اینترنت نقطه به نقطه (P2P) چیست و برای چه کاربرانی مناسب است – تست عملی و هزینه‌ها

در یکی دو سال اخیر، علاوه بر اینترنت پرسرعت VDSL و FTTH، شاهد ارائه سرویس اینترنت نقطه به نقطه یا اصطلاحا اینترنت مستقیم (اینترنت بی‌سیم) از سوی شرکت‌های سرویس‌دهنده اینترنت هستیم.

در شهرهایی مانند تهران و برخی مراکز استان‌ها، اینترنت نقطه به نقطه یا اینترنت P2P در دسترس است و اتفاقات مورد استقبال گیمرها، یوتیوبرها و تولیدکنندگان محتوا و ویرایش ویدئو قرار گرفته است.

تاخیر بسیار کم و نویز تقریبا صفر روی این نوع اینترنت باعث شده که مورد توچه کاربران حرفه‌ای قرار بگیرد. ضمن اینکه معمولا در سرویس‌های نامحدود نیز عرضه می‌شود و راه‌اندازی آن دردسرها و انتظارهای معمول برای VDSL و FTTH و ADSL را ندارد و از نظر پایداری بسیار بهتر از اینترنت موبایل و TD-LTE است.

شخصا مدتی تجربه استفاده از اینترنت P2P شرکت افرانت را پیدا کردم و از سرعت، پینگ و کیفیت آن به وجد آمدم و به نظرم حتی بهتر از اینترنت VDSL بود. حتی با وجودی که چندین نفر با هم در یک شرکت مشغول استفاده از اینترنت افرانت به صورت وای‌فای بودیم و دستگاه لپ‌تاپ من وای‌فای دو بانده نداشت و روی فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز وصل شده بودم؛ باز هم این نوع اینترنت به قدری تمیز و روان و بدون لک و تاخیر بود که یک تجربه کاربری بسیار جدید در اختیارم گذاشت.

به همین دلیل، به فکر افتادم کمی درباره اینترنت نقطه به نقطه صحبت کنیم و بگوییم به درد چه کاربرانی می‌خورد و آیا کاربران خانگی می‌توانند این اینترنت را دریافت کنند؟

اینترنت نقطه به نقطه چیست؟

اینترنت Point-to-Point یا اینترنت نقطه به نقطه، فناوری تازه‌ای نیست و سال‌ها است که در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در ایران هم شاید دو دهه باشد که شرکت‌ها این نوع سرویس را ارائه می‌کنند ولی معمولا محدود به مجتمع‌های تجاری و مسکونی بزرگ یا سازمان‌ها و شرکت‌های دارای چند شعبه و دفتر کار و تعداد زیاد کارمند بود.

اتفاقی که طی این سال‌های اخیر افتاده و باعث شده توجه کاربران خانگی و شرکت‌های کوچک و استارتاپی به این نوع اینترنت بیشتر شود؛ ارائه این سرویس در پوشش گسترده‌تر و به صورت نامحدود و با قیمت‌های به‌صرفه‌تر در مقایسه با اینترنت فیبرنوری و VDSL و ADSL و 4G LTE است. محدودیت‌های اینترنت‌های گفته شده باعث رونق اینترنت نقطه به نقطه شده است و از سوی دیگر، سرویس‌دهنده‌های این نوع اینترنت در کلان‌شهرها بیشتر شدند.

اما دقیقا اینترنت نقطه به نقطه که از آن به عنوان اینترنت مستقیم یا اینترنت بی‌سیم نیز یاد می‌شود؛ چیست؟ در اینترنت نقطه به نقطه، دو نقطه از طریق آنتن‌ها و دیش‌های رادیویی به یکدیگر وصل می‌شود. یک نقطه، شرکت سرویس‌دهنده یا دیش مخابراتی و آنتن سرویس‌دهنده اینترنت است و نقطه بعدی، ساختمان مشتری است:

به زبان ساده، شرکت سرویس‌دهنده، اینترنت را به صورت بی‌سیم و به طور مستقیم از طریق امواج رادیویی برای ساختمان مشتری ارسال می‌کند و در سمت مشتری نیز، دیش و آنتن‌های نصب شده، امواج رادیویی را دریافت کرده و از طری کابل شبکه به داخل ساختمان و مودم روتر می‌رسانند. در داخل ساختمان، مشتری می‌تواند کل اینترنت را خودش استفاده کند یا با نصب اکسس‌پوینت و مالتی‌پلکسر به صورت بی‌سیم و کابلی به چندین واحد و دفتر یا کاربر بدهد.

