همه‌چیز درباره مودم ONT (مودم فیبر نوری) و تفاوت آن با مودم ONU

برای دریافت سرویس اینترنت فیبرنوری (FTTH) نیاز به مودم فیبر نوری دارید. مودم‌های فیبر نوری در دو نوع مودم ONT و مودم ONU هستند.

مودم ONT متفاوت از مودم ADSL و مودم VDSL و حتی متفاوت از مودم‌های سیم‌کارتی و 4G LTE رومیزی است. اینکه یک مودم رومیزی ADSL یا 4G LTE یا TDLTE دارید؛ برای استفاده از اینترنت فیبر نوری کافی نیست و باید یک مودم فیبر خریداری کنید.

ظاهر مودم‌های ONT و GPON بسیار مشابه مودم‌های ADSL و VDSL است ولی از نظر استاندارد، پروتکل ارتباطی، درگاه‌ها و عملکرد، تفاوت‌های بزرگی دارند.

در این مطلب، می‌خواهیم به زبان ساده بگوییم مودم ONT چیست و چه تفاوتی با مودم GPON دارد؟ مشخصات یک مودم ONT چیست و چرا برای سرویس FTTH به آن نیاز داریم.

مودم ONT چیست؟

عبارت ONT مخفف Optical Network Terminal است و از یک استاندارد موسسه ITU-T درباره شبکه‌های فیبرنوری گرفته شده است.

هر شبکه فیبر نوری FTTH یا GPON دو سر فرستنده و گیرنده سیگنال‌های نوری دارد. بخش فرستنده که در شرکت مخابرات و روی تجهیزات نصب شده از سمت سرویس‌دهنده اینترنت فیبر نوری است؛ نیاز به دستگاهی به نام PON یا Optical Line Terminal (ترمینال شبکه پان) دارد. اما در سمت کاربر و مشترک که سر دیگر شبکه فیبرنوری GPON یا GEPON و در واقع گیرنده سیگنال‌های نوری است؛ دستگاهی به نام ONT یا پایانه شبکه نوری نصب می‌شود.

یک مودم ONT از نظر ظاهری مشابه مودم‌های ثابتی است که سال‌ها در خانه و محل کار دیدیم و استفاده کردیم. مودم ONT علاوه بر اینکه دارای چندین درگاه RJ45 شبکه LAN یا درگاه‌های FXS در سرعت‌های مختلف است؛ حتما باید دارای یک درگاه پان یا PON باشد تا بتواند به کابل و شبکه فیبرنوری GPON وصل شود.

مودم ONT فقط برای شبکه‌های فیبرنوری پسیو یا همان شبکه‌های فیبرنوری PON استفاده می‌شوند. در شبکه‌های فیبرنوری اکتیو (AON) چون از روترها و سوئیچ‌ها در پایانه‌ها استفاده می‌شود که خود این دستگاه‌ها می‌توانند سیگنال‌های نوری را دریافت و به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل کنند و عملیات کدگذاری بسته‌های داده را انجام دهند؛ دیگر نیازی به مودم ONT نیست.

مثلا، در سازمان‌های بزرگی که از فیبرنوری استفاده می‌شود؛ از مودم ONT استفاده نمی‌شود. مودم ONT مخصوص کاربران خانگی یا مجتمع‌هایی است که می‌خواهید یک خط اینترنت فیبرنوری بکشند و میان واحدهای مختلف به اشتراک بگذارند.

یک مودم ONT باید حتما به یک روتر سیمی/بی‌سیم وصل شود تا سیگنال‌های نوری دریافتی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل و بعد به صورت اینترنت روی کابل شبکه یا وای‌فای برای ما قابل استفاده باشد. البته، اکثر مودم‌های ONT یا GPON امروزی به روتر مجهز شده‌اند و در بیشتر اوقات کاربران نیاز ندارند دستگاه ONT خود را به روتر وصل کنید؛ جز اینکه مثلا بخواهند وای‌فای قوی‌تر و بهتری دریافت کنند.

تفاوت مودم ONT با مودم ONU چیست؟

اگر قصد خرید یک مودم فیبرنوری را داشته باشید؛ احتمالا در برخی فروشگاه‌ها به شما یک مودم ONT و در برخی فروشگاه‌های دیگر بگویید باید یک مودم ONU خریداری کنید. با یک جست‌وجوی ساده درباره مودم فیبر نوری نیز دقیقا به هر دو اصطلاح خواهید رسید.

خوب، حالا تفاوت مودم ONT با مودم ONU چیست؟

گفتیم که ONT مخفف Optical Network Terminal و یک استاندارد متعلق به موسسه ITU است. ONU مخفف Optical Network Unit و به فارسی واحد شبکه نوری است.

تفاوت ONT و ONU در این است که ONT ترمینال نهایی شبکه فیبر نوری در استاندارد ITU است ولی ONU ترمینال نهایی شبکه فیبر نوری در استاندارد IEEE خطاب می‌شود.

در واقع، هر دو اصطلاح ONT و ONU به یک دستگاه و مودم اشاره دارند ولی در دو استاندارد مختلف. در استفاده و مکان نصب این دو مودم نیز تفاوت کمی وجود دارد. معمولا برای اینترنت FTTH و درون خانه‌ها از مودم ONT استفاده می‌شود و برای اینترنت FTTB (فیبر نوری ورودی به یک ساختمان) مودم ONU به کار گرفته خواهد شد. معمولا مودم‌های ONT به یک مودم ONU در ورودی ساختمان یا مجتمع نصب می‌شوند.

