مش وای‌فای فناوری و راه‌کار جدید شبکه‌های بی‌سیم برای بهبود سرعت و پوشش‌دهی است. 

در مش وای‌فای یک روتر مرکزی و چند روتر یا نود تقویت‌کننده دارید که می‌توانید در مکان‌های مختلفی از خانه یا ساختمان قرار دهید تا در آن‌جا وای‌فای و اینترنت تقویت شده دریافت شود.

روترهای مش وای‌فای در بسته‌های چندتایی و با مشخصات مختلف راهی بازار شدند. نحوه عملکرد آن‌ها با روترهای سنتی و معمولی بسیار متفاوت است و پروسه نصب و راه‌اندازی طولانی‌تری دارند اما مزیت‌های انکارناپذیری برای کاربران خواهند داشت.

ایسوس یکی از شرکت‌هایی است که اولین روترهای مش وای‌فای را به نام «Lyra» وارد بازار کرد. این روترها سه بانده بودند و هنوز در بازار عرضه می‌شوند.

این شرکت در نمایشگاه CES 2018 چندین مدل روتر مش وای‌فای دو بانده جدید به نام‌های Velop و Lyra Trio نیز عرضه کرد که روترهای «Lyro Tiro» به خاطر طراحی منحصربه‌فرد و عجیب‌شان حسابی سروصدا کرده و مورد توجه قرار گرفتند.

در این مطلب می‌خواهیم برای اولین بار در سایت شبکه‌چی، سراغ بررسی کامل و تخصصی یک سیستم مش وای‌فای و روترهای ایسوس Lyro Tiro برویم. حتما شما هم مانند ما اشتیاق فراوانی دارید بیشتر درباره نحوه راه‌اندازی و عملکرد این روترها بدانید و انبوهی پرسش را پاسخ بگیرید.

پس، با ما همراه باشید تا این روترهای شبیه به سفینه فضایی ایسوس را از نزدیک بررسی کنیم:

معرفی و امکانات

سیستم مش وای‌فای «لیرا تیرو» ایسوس متشکل از سه روتر دوبانده Lyro Tiro یکسان و مشابه هم است. این سیستم در اوایل سال ۲۰۱۸ در نمایشگاه CES 2018 معرفی شده و اکنون وارد بازار ایران خواهد شد.

ایسوس پس از ارایه روترهای مش وای‌فای Lyra اصلی در سال ۲۰۱۷، با جمع‌آوری نظرات کاربران و کارشناسان؛ تصمیم گرفت در سخت‌افزار و نرم‌افزار این روترها به‌روزرسانی‌ها و بهبودهایی اعمال کند.

به همین دلیل، روترهای لیرای جدید دیگر سه بانده نیستند و دو بانده ولی با سه استریم مجزای دیتا عرضه شدند. در حقیقت، این روتر سه آنتن داخلی دارند و از MIMO 3×3 پشتیبانی می‌کنند.

به همین دلیل، سرعت انتقال اطلاعات روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز افزایش یافته و به مرز ۴۵۰ مگابیت بر ثانیه (سه لینک ۱۵۰ مگابیتی) رسیده است. در فرکانس ۵ گیگاهرتز هم شاهد سرعت ۱۳۰۰ مگابیت (سه لینک ۴۳۳ مگابیتی) هستیم. 

هر دو شبکه وای‌فای می‌توانند به طور همزمان فعال و تبادل اطلاعات داشته باشند. بنابراین، حداکثر سرعت اسمی این روترها ۱۷۵۰ مگابیت بر ثانیه خواهد بود و در رده AC1750 جا می‌گیرند. این مشخصات سرعت برای هر کاربر خانگی و حتی کاربر تجاری مناسب و ایده‌آل است. 

شما نمی‌توانید بگویید روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز سرعت پایینی دارید یا روی فرکانس ۵ گیگاهرتز از سرعت به اندازه کافی سریعی بهره نمی‌برید. در حال حاضر، محبوب‌ترین رده روترهای دوبانده و پرفروش‌ترین آن‌ها، روترهای سری AC1750 هستند.

اجازه بدهید نگاهی دقیق‌تر به مشخصات سخت‌افزاری این روتر داشته باشیم. در مستندات FCC می‌خوانیم که روتر لیرا تیرو از پردازنده مرکزی کوالکام QCA9563 استفاده می‌کند که اصولا یک پردازنده با پشتیبانی از استاندارد ۸۰۲.11n برای فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز است. 