مثلا، تصور کنید یک مجتمع اداری ۱۰ واحدی اقدام به خرید اینترنت P2P از یک شرکت کرده است. در بالای ساختمان این مجتمع اداری، تجهیزات دریافت اینترنت بی‌سیم از آنتن‌های شرکت سرویس‌دهنده نصب می‌شوند و بعد اینترنت وارد یک دستگاه مالتی‌پلکسر یا اکسس‌پوینت می‌شود تا ۱۰ واحد دیگر بتوانند از آن استفاده کنند.

اینترنت در این روش از طریق یک شبکه خصوصی کاملا امن و رمزنگاری شده، بدون هیچ‌گونه واسطی از آنتن و دکل مخابراتی شرکت تامین‌کننده به دست کاربران می‌رسد. هرچقدر یک شرکت سرویس‌دهنده اینترنت، تعداد دکل‌های بیشتری در یک شهر و منطقه داشته باشد؛ سرعت و کیفیت اینترنت بالاتر می‌رود؛ چون مشتریان می‌توانند به دکل‌های مخابراتی نزدیک‌تر و با زاوید دید مستقیمی وصل شوند و تعداد کل مشتریان وصل شده به یک دکل مخابراتی، کمتر و کیفیت بهتر است.

ممعمولا از شبکه‌های خصوصی مجازی نقطه به نقطه برای اتصال دو شبکه خصوصی به یکدیگر استفاده می‌شود. اینترنت P2P یک مدل پیاده‌سازی از شبکه‌های خصوصی مجازی بی‌سیم است. در این روش از فناوری‌های مختلفی مانند VLAN و VPLS و MPLS و L2TP و روی آی‌پی تونل‌های مختلفی در لایه ۲ و ۳ شبکه استفاده می‌شود.

معمولا شرکت‌ها از مدل Point to Multi Point استفاده می‌کنند؛ یعنی یک دکل مخابراتی به چندین نقطه دسترسی، سیگنال‌های رادیویی را ارسال می‌کند تا به اینترنت وصل شود:

در این مقاله، زیاد نمی‌خواهیم وارد بحث‌های فنی شبکه‌های نقطه به نقطه شویم؛ فقط کافی است بدانید که در اینترنت P2P میان سرویس‌دهنده و مشتری یک لینک رادیویی مستقیم برقرار می‌شود تا تبادل داده صورت بگیرد.

معمولا سرویس‌هایی که در اینترنت نقطه به نقطه ارائه می‌شود؛ از ۱۰ مگابیت شروع شده و نهایتا ۵۰ مگابیت است. برخی سرویس‌ها حجمی هستند ولی سرویس‌های نامحدود ماهیانه نیز ارائه می‌شود.

برای اینترنت P2P به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

حالا، این سوال پیش می‌آید که برای استفاده از اینترنت P2P به چه تجهیزاتی نیاز داریم یا چگونه می‌توانیم از اینترنت نقطه به نقطه بهره ببریم؟ آیا حتما به خط تلفن ثابت نیاز داریم؟

در اینترنت نقطه به نقطه نیازی به سیم‌کارت موبایل و مودم و خط تلفن ثابت نیست و فقط باید یک آنتن یا دیش خارجی تهیه کنید که معمولا توسط شرکت سرویس‌دهنده ارائه می‌شود. مقداری کابل و یک روتر یا اکسس‌پوینت همه آن چیزی است که برای نصب و راه‌اندازی اینترنت P2P نیاز دارید!

چگونه برای خرید اینترنت P2P اقدام کنیم؟

یکی از مزیت‌های این نوع اینترنت، خلاص شدن از دردسرهای ثبت‌نام و کابل‌کشی و انتظار برای دریافت اینترنت ADSL و VDSL و FTTH است.

کافی است به سرویس‌دهنده‌های اینترنت P2P زنگ بزنید و ازشان بخواهید برای ارزیابی و مکان‌سنجی به دفتر محل کار شما یا مجتمع مسکونی و جایی که می‌خواهید برایش اینترنت بگیرید؛ مراجعه کنند. باقی کارها توسط کارشناسان شرکت انجام می‌شود. شرکت سرویس‌دهنده، به محل شما کارشناس اعزام می‌کند و آن‌ها بررسی می‌کنند آیا امکان برقراری دید مستقیم و ارتباط رادیویی با نزدیک‌ترین دکل مخابراتی آن‌ها وجود دارد یا خیر و وضعیت آنتن‌دهی چگونه است.

اگر مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد؛ شما یک سرویس اینترنت را خریداری کرده و دیش و آنتن به صورت امانی برای شما در بالای ساختمان نصب می‌شود یا اینکه باید هزینه خرید آن‌ها را پرداخت کنید. نصب و راه‌اندازی و تنظیمات و باقی کارها تمامی توسط کارشناسان شرکت مورد نظر انجام می‌شود و در نهایت اینترنت به روتر شما وصل می‌شود.