مودم ONT در داخل ساختمان و مودم ONU در بیرون از ساختمان نصب می‌شود. در تصویر زیر می‌توانید تفاوت کامل مودم‌های ONT و ONU را مشاهده کنید:

اگر شما از شرکت‌هایی مانند مخابرات، شاتل، صبانت، آسیاتک و غیره، به طور مستقیم سرویس FTTH بگیرید؛ به یک مودم ONT یا GPON نیاز دارید ولی اگر مجتمع مسکونی یا اداری شما یک سرویس اینترنت فیبرنوری گرفته باشد؛ خود مجتمع به یک ONU نیاز دارد.

برای اینترنت فیبرنوری خانگی مودم ONT بگیریم یا مودم ONU؟

کاربران خانگی باید مودم ONT بگیرند. شرکت‌های مخابرات و شاتل و نظایر این‌ها نیز به طور مستقیم مودم ONT به شما می‌فروشند یا از شما درخواست می‌کنند که یک مودم ONT خریداری کنید.

       بیشتر بخوانید: راهنمای کامل خرید مودم فیبر نوری – معرفی بهترین مودم‌های GPON

گفتیم که مودم ONU برای سازمان‌ها، مجتمع‌های مسکونی و تجاری و اداری، کسب‌وکارها و جاهایی است که از شبکه فیبر نوری FTTB استفاده می‌کنند و مودم ONT برای کاربران خانگی و تکی است که می‌خواهند از درون خانه به اینترنت فیبر نوری وصل شوند.

سرعت و پینگ مودم ONT بیشتر است یا مودم ONU؟

هر دو مودم ONT و مودم ONU دارای یک فناوری، استاندارد و درگاه PON هستند و از نظر سرعت و پینگ و کیفیت شبکه تفاوتی با هم نخواهند داشت. صرفا تفاوت این دو نوع مودم فیبر نوری در محل نصب داخل یا بیرون از ساختمان و نوع شبکه GPON است.

اینکه تصور شود یک مودم ONU بخرید؛ سرعت اینترنت فیبرنوری بیشتری نسبت به مودم ONT دارید؛ تصور اشتباهی است.

می‌توان مودم ONU را به جای مودم ONT استفاده کرد؟

هر دو مودم عملکرد یکسانی دارند ولی باید ابتدا به سرویسی که دریافت کردید؛ نگاهی بیندازید و ببینید آیا اجازه استفاده از مودم دیگری را می‌دهد.

مثلا، سرویس FTTH شاتل می‌گوید باید حتما یک مودم ONT داشته باشید و نمی‌توانید مودم ONU نصب کنید. همین‌طور، سرویس اینترنت فیبر نوری خانگی مخابرات یا همان سرویس «تانوما» به شما پیشنهاد خرید یک مودم ONT را می‌دهد.

اما اگر یک سرویس FTTB خریداری کردید؛ به راحتی می‌توانید مودم ONU استفاده کنید و بعد یک روتر به آن زده و اینترنت را روی وای‌فای برای دستگاه‌های همراه به اشتراک بگذارید.

تفاوت مودم ONT با مودم GPON چیست؟

GPON مخفف Gigabit Passive Optical Network و ساده‌ترین و بهترین فناوری برای ارائه اینترنت پرسرعت گیگابیتی به خانه‌ها روی بسترهای کابل‌های فیبرنوری است.

       بیشتر بخوانید: ۸ مودم فیبرنوری GPON برتر بازار ایران

همین سرویس‌های FTTH و FTTB روی شبکه‌های GPON ارائه می‌شوند و مودم GPON که شاید برخی جاها ذکر شود؛ همان اشاره به مودم ONT یا ONU دارد. یک شبکه GPON شامل دو بخش فرستنده و گیرنده سیگنال‌های نوری است که بخش فرستنده را OLT و بخش گیرنده را ONT می‌گویند.

آیا مودم ONT با وای‌فای دو بانده یا درگاه‌های گیگابیتی ساخته شده است؟

در سال‌های دور، مودم‌های ONT بسیار ساده و فقط یک مبدل سیگنال نوری به سیگنال الکتریکی بودند. برای استفاده از اینترنت فیبرنوری در خانه باید حتما یک روتر سیمی یا روتر بی‌سیم به آن‌ها وصل می‌شد. این مودم‌ها فقط یک درگاه شبکه LAN و یک درگاه PON داشتند.

ولی امروزه، مودم‌های ONT با روترهای بی‌سیم ادغام شده و در نتیجه شما وقتی یک مودم فیبر نوری مانند هواوی HS8145X6 خریداری می‌کنید؛ هم مجهز به جدیدترین استاندارد وای‌فای ۶ است و هم درگاه شبکه LAN گیگابیتی زیادی دارد و حتی در برخی مدل‌ها درگاه USB و آنتن خارجی و کلی امکانات دیگر برای کاربران خانگی ارائه داده‌اند.

ما در مقاله زیر ۶ مودم فیبر نوری با وای‌فای دو بانده را معرفی کردیم:

       بیشتر بخوانید: معرفی ۶ مودم فیبر نوری دو بانده در بازار ایران

آیا برای اینترنت فیبر نوری تانوما مخابرات حتما باید مودم ONT هواوی تهیه شود؟

برای سرویس‌های اینترنت تانوما مخابرات یا FTTH شاتل و شرکت‌های دیگری که اینترنت فیبر نوری خانگی می‌دهند؛ می‌توانید یک مودم ONT از هر برند و شرکتی خریداری و استفاده کنید.

اگر در برخی سایت‌ها یا فروشگاه‌ها توصیه شده است مودم ONT هواوی خریداری شود؛ صرفا به خاطر سازگاری و هماهنگی بیشتر دستگاه‌های OLT نصب شده در مرکزهای مخابراتی است وگرنه مودم ONT از هر برندی برای اینترنت تانوما مناسب است.

       بیشتر بخوانید: کدام مودم فیبرنوری مناسب اینترنت تانوما مخابرات است؟