برای فرکانس ۵ گیگاهرتز از پردازنده پرقدرت QCA9980 استفاده شده است که MIMO 4×4 را پشتیبانی می‌کند ولی به خاطر آنتن‌های این روتر، روی هر دو فرکانس شاهد MIMO 3×3 و استریم سه لینک دیتای مجزا هستیم.

برای این پردازنده‌های SoC از یک ماژول حافظه رم ۱۲۸ مگابایتی به همراه ۳۲ گیگابایت حافظه فلش استفاده شده است. تراشه سوییچ این محصول هم QCA8334 است که به دو درگاه اترنت اشاره کردیم. از تراشه Atheros AR3012 هم برای دسترسی به بلوتوث ۴ استفاده شده است.

در مقایسه با سخت‌افزار روتر لیرای اصلی، شاهد کاهش قدرت سخت‌افزار هستیم و باید در ادامه ببینیم ایسوس دقیقا چه ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی را روی این روتر بهبود بخشیده است.

طراحی

اگر جزو افرادی باشید که همیشه محصولات ایسوس را دنبال کردید؛ حتما با دیدن روترهای Lyro Tiro به یاد روتر قدیمی «EA-N66» عرضه شده در سال ۲۰۱۲ افتادید. 

در حقیقت، طراحی روترهای Lyro Tiro چندان هم جدید نیست و ایسوس یک بار در گذشته چنین طراحی را تجربه کرده است. ایسوس سه آنتن داخلی در بدنه بازوهای این روتر جاسازی کرده است.

این آنتن‌ها Omni-directional هستند و می‌توانند در همه جهت‌ها پرتوافکنی داشته باشند. فضای خالی اطراف این بازوها باعث می‌شود قدرت سیگنال‌دهی افزایش پیدا کند و همه جهت‌ها در این طراحی مثلثی پوشش داده شود.

در کف و پایین هرم روترها شاهد یک درگاه شبکه اترنت RJ45 با سرعت یک گیگابیت و یک درگاه WAN یک گیگابیتی هستیم. درگاه LAN برای اتصال دستگاه‌های شبکه با کابل به روتر و درگاه WAN برای اتصال مودم به روتر و اشتراک‌گذاری اینترنت است.

سوکت پاور هم در کنار این درگاه‌ها تعبیه شده است. نمی‌توانم بگویم اضافه و حذف کابل شبکه به این درگاه‌ها خیلی ساده است ولی در کل مشکلی برای کاربران نخواهد داشت.

روی هر سه بازوی مثلثی این روتر چراغ‌های LED نصب شده است که با هم یک رنگ را نشان می‌دهند و زیبایی روتر را حین کار بالا خواهند برد. این چراغ‌ها می‌توانند قرمز، زرد، سبز و سفید باشند که در بخش نصب و راه‌اندازی به طور کامل درباره‌شان صحبت می‌کنم.

طراحی کلی این روترها به گونه‌ای است که شما آن‌ها را راحت روی میزکار یا سطح صافی قرار دهید و ازشان استفاده کنید. طراحی غیرمعمول آن‌ها باعث جلب توجه دیگران می‌شوند و شاید دوست داشته باشید جلوی چشم باشند.

وزن هر روتر ۴۳۹ گرم و اندازه آن ۱۳۵ در ۱۲۳.۲ در ۷۷.۹ میلی‌متر است. نمی‌توانیم این روترها را چندان سنگین یا بزرگ خطاب کنیم و برای مصارف دسکتاپ مناسب هستند.

در بدنه پایینی روترها برخی اطلاعات ضروری مانند آدرس آی‌پی، آدرس مک و نام روتر در شبکه نوشته شده است. وقتی روتر را برمی‌گردانید؛ شبیه به یک اتو بخار می‌شود.

در همین‌جا یک کلید مثلثی شکل سفید رنگ به نام PAIR برای شناسایی روترها با بلوتوث مشاهده خواهید کرد. در اطراف روتر هم شیارهای بزرگی دیده می‌شوند که بخشی از طراحی هستند ولی برای تهویه هوا و خارج شدن گرما استفاده می‌شوند.

در این روترها از کلید روشن/خاموش پاور، کلید روشن/خاموش وای‌فای یا WPS خبری نیست و فقط یک کلید ریست در کف دستگاه مشاهده می‌شود. البته، به طور نرم‌افزاری از قابلیت WPS پشتیبانی می‌شود.

جعبه این روترهای مش وای‌فای ایسوس نسبتا بزرگ و سنگین است. در داخل جعبه سه روتر Lyro Tiro، سه آداپتور برق و یک کابل شبکه اترنت به همراه دفترچه راهنما، کارت گارانتی و برخی راهنماهای دیگر مشاهده می‌شود.