شما می‌توانید از طریق کابل شبکه یا وای‌فای، دستگاه‌های خود را به اینترنت P2P وصل کنید و لذتش را ببرید!

سرعت و کیفیت اینترنت نقطه به نقطه چگونه است؟

معمولا سرویس‌های اینترنت نقطه به نقطه یا P2P از ۲ مگابیت تا ۵۰ مگابیت می‌رسد. مجتمع‌ها و شرکت‌هایی که کاربران کمتری دارند؛ سرویس‌های ۱۰ مگابیت و ۲۰ مگابیت را انتخاب می‌کنند و اگر یک سرعت بالای تضمینی می‌خواهند؛ سراغ سرعت ۳۰ مگابیت می‌روند. شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ نیز سرویس ۵۰ مگابیت نامحدود را دریافت می‌کنند.

چون در این سرویس، یک اتصال نقطه به نقطه بی‌سیم و نزدیک مستقیم برقرار می‌شود؛ تاخیر و نویز به کمترین حالت رسیده و معمولا با پینگی زیر ۱۰ میلی‌ثانیه روبرو هستیم.

شخصا روی اینترنت سرویس ۵۰ مگابیت نامحدود افرانت، سرعت‌های دانلود ۴۰ تا ۴۸ مگابیت و پینگ ۵ یا ۶ میلی‌ثانیه داشتم. وقتی چند دستگاه به اینترنت وصل می‌شدند؛ آن‌گاه سرعت دانلود به ۲۰ الی ۳۰ مگابیت می‌رسید ولی پینگ همان ۵ میلی‌ثانیه بود:

تجربه استفاده از اینترنت P2P آن‌قدر تمیز و روان و بدون قطعی بود که تصور می‌کردید با کابل شبکه به یک مودم فیبرنوری وصل شدید. البته، نباید انتظار داشت همه شرکت‌های سرویس‌دهنده اینترنت نقطه به نقطه و پهنای‌باند اختصاصی، چنین سرویس با کیفیتی ارائه بدهند ولی در کل شما می‌توانید انتظار داشته باشید کیفیت و سرعت اینترنت P2P بهتر از ADSL و VDSL و حتی در شرایطی بهتر از FTTH باشد.

هزینه‌های اینترنت P2P چقدر است؟

قیمت اینترنت P2P بالا است و در مقایسه با اینترنت ADSL و VDSL و FTTH گران‌ترین اینترنت محسوب می‌شود. به همین خاطر، معمولا کاربران خانگی سراغ این نوع اینترنت نمی‌روند و برایشان به‌صرفه نیست.

برای مثال، هزینه اینترنت ۱۰ مگابیت ماهیانه نامحدود افرانت با دیش و آنتن امانی، حدود ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. هزینه سرویس ۵۰ مگابیت نامحدود ماهیانه نیز حدود ۴ میلیون تومان می‌شود.

برخی شرکت‌ها، دیش و آنتن بی‌سیم را به شما می‌فروشند و برخی دیگر امانی می‌دهند. مسلما بهتر است سراغ شرکتی بروید که تجهیزات دریافت اینترنت نقطه به نقطه را به صورت امانی به شما می‌دهد ولی اگر مجبور شدید این تجهیزات را بخرید؛ باید ۲ الی ۳ میلیون تومان نیز برای خرید این وسایل کنار بگذارید.

به همین خاطر، معمولا یک کاربر خانگی برای خرید اینترنت نقطه به نقطه اقدام نمی‌کند؛ جز اینکه یک گیمر یا تولیدکننده محتوا یا یوتیوبر باشد و برایش مقرون به صرفه باشد چنین اینترنت گرانی بخرد.

اینترنت P2P برای چه کاربرانی مناسب است؟

اگر این مطلب را تا اینجا خوانده باشید؛ قطعا دریافتید این نوع اینترنت برای چه کاربرانی مناسب است. شرکت‌ها، کسب‌وکارها، مجتمع‌های مسکونی و تجاری و اداری و نهایتا کاربران خانگی گیمر و تولیدکننده محتوا می‌توانند یک سرویس اینترنت بی‌سیم P2P خریداری کنند.

نه اینکه کاربران خانگی معمولا نمی‌توانند چنین اینترنتی خریداری و استفاده کنند یا اینکه شرکت‌ها به کاربران خانگی سرویس نمی‌دهد؛ بلکه مشکل هزینه‌های زیاد نصب و راه‌اندازی و اشتراک ماهیانه است که معمولا برای یک کاربر خانگی بسیار زیاد و گران است ولی اگر چند کاربر در یک مجتمع مسکونی باشند یا یک شرکت دارای چند کارمند باشد؛ برایش اقتصادی است سراغ اینترنت P2P برود.