گرانی اینترنت؛ زمزمه‌ای که هر روز به گوش می‌رسد

“ایران ارزان‌ترین اینترنت جهان را دارد” جمله نخ‌نمایی که هر وقت بحث افزایش قیمت اینترنت پیش می‌آید؛ می‌شنویم.

در ماه‌های اخیر و خصوصا ماه گذشته، خبرهای زیادی در مورد افزایش قیمت اینترنت شنیده شد که به نظر می‌رسد برای آماده‌سازی روانی جامعه برای افزایش قیمت چشم‌گیر اینترنت باشد.

اپراتورهای ثابت و همراه در یک تبانی آشکار، بهانه‌های غیر منطقی را برای افزایش قیمت اینترنت بیان می‌کنند که صحت آن‌ها جای سوال بسیار دارد.

وقتی رقابت می‌میرد

شروع مرگ رقابت را می‌توان فرودین ۱۴۰۱ دانست که به دستور رگولاتوری بسته‌های بلند‌مدت اپراتورهای موبایل حذف شدند.

این درحالی بود که تا قبل از آن شاهد رقابت جالبی بین همراه اول و ایرانسل در پوشش شبکه و افزایش کاربران با طراحی بسته‌های متنوع و رقابتی بودیم.

حال اما کار به جایی رسیده است که مدیرعامل فعلی ایرانسل در جشن ۱۷ سالگی این شرکت رقابت سال‌های گذشته بر سر کاهش قیمت را دلیل عدم توسعه شبکه در ایران می‌داند!

در عمل نیز با نگاهی به بسته‌های فعلی همراه اول و ایرانسل می‌توان دریافت که این دو شرکت و تحت هدایت مدیرعاملان فعلی دست از رقابت سالم دست کشیده‌اند و با همکاری یکدیگر سعی در گران کردن اینترنت دارند که این گرانی قطعا باعث گران شدن اینترنت در اپراتورهای ثابت و همچنین اپراتورهای مجازی نیز خواهد شد.

گرانی اینترنت برای توسعه فیبر و ۵G

یکی دیگر از دلایلی که مدیران اپراتورهای ثابت و همراه برای گران کردن اینترنت و به خصوص اینترنت موبایل مطرح می‌کنند توسعه فیبر و  ۵G است.

این دلیل درحالی مطرح می‌شود که سهم فیبر و نسل پنجم در ایران مجموعا به ۵ درصد هم نرسیده است و عملا کاربران باید هزینه چیزی را بپردازند که هنوز استفاده هم نکرده‌اند.

همچنین جدا از پوشش ناامیدکننده فیبرنوری در ایران، اپراتورها با قیمت‌های فضایی، حجم محدود و همچنین سرعت پایین خدمات ارائه می‌کنند که عملا محدودیت حجم در اینترنت ثابت و همچنین سرعت ۳۰ مگابیتی برای فیبر در هیچ جای دنیا نمونه ندارد.

ذکر این نکته ضروری است که اپراتورها سالها است با تکنولوژی قدیم DSL از کاربران پول‌ گرفته‌اند و شبکه را توسعه نداده‌اند و حالا که باید پول را برای توسعه شبکه خرج کنند؛ می‌گویند صرفه اقتصادی ندارد.

آیا اینترنت در ایران واقعا ارزان است؟

پاسخ این سوال با توجه به ارزش پولی کشور و متوسط سطح درامد جامعه، یک نه بزرگ است.

باید در نظر داشت که عملا نمی‌شود چیزی را که به عنوان “اینترنت” از اپراتورها تحویل می‌گیریم نامش را اینترنت بگذاریم و عملا مجبور شده‌ایم برای تبدیل پهنای باند دریافتی از اپراتورها به اینترنت، ماهانه حداقل ۱۰۰ هزارتومان پول انواع VPN بدهیم و جنگ اعصابی را تحمل کنیم که حاصل وصل نشدن دستگاه‌های مختلف و مشکلات مربوط به VPNها است.

این درحالی است که طبق اعتراف یکی از مدیران ایرانسل، اپراتورها برای ۱۰ درصد تخفیف در خرید پهنای باند از شرکت زیرساخت، فیلترینگ مضاعف و خودخواسته‌ای را به کاربران تحمیل می‌کنند که جای تامل بسیاری دارد.

همچنین بعد از فیلترینگ به اصطلاح هوشمند با حجم وسیعی از پکت‌لاست روی اینترنت بین‌الملی مواجهیم که باعث هدر رفتن حجم کاربران می‌شود.

افزایش تعرفه اینترنت به اسم رهاسازی قیمت‌ها

اینترنت با کیفیت و با قیمت مناسب و همچنین توسعه فیبر و ۵G یک الزام منطقی است و نیازی به منت گذاشتن بر سر کاربران ندارد.

ولی واضح است که مثل همیشه و همانند آنچه در بازار خودرو اتفاق افتاد، نظر کاربران و منطق بازار رقابت، فدای سودجویی شرکت‌های انحصارطلب خواهد شد و بزودی شاهد افزایش قیمت به اسم آزاد‌سازی قیمت خواهیم بود.

مطمئنا این افزایش قیمت باعث کاهش اعتماد کاربران به اپراتورهای داخلی خواهد شد و دیری نخواهد گذشت که با کاهش قیمت اینترنت ماهواره‌ای، کاربران برای همیشه عطای استفاده از سرویس‌های داخلی را به لقایش ببخشند.

البته مسئولان در ماه‌های گذشته از الزام اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای برای تبعیت از قوانین کشور نیز سخن گفته‌اند ولی همه می‌دانیم دنیای فناوری، الزامات بی‌حساب و کتاب نخواهد پذیرفت.

به طور مثال نمی‌توان به ایلان ماسک گفت شبکه اجتماعی X که متعلق به خودش است را فیلتر کند.

قطعا روزی اینترنت آزاد با کیفیت، راهش را به خانه‌هایمان باز خواهد کرد.