نصب و راه‌اندازی

به طور کلی سیستم‌های مش وای‌فای را به دو روش می‌توانید نصب و راه‌اندازی کنید.

روش اول، استفاده از اپلیکیشن موبایل و روش دوم پنل مدیریتی و تنظیمات دستی است. روش اول یا همان اپلیکیشن موبایل بسیار ساده‌تر و سریع‌تر است. با استفاده از پنل مدیریتی می‌توانید تنظیمات روتر اصلی را انجام دهید ولی برای اضافه کردن گره‌های جدید مشکل خواهید داشت.

ایسوس برای روترهای مش وای‌فای خود یک اپلیکیشن به نام Lyra عرضه کرده است که برای هر دو پلتفرم اندروید و iOS در دسترس است. این اپلیکیشن را می‌توانید از سایت ایسوس، گوگل‌پلی و اپ‌استور دانلود کنید.

استراتژی کلی نصب روترهای مش وای‌فای به این صورت است که یک روتر به عنوان روتر مادر یا Root در نظر گرفته می‌شود و مابقی روترها به عنوان نود یا گره جدید به آن اضافه یا لینک می‌شوند.

مودم ADSL یا 4G برای اشتراک‌گذاری اینترنت باید به روتر اصلی وصل شود. روترهای نود یا گره را باید در مکان‌هایی قرار دهید که می‌خواهید وای‌فای تقویت‌ شده‌ای دریافت کنید. 

به عنوان مثال، من روتر اصلی را در اتاق خودم، روتر دوم را در سالن پذیرایی و روتر سوم را در اتاق دیگر خانه‌ام قرار می‌دهم. مثال بعدی در شرکت‌ها است. می‌توانند روتر اول را در سالن اصلی شرکت و روترهای بعدی را در اتاق‌ها نصب کنند.

باید طوری نقشه مکان‌یابی و نصب روترها را پیش ببرید که تمام مساحت شما پوشش داده شود. ایسوس می‌گوید این سیستم مش وای‌فای می‌تواند نزدیک به ۵۰۰ مترمربع را زیر پوشش خود ببرد.

من ابتدا فریم‌ویر هر سه روتر را به‌روزرسانی کردم تا به آخرین قابلیت‌ها و ویژگی‌های این روترها دسترسی داشته باشیم و بالاترین کارایی و عملکرد حاصل شود.

می‌توانید هر سه روتر را با کابل شبکه و لینک Backhaul به یکدیگر متصل کنید که در این صورت سرعت اینترنت بیشتری به دست می‌آورید.

پس از نصب اپلیکیشن Lyra، روتر اصلی که مودم به آن متصل است را روشن و سعی می‌کنیم با طی کردن مراحل شناسایی گفته شده در برنامه موبایل، روتر اصلی را شناسایی و تنظیم کنیم. باید بلوتوث گوشی موبایل شما روشن باشد.

پس از شناسایی روتر اصلی، حالا نوبت به روشن کردن و شناسایی روترهای دوم و سوم است. نکته مهم در اینجا، عدم فاصله زیاد میان روترهای نود با روتر اصلی است چون در روند شناسایی اختلال ایجاد می‌شود.

اپلیکیشن Lyra به طور خودکار نودهای بعدی را شناسایی و از شما سوال می‌کند در کدام نقطه خانه نصب شده‌اند. در نهایت نقشه یا شکل قرارگیری روترها کامل می‌شود. در ادامه، امکان اعمال تنظیمات بیشتر به روتر اصلی و نودها وجود دارد.

مشکل پس از شناسایی این روترها است چون نام هر دو شبکه ۲.۴ و ۵ گیگاهرتزی مشابه هم است و بارها دچار اشتباه خواهید شد.

درباره رنگ چراغ‌های روترهای Lyro Tiro نیز دادن یک توضیح مهم است. رنگ قرمز به معنای عدم اتصال به روتر اصلی است. رنگ زرد به معنای این است که روتر اصلی شناسایی و ارتباط برقرار شده است ولی دسترسی به اینترنت میسر نیست. رنگ سفید به معنای این است که روتر منتظر نصب و راه‌اندازی است. رنگ آبی چراغ‌ها هم نشان می‌دهد ارتباط با روتر اصلی و دسترسی به اینترنت برقرار شده و همه‌چیز مورد تایید است.

شما از رنگ چراغ‌های روترها می‌توانید وضعیت آن را متوجه شوید. گاهی اوقات استفاده از کلید PAIR می‌تواند عملیات شناسایی روترها را تسریع ببخشد.

اگر روترها را در مکان درست و مناسبی قرار داده باشید؛ نصب و برقراری ارتباط میان روتر اصلی و نودها کار سختی نیست و ساده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود.

نرم‌افزار موبایل Lyra امکانات دیگری مانند کنترل والدین، تعریف شبکه میهمان، تغییر نام شبکه و تنظیمات روتر اصلی، عیب‌یابی وای‌فای و برخی گزارش‌های امنیتی و وضعیتی دارد.

پنل مدیریتی

بهتر است از اپلیکیشن Lyra برای نصب و پیکربندی شبکه مش وای‌فای استفاده شود ولی کماکان پنل مدیریتی تحت وب روتر بهترین ابزار برای مدیریت و اعمال تنظیمات پیشرفته است.

پنل مدیریتی روترهای Lyro Tiro همان پنل آشنای روترهای ایسوس است با این تفاوت که برای فناوری مش وای‌فای سفارشی‌سازی شده است. مثلا، برخی از تنظیمات و ابزارها را مشاهده نمی‌کنیم و برعکس تنظیمات جدیدی پیش روی ما قرار دارند.

در پنل مدیریتی می‌توانید برای هر فرکانس رادیویی یک شبکه میهمان تعریف کنید. همین‌طور، دسترسی به کنترل والدین و تنظیمات مربوط به مدیریت پهنای‌باند شبکه و وای‌فای میسر است.

افزون بر این، می‌توانید قابلیت‌های AiProtection و Amazon Alexa را هم تنظیم کنید. AiProtection قابلیتی است که در روترهای ایسوس گنجانده شده و با همکاری شرکت امنیتی و معتبر ترندمیکرو، یک لایه امنیتی برای محافظت از کل شبکه، اطلاعات روی آن و دستگاه‌ها فراهم می‌کند.

آمازون الکسا نیز برای همگام‌سازی و همکاری میان روترهای مش وای‌فای ایسوس و دستیار صوتی دیجیتالی الکسا تعبیه شده است. اگر یکی از بلندگوهای هوشمند مجهز به این دستیار صوتی را در خانه داشته باشید؛ می‌توانید الکسا را به Lyra متصل کنید.

یک مزیت جالب پنل مدیریتی ایسوس، به‌روزرسانی خودکار فریم‌ویر روتر Lyra است. پس از اینکه وارد پنل مدیریتی این روترها شدم؛ پیغام نسخه جدید فریم‌ویر نمایش داده شد و خیلی آسان با زدن کلید «Update Now» به نسخه جدید ارتقا یافت.

این پنل در بخش Firewall هم امکانات بسیار خوبی داشت و در مقایسه با پنل‌های دیگر، رول‌ها و کنترل دسترسی‌ها ساده‌تر طراحی شدند تا کاربران بتوانند سریعا سایت‌هایی که باید فیلتر شوند، دستگاه‌هایی که نباید به شبکه متصل شوند و موارد دیگر را تعریف کنند.

در مجموع، همیشه پنل مدیریتی روترهای ایسوس حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و رابط کاربری آن ساده و کاربردی است. اگرچه، شاید با وجود اپلیکیشن Lyra کاربران کمتری سراغ این پنل بیایند.

ارزیابی و آزمایش

محک‌زنی روترهای مش وای‌فای کار ساده‌ای نیست. شما باید پس از نصب تمام نودها و تنظیمات لازم، وضعیت سیگنال‌های وای‌فای در اطراف هر نود را با گذشته مقایسه کنید. 

همین‌طور، وضعیت پایداری سیگنال‌‌ها و سرعت شبکه در نقاط مختلف در فرکانس‌های ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز ارزیابی شود.

چون خاصیت سیستم‌های مش وای‌فای این است که یک وای‌فای موجود را در اتاق‌ها و بخش‌های مختلف خانه تقویت شده به شما بدهند. بنابراین، بررسی یک روتر به تنهایی چندان مفید واقع نمی‌شود و باید همه روترها در قالب یک سیستم تقویت وای‌فای بررسی شوند.

روترهای ایسوس Lyro Tiro برای شروع با نام‌ها و فرکانس‌های کاری مختلف در شبکه قرار می‌گیرند ولی پس از اتصال به یکدیگر، فقط روی یک فرکانس کاری خواهند بود و آن فرکانس کاری روتر یا مودم روتر اصلی است.

شما در هر کجای خانه یا ساختمان خود باشید؛ یک روتر و وای‌فای یکپارچه مشاهده می‌کنید ولی انگار نزدیک به روتر اصلی هستید.

برای شروع، آپارتمانی نزدیک به ۱۵۰ متری را انتخاب کردیم. مودم روتر اصلی ما ایسوس DSL-AC88U بود که از چهار آنتن خارجی و MIMO 4×4 سود می‌برد و سرعت نهایی آن ۳۱۶۷ مگابیت است.

