باشند، مجهز به MU-MIMO نیستند.

غالبا کاربران کم مصرف، کاربران معمولی و خانگی و کاربران اداری نیازی به MU-MIMO ندارند و سخت‌افزارشان هم از این قابلیت پشتیبانی نمی‌کند. پس؛ از آن سو دقت کنید بی‌خودی پول زیادی بابت خرید یک روتر دوبانده مجهز به MU-MIMO ندهید و بعد متوجه شوید قابل استفاده نیست!

آیا درگاه‌های اترنت گیگابیتی هستند؟

برخی شرکت‌های سازنده روتر، از تراشه‌های وای‌فای AC استفاده می‌کنند ولی برای کاهش قیمت تمام شده محصول، تراشه سوییچ اترنت را قدیمی‌تر می‌گذارند.

بنابراین؛ کاربر یک روتر دوبانده نسل Wave 2 با سرعت و کیفیت بالا مشاهده می‌کند و دل‌اش برای خریدش ذوق می‌کند اما بعد در خانه و حین استفاده متوجه می‌شود؛ درگاه‌های LAN صد مگابیتی هستند یا اصلا درگاه USB ندارد. درگاه‌های LAN در یک روتر دوبانده بسیار اهمیت دارند.

چون می‌توانید کامپیوتر رومیزی، لپ‌تاپ، کنسول بازی، تلویزیون هوشمند، یک دستگاه ذخیره‌ساز NAS و کلی دستگاه‌های دیگر را از طریق کابل شبکه به طور ساده‌ای به روتر متصل کنید و به اینترنت سریع‌تری نسبت به وای‌فای دسترسی داشته باشید.

امروزه، روترها و سوییچ‌های نسل جدید دارند به سوی درگاه‌های اترنت LAN با سرعت ۲.۵ گیگابیت حرکت می‌کنند. مادربوردهای نسل جدید دارای درگاه ۲.۵Gbps هستند و حتا از درگاه‌های ۱۰Gbps پشتیبانی می‌کنند.

بنابرانی؛ کمترین انتظار از یک روتر دوبانده امروزی، داشتن درگاه‌های LAN یک گیگابیتی است.

حتما پیش از خرید روتر، مطمئن شوید درگاه‌ LAN به اندازه کافی مثلا ۴ الی ۵ درگاه روی روتر تعبیه شده و سرعت آن‌ها یک گیگابیتی است.

برخی روترهای دوبانده بسیار پیشرفته مانند لینک‌سیس EA9500 و نت‌گیر Nighthawk X10 به ۸ و ۶ درگاه اترنت گیگابیتی مجهز شدند که به نوعی یک سوییچ مدیریتی تعبیه شده در دل روتر بی‌سیم دارند. برای کسب‌وکارها و سازمان‌های با تعداد کاربر و کامپیوتر زیاد؛ خرید این روترها توصیه می‌شود. 

آیا از استانداردهای دیگر ارتباطات بی‌سیم پشتیبانی می‌کند؟

پس از استاندارد ۸۰۲.۱۱ac؛ شاهد ورود دو استاندارد دیگر به بازار شبکه‌های بی‌سیم وای‌فای بودیم. استاندارد ۸۰۲.۱۱ad یا WiGig که برای ارتباطات نزدیک بسیاری سریع مثلا درون یک اتاق است.

روترهایی مانند تی‌پی‌لینک Talon AD7200 که سه بانده است و سرعت باند ۶۰ گیگاهرتز مبتنی بر WiGig به مرز ۴۶۰۰ مگابیت می‌رسد و سرعت کلی این روتر ۷۲۰۰ مگابیت است.

استاندارد بعدی پیش‌رو؛ استاندارد ۸۰۲.۱۱ax است. چندین محصول و روتر در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ مبتنی بر این استاندارد معرفی شده ولی عملا از سال ۲۰۱۹ شاهد ورود محصولات شبکه از جمله روترهای AX به بازار هستیم.

استاندارد ۸۰۲.۱۱ax دقیقا نسل بعدی Wave 2 و ۸۰۲.۱۱ac است که هم از هر دو فرکانس ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کند و هم سرعت هر لینک روی آن نزدیک به ۴.۵ گیگابیت است.

یعنی چند برابر روترهای ۸۰۲.۱۱ac. پیش‌بینی می‌شود سرعت نهایی یک روتر AX با MU-MIMO به مرز ۱۶ گیگابیت برسد. در حال حاضر، سریع‌تر بی‌سیم دنیا به شرکت دی‌لینک AX11000 تعلق دارد که سرعتی ۱۱ هزار مگابیتی را با استاندارد AX به نمایش می‌گذارد.

اگر می‌خواهید برای خرید یک روتر دوبانده برنامه‌ریزی کنید؛ شاید نیاز به این استانداردها داشته باشید و آن‌ها را هم در خریدتان لحاظ کنید. البته؛ همان‌طور که گفتیم، استاندارد ۸۰۲.۱۱ad برای مصارف خاص است و هنوز روتری مبتنی بر استاندارد ۸۰۲.۱۱ax رسما وارد بازار نشده است.

* این مقاله در شماره ۲۰۴ ماهنامه شبکه (اردیبهشت ماه ۹۷) منتشر شده است.