مرگ تدریجی اینترنت در ایران؛ بگو آیا مرا دیگر امید رستگاری نیست؟ صدا نالنده پاسخ داد آری نیست؟

اینترنت … اینترانت … قطع … وصل … فیلترشکن … فیلترشکن ۲ … فیلترشکن ۳ … فیلترشکن Nام … اینترنت … اینترانت … قطع … وصل … فیلترشکن … فیلترشکن ۲ … فیلترشکن ۳ … فیلترشکن Nام …

بیش از دو هفته است در این حلقه گرفتار شدیم و هر روز تکرار می‌شود.

خیلی از کاربران ازم می‌خواهند درباره اینترنت این روزها بنویسم و مشکلات‌شان را منعکس کنم؛ کسب‌وکارها درخواست می‌کنند صدا اعتراض و ناله بلاتکلیفی و سردرگمی‌شان را به گوش مسئولان برسانم؛ اساتید دانشگاه و دانشجویان می‌گویند هیچ کاری نمی‌شود کرد و طیف‌های مردم عادی زندگی‌شان به هم ریخته است.

دختر معماری که برای سر زدن به مادر بیمارش راهی شهرستان شده و در به در از این خانه دوست به آن خانه آشنا می‌رود تا شاید بتواند یک فایل پروژه‌اش را به دست کارفرما برساند.

مرد عمرانی که باید فایل‌های برآورد پروژه آسفالت‌کشی بین دو شهر ماهشهر و اهواز را به دست یک مسئول در وزارت مسکن برساند ولی نمی‌تواند و در به در دنبال یک فیلترشکن و اینترنت بین الملل برای باز کردن جی میل است.

مدیر مدرسه‌ای که مجبور شده برای یک تغییر کوچک در برنامه کلاسی‌ها دختران پایه دوم، به تک تک والدین زنگ بزند.

آشنایی که تمام خرج ماه‌اش را از ساخت و فروش چند کیف زنانه روی اینستاگرام به دست می‌آورد و اکنون، مهر ماه حتی یک کیف هم نفروخته و فقط هر روز به فهرست بدهی‌ها و قرض‌هایش اضافه می‌شود و اصلا نمی‌داند این وضعیت تا کی ادامه دارد؟

دانشجویی که پایان‌نامه‌اش لنگ یک عکس از مقاله علمی چاپ شده در ژورنال‌های خارجی است ولی هرچه تلاش می‌کند؛ نمی‌تواند این مقاله را دانلود کند و برود برای دفاع و فارغ‌التحصیل بشود.

و از این دسته مثال‌ها زیاد است در میان مردم

داستان کسب‌وکارها، استارت‌آپ‌ها، رسانه‌ها و فریلنسرها که دیگر جای خود دارد و گفتنی نیست!

انگار همه‌چیز پاز شده است؛ متوقف شده است؛ انگار وسط دیدن یک فیلم، کلید Pause را زدید و بعد ۲۰ روز گذشته است و هنوز حاضر نیستید کلید Play را بزنید و ادامه فیلم را ببینید.

دیروز، اینترنت شاتل در دزفول هم ملی شد و حتی امروز برخی خبرها از ملی شدن اینترنت دانشگاه‌ها در خوزستان حکایت دارد؛ یعنی حتی گوگل و جی میل و گوگل ترنسلیت هم باز نمی‌شوند!

…

وقتی این خبرها را می‌خوانم؛ پیش خودم فکر می‌کنم مقصر کیست؟ مقصر مرگ اینترنت در ایران کیست؟ آن‌هایی که کف خیابان هستند؟ آن‌هایی که پای روی شلنگ اینترنت گذاشتند؟ طراحان طرح صیانت؟ چه کسی باید پاسخ‌گوی این ظلم بزرگ باشد؟

و سوال مهم‌تر اینکه چه زمانی کلید Play اینترنت زده می‌شود؟ اصلا آیا قرار است دوباره اینترنتی در کار باشد؟ ایران، اینترنت داشته باشد یا برای همیشه باید با اینترنت خداحافظی کنیم و سراغ اینترانت برویم؟ اینترانتی که همان اینترنت ملی است و صد البته که درست کار نمی‌کند و کامل نیست و هزاران سایت داخلی روی آن باز نمی‌شوند!

هر روز، بر فهرست سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فیلتر شده افزوده می‌شود. دیروز خبر رسید پیام‌رسان Session فیلتر شده است. این فهرست طولانی فیلترها دارد عجیب و غریب می‌شود:

اینستاگرام/واتساپ/گوگل‌پلی/اپ استور/لینکدین/سایت استارلینک/ کلش او کلنز/ اسکایپ/ گوگل چت/ وب استور گوگل کروم/ وایبر/ کالاف دیوتی موبایل/ فورتنایت/ دوتا ۲/ CSGO/ دیسکورد/ Session

این فهرست تا کجا ادامه پیدا می‌کند؟ تا کی می‌خواهیم فیلتر کنیم؟ 

وزیر ارتباطات به صراحت گفته زمان پایان محدودیت‌های اینترنت را از من سوال نکنید؛ بلکه از وزیر کشور سوال کنید؟

ما از وزیر کشور سوال می‌کنیم که چه زمانی این فیلتر کردن‌ها و سوئیچ میان اینترنت ملی و اینترنت بین المللی تمام می‌شود؟ آیا اندکی به فکر کسب‌وکارها و مردمی که وابسته به اینترنت برای کسب درآمد شده‌اند؛ هستید؟ آیا به فکر دانشجو و استاد دانشگاه و محقق و پژوهشکر و فریلنسر و شاغل در خانه هستید؟ به فکر هزاران نفر که در ایام کرونا بیکار شدند و بعد دورکار شدند؛ هستید؟

الان بیش از دو هفته است؛ اینترنتی که هر یک دقیقه‌اش میلیون‌ها دلار و میلیاردها تومان ضرر به اقتصاد کشور می‌زند؛ وضع خوبی ندارد و چیزی در حد قطعی کامل یا مرگ تدریجی است و آیا اصلا کسی به فکر هست؟

از عصر روز جمعه، موجی از یک خبر در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاده است؛ البته اگر بتوانید شبکه اجتماعی باز کنید. خبر این است: محدودیت و فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ دائمی است.

سه روز پیش، دادستان کل کشور سخنانی بر ضد واتساپ و اینستاگرام گفته بود و برخی رسانه‌ها این سخنان را به معنای فیلترینگ دائمی این دو شبکه اجتماعی قلم‌داد کردند. اگرچه، بعدا عنوان شد این یک نظر شخصی بوده و فعلا هیچ تصمیمی برای دائمی کردن محدودیت‌های اینستاگرام و واتساپ نیست و حتی یکی از طرفداران سرسخت طرح صیانت هم اذعان کرده فیلترینگ کارساز نیست ولی الان مسئله باز شدن یا بسته ماندن اینستاگرام و واتساپ نیست؛ مسئله خود اینترنت است.

وقتی اینترنت نیست؛ یعنی هزاران پلتفرم‌ها و وب سایت و اپلیکیشن فیلتر هستند؛ یعنی ۹۹ درصد کارهای روزمره تو و من در اینترنت انجام‌شدنی نیستند؛ یعنی قطع ارتباط با کل دنیا، با شبکه جهانی و یعنی مرگ ارتباطات.

و فقط می‌توانیم امیدوار باشیم.

بیشتر اوقات «بازگشت» چیز خوبی نیست و مانع رشد، پیشرفت، به جلو رفتن و بزرگ شدن است ولی در اینجا، در این مورد، فقط در این یک مورد، آرزو می‌کنیم کلید بازیابی اینترنت زده شود و نسخه ۲۵ شهریور ماه لود شود. به اینترنت پیش از این محدودیت‌ها و قطعی‌ها برگردیم تا قدرش را بیشتر بدانیم!

یاد شعر «شهر سنگستان» مهدی اخوان ثالث افتادم و پایانش: