افزایش بازدیدهای اینستاگرام و تلگرام حتی با وجود فیلترینگ

براساس آمار زلکا، بازدید اینستاگرام و تلگرام کاربران ایرانی در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است؛ حتی با وجود اختلالات و فیلترینگی که از اواسط سال ۱۴۰۱ شاهد بودیم.

این آمار نشان می‌دهد فیلترینگ نتوانسته است جلوی تولید محتوا و بازدید از صفحات عمومی و فروشگاهی اینستاگرامی را کاهش دهد.

سال گذشته، ایرانی‌ها ۵۹۰ میلیارد بار از پست‌های کانال‌های ایرانی تلگرام بازدید و در اینستاگرام فارسی ۴۴۰ میلیون پست منتشر شد که ۲۹۱ میلیارد بار لایک دریافت کردند.

منبع زلکا می‌گوید بیش از ۷۰ درصد مردم به طور مداوم از شبکه‌های اجتماعی استفاده کردند. هر ایرانی به طور متوسط بیش از ۲۷۵ صفحه عمومی را در اینستاگرام بازدید کرده است تا شبکه اجتماعی اینستاگرامی با وجود فیلترینگ و اختلالات، روند افزایشی داشته باشد.

براساس آمار زلکا، در سال ۱۴۰۰، ۳۶ میلیون صفحه شخصی در اینستاگرام فارسی وجود داشت که در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۴۱ میلیون صفحه افزایش پیدا کرد.

این در حالی است که تعداد صفحه‌های اینستاگرامی در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۱.۵ میلیون بود. این میزان افزایش نشان می‌دهد رشد این صفحه‌ها در سال ۱۴۰۱ با وجود فیلتر‌شدن این شبکه اجتماعی، بیشتر از رشد در زمانی بود که هنوز فیلتر نشده بود. در اینستاگرام فارسی همچنین بیش از ۶.۳ میلیون صفحه عمومی وجود دارد.

• ترفند ساده استفاده از یوتیوب و اینستاگرام بدون فیلترشکن

همین آمار با بررسی بیش از ۹ هزار کسب‌وکار فعال در اصناف و اتحادیه‌های مختلف به این نتیجه رسیده است که ۹۴ درصد کسب‌وکارهای ایرانی در اینستاگرام صفحه دارند. پس از اینستاگرام هم تلگرام با ۷۲ درصد بیشترین کسب‌وکارها را در خود جا داده است.

نمودار تعامل کاربران در اینستاگرام نشان می‌دهد که بیشترین تأثیر فیلترینگ بر میزان بازدید ویدیوها بود. در ابتدای سال گذشته، بازدید ویدیوهای اینستاگرامی بیش از ۳۵ میلیارد بار بود که در تیرماه کاهش پیدا کرد و به حدود ۳۰ میلیارد بار رسید. سپس تا شهریورماه، در روندی به حدود ۴۰ میلیارد بار افزایش پیدا کرد.

پس از فیلترینگ این