چه خبر از اینترنت رایگان و یارانه‌ای؟
چرا دولت مانند آب و برق به اینترنت، یارانه نمی‌دهد؟ سرانجام طرح ۲ گیگابایت اینترنت ارزان برای اقشار کم درآمد چه شد؟
اگر باور داریم اینترنت در عصر ما اهمیتی به اندازه هوا، بنزین، گاز، آب، برق و غذا دارد؛ آیا نباید دولت طرح‌هایی برای دادن یارانه به اینترنت یا عرضه اینترنت ارزان و رایگان داشته باشد؟
این روزها، همه‌جیز گران شده یا در حال گران شدن است؛ آن هم چند برابر. اینترنت هم جزو همان چیزهایی است که از ابتدای امسال گران شده است؛ حالا به شکل‌های مختلف؛ چه با حذف بسته‌های اینترنت پرطرفدار و محبوب مقرون به صرفه در اپراتورهای موبایل و چه با دستکاری حجم بسته‌ها در اپراتورهای ثابت.
شرکت‌های اینترنتی به این سطح از گرانی قانع نیستند و آن را صرفا یک پیش‌غذا می‌دانند و هر روز منتظر مصوبه جدید رگولاتوری برای افزایش قیمت بسته‌های اینترنت موبایل و ثابت هستند.
کاربران اینترنتی ولی پس از حذف بسته‌های طولانی‌مدت و اقتصادی اپراتورها، منتظر ارائه بسته‌های اینترنتی جدید با قیمت‌های منصفانه‌تر و کیفیت بهتر اینترنت هستند.
کاربران کم مصرف و کم بضاعت اینترنت، به ۲ گیگابایت اینترنت رایگان و ارزان وعده داده شده از سوی رئیس رگولاتوری و وزیر ارتباطات چشم بستند. وعده‌ای که البته هنوز محقق نشده است و خبری از اینترنت یارانه‌ای نیست. بماند که در همین بسته ۲ گیگابایت هم حرف و حدیث‌های زیادی مطرح می‌شود و برخی می‌گویند خیلی کم است؛ برخی می‌گویند توهین‌آمیز است؛ برخی می‌گویند همین هم غنیمت است و برای کل مصرف ماه ما کافی است.
اما سوال اساسی ما فرای این محتواها است. اینکه آیا دولت به اینترنت هم یارانه و سوبسید می‌دهد؟ آیا این اینترنتی که داریم استفاده می‌کنیم؛ یک اینترنت یارانه‌ای است یا یک اینترنت آزاد که دولت روی آن هیچ‌گونه سوبسیدی نداده است؟
حقیقت‌های قیمت اینترنت یک جورهایی مانند قیمت بنزین است. در سال‌های اخیر، اگرچه قیمت اینترنت افزایش یافته؛ گاهی زیاد و یک شبه و گاهی کند و آرام و نم نم ولی در استانداردهای جهانی با قیمت اینترنت بسیار فاصله دارد. همین هم بلای جان اپراتورها شده و باعث بی‌کیفیتی آن.
دولت‌ها در پنهان و در بودجه‌ها، یارانه‌ها و سوبسیدهای زیادی به اینترنت داده‌اند که اگر نداده بودند؛ الان قیمت اینترنت بسیار بیشتر از این تعرفه‌ها بود ولی باید بگوییم ای کاش این یارانه‌ها و سوبسیدها به صورتی هدف‌مند و تاثیرگذار و با حساب و کتاب بود که مثل الان نشود چوب دو سر سوخته. هم اپراتور ناراضی و در آستانه ورشکستگی است؛ هم دولت از وضعیت زیرساخت شبکه اپراتورها ناراضی است و هم کاربر از سرعت و کیفیت اینترنت ناراضی است.
مثلا، اکنون دولت دارد روی پروژه توسعه ۲۰ میلیون پورت فیبرنوری یارانه‌هایی عجیب و غریب می‌دهد. از کاهش سهم درآمدهای خود از ۲۸ درصد به ۰.۱ درصد تا معافیت از مالیات پروژه‌های توسعه فیبرنوری و عدم دریافت سود از سرویس‌هایی که ارائه می‌شود و …
اما باید دید آیا واقعا در سال ۱۴۰۴ دارای ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری فعال هستیم؟ یا اینکه این یارانه پنهان به هدر رفته و عملا اینترنت ثابت کشور رشد و پیشرفت قابل انتظار را نداشته است؟
برخی کارشناسان و البته مدیران مخابراتی و اپراتوری موبایل اعتقاد دارند قیمت اینترنت هم باید مانند روغن و مرغ و گوشت و شیر کاملا آزاد و رقابتی شود و بعد خود شرکت‌ها بیایند و تخفیف‌هایی اعمال کنند یا دولت هزینه اینترنت رایگان و ارزان را به بخشی از جامعه بدهد؛ کاری که اکنون در بحث یارانه‌های مستقیم نقدی صورت داده است.
در امریکا مدلی مشابه این نظریه پیاده‌سازی می‌شود. اپراتورها تا حدودی در نرخ‌گذاری تعرفه اینترنت آزاد هستند و براساس معیارهای رقابتی بازار و همین‌طور کشش مشتریان اینترنت را می‌فروشند ولی از آن سو دولت، طرح‌هایی برای رساندن اینترنت رایگان و ارزان به خانواده‌های ضعیف جامعه پیاده‌سازی می‌کند.
به هر حال، فعلا خبری از اینترنت ارزان و رایگان گفته شده در وعده‌های انتخابی رئیس جمهور و همین‌طور وزیر ارتباطات نیست؛ در حالی‌که بیش از یک ماه از گران شدن اینترنت و حذف بسته‌ها می‌گذرد و مردم همچنان منتظر تصمیمی جدید و قاطع از سوی دولت برای تعرفه‌های اینترنت هستند.
اگر برای خرید مودم، اینترنت و تجهیزات شبکه سوال داشتید یا نیاز به راهنمایی و کمک دارید؛ کانال تلگرام شبکه‌چی به آی‌دی shabakehchi@ را فالو و پرسش خود را برای مدیر کانال بفرستید تا جواب دهیم.