مودم روتر ایسوس در اتاق کار قرار داده شده در حالی‌که این آپارتمان دو اتاق دیگر به همراه سالن اصلی و آشپزخانه بزرگی دارد. سه نود روتر مش وای‌فای Lyro Tiro در اتاق‌ها و سالن اصلی جای داده شدند. 

معمولا مودم روتر اصلی ایسوس می‌توانست تمام اتاقی که در آن قرار دارد را به همراه سالن زیر پوشش وای‌فای ببرد ولی اتاق‌های منتهی‌الیه روبرو و آشپزخانه وای‌فای ضعیفی داشتند. حالا می‌خواستیم ارزیابی کنیم با سیستم مش وای‌فای Lyro Tiro می‌توان تمام این آپارتمان ۱۵۰ متری را زیر پوشش وای‌فای برد یا خیر!

در جدول زیر می‌توانید وضعیت سیگنال‌دهی مودم روتر اصلی ایسوس را بدون مش وای‌فای Lyro Tiro مشاهده کنید:

حالا، سراغ وضعیت سیگنال‌دهی نقاط مختلف خانه با سیستم مش وای‌فای Lyro Tiro می‌رویم:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید؛ دیگر نقطه‌ای وجود ندارد که بالای منفی ۶۰ دسی‌بل قدرت سیگنال‌دهی داشته باشد و این یعنی اینکه نقطه کوری در شبکه وای‌فای نیست. وضعیت پایداری سیگنال‌ها را هم می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید:

سرعت وای‌فای روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز در حدود ۹۲ مگابیت در وسط سالن و حالت WLAN به WLAN نشان می‌داد. طبیعی است اگر به یکی از نودهای Lyro Tiro نزدیک‌تر باشید؛ مثلا اگر در اتاق‌ها قرار بگیرید؛ سرعت بیشتر و به مرز ۱۲۰ مگابیت و شاید بالاتر هم می‌رسد.

در فرکانس ۵ گیگاهرتز، سرعت متوسط در وسط سالن و با ارتباط WLAN به WLAN حدود ۲۷۴ مگابیت ارزیابی شد. روی فرکانس ۵ گیگاهرتز انتظار بیشتری می‌رود چون دیگر روترهای مش وای‌فای سرعت‌هایی بالای ۳۰۰ مگابیت و نزدیک به ۳۵۰ مگابیت به دست می‌دهند. 

همان‌طور که می‌دانید؛ روی فرکانس ۵ گیگاهرتز، موانع تاثیر زیادی روی تضعیف سیگنال‌های وای‌فای دارند و طبیعی است سرعت فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز بهتر باشد.

بنابراین؛ در مجموع سرعت نهایی این سیستم مش وای‌فای ۳۶۶ مگابیت می‌شود. اما مهم‌تر از اینکه چه سرعتی به دست آمده است؛ این حقیقت که چنین سرعتی در هر کجای آپارتمان ۱۵۰ متری قابل دستیابی است؛ اهمیت دارد.

اگر شما در آشپزخانه، هر یک از اتاق‌ها و سالن اصلی آپارتمان باشید؛ کم و بیش یک وای‌فای یکنواخت و در همین محدوده سرعت تجربه خواهید کرد.

حرف آخر

با ایسوس Lyra Trio می‌توانید یک ساختمان ۲۰۰ تا ۲۵۰ متری را به طور کامل زیر پوشش شبکه وای‌فای ببرید. آزمایش‌های ما نشان می‌دهد هر کجای خانه باشید؛ انگار نزدیک به روتر اصلی هستید و سیگنال‌ها قوی و پایدار هستند.

این سیستم مش وای‌فای سه نود را می‌توان از طریق اپلیکیشن یا پنل مدیریتی نصب و راه‌اندازی کرد. نصب آن نسبتا آسان است ولی شاید دردسرهایی هم برای شما داشته باشد. 

پنل مدیرتی این روتر مانند همیشه، بسیار قدرتمند و مملو از ابزارها و امکاناتی است که هر کاربری نیاز دارد. کنترل والدین، تعریف شبکه میهمان، قابلیت امنیتی AiProtection، مدیریت پنهای‌باند و ترافیک شبکه از جمله این ویژگی‌ها هستند.

اگر این سیستم مش وای‌فای از MU-MIMO و AiMesh ایسوس پشتیبانی می‌کردند؛ تقریبا هیچ کم و کسری احساس نمی‌شد.

جدول مشخصات محصول