اگر باید برای مصارف VoIP روی وای‌فای از روترهای منحصربه‌فردی استفاده کنیم؛ باید دنبال چه ویژگی‌هایی در این روترها باشیم؟ یک روتر با مجموعه چه امکانات و قابلیت‌هایی می‌تواند یک تماس صوتی با کیفیت روی شبکه‌های بی‌سیم برقرار کند؟ مهم‌ترین ویژگی یک روتر یا مودم روتر استاندارد VoIP، کیفیت سرویس (Quality of Service) است.

ویژگی QoS

QoS اجازه می‌دهد تماس‌های VoIP روی یک پهنای ‌باند کافی و لازم انجام شود. برخی روترها قابلیتی دارند که به‌طور خودکار ترافیک تماس‌های صوتی روی شبکه را تشخیص داده و اولویت‌ بالاتری به آن‌ها در پهنای ‌باند و کیفیت سرویس می‌دهند. حتی کاربران در پنل مدیریتی روتر می‌توانند انتخاب کنند کدام ترافیک‌ها با اولویت بالاتری مدیریت شوند.

معمولا در بازار، روترهای دو بانده مبتنی بر استاندارد ۸۰۲.۱۱ac از امکانات VoIP در بخش QoS خود پشتیبانی می‌کنند. چون این روترها می‌توانند تماس‌های صوتی را روی باندهای رادیویی سطح بالای ۵ گیگاهرتز سازمان‌دهی کنند تا بالاترین کیفیت و پایداری تماس در کنار پهنای ‌باند لازم اتفاق بیفتد.

روترهایی که فقط از فرکانس۲.۴ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنند؛ قادر نخواهند بود تماس‌های صوتی را با کیفیت تضمین‌شده به مقصد برسانند. بنابراین، هنگام خرید یک روتر بی‌سیم برای مصارف VoIP حتما قابلیت QoS آن را بررسی کنید و ببینید آیا صحبتی از مدیریت ترافیک VoIP شده است یا خیر!

ویژگی VLAN

ویژگی بعدی که در روترهای VoIP اهمیت بالایی دارد؛ VLAN (سرنام Virtual Local Area Network) است. حتما بارها این ویژگی را در فهرست مشخصات روترها مشاهده کردیم ولی اهمیت نداده‌ایم. VLAN به روتر اجازه می‌دهد برخی دستگاه‌ها و کاربران را در زیرشبکه‌ها و زیرگروه‌های مجزایی قرار دهد.

مثلا، یک مدیر شبکه می‌تواند تمام کاربران VoIP را در یک زیرگروه قرار دهد و برای این زیرگروه یک سری قوانین و سیاست‌های تخصیص پهنای‌ باند اعمال کند تا کیفیت تماس صوتی آن‌ها تضمین شود. امکان استفاده دیگر از VLAN می‌تواند جداسازی ترافیک داده از صوت با استفاده از QoS باشد.

به‌هرحال، روتر بی‌سیم شما باید بتواند ترافیک کاربرانی را که وب‌گردی می‌کنند یا در حال دانلود یک فایل بزرگ ویدیویی هستند، از ترافیک کاربران VoIP متمایز کند.

MU-MIMO و Beamforming

همان‌طور که گفتیم؛ استفاده از روترهای دو بانده و سه بانده برای کاربردهای VoIP بهتر است. روترهای چند بانده از فناوری‌هایی مانند MU-MIMO و Beamforming استفاده می‌کنند که امکان استریم صوت و تصویر را بهتر از روترهای استاندارد سنتی فراهم می‌کنند.

شاید تصور شود استفاده از یک روتر بی‌سیم با فناوری MU-MIMO یا Beamforming به‌تنهایی می‌تواند کیفیت VoIP را تضمین کند و اطلاعات صوتی را سریع‌تر و بهتر روی کانال‌های اختصاصی ارسال و دریافت ‌کند.

اگرچه این استدلال صحیح است و روترهای دارای این فناوری‌ها می‌توانند تماس صوتی بهتری فراهم کنند ولی باز هم روترهایی که از VoIP پشتیبانی می‌کنند؛ در شرایطی که سرعت اینترنت پایین باشد یا محیط دارای نویز و موانع کاهش قدرت سیگنال وای‌فای بالایی باشد؛ بهتر عمل خواهند کرد.

چون تنظیمات و پیکربندی را برای این شرایط خاص دارند. همین‌طور؛ روترهای VoIP هنگامی‌که تعداد زیادی کاربر و کلاینت به وای‌فای متصل باشند، کارایی بهتری از خود روی تماس‌های صوتی نشان می‌دهند.

SIP و H.323

روتر VoIP حتما باید از استانداردهای H.323 و SIP پشتیبانی کند. H.323 استاندارد اختصاصی VoIP است که امکان انتقال انواع اطلاعات مالتی‌مدیا مانند صوت، تصویر، ویدیو و … را روی شبکه‌های بی‌سیم فراهم می‌کند.

SIP هم پروتکل دیگر استفاده‌شده در ارتباطات VoIP است. غالب روترهای امروزی بازار از این دو پروتکل پشتیبانی می‌کنند ولی بهتر است کاربران پیش از خرید یک محصول، این موضوع را هم بررسی کنند.

* این مطلب در شماره ۲۰۶ ماهنامه شبکه منتشر شده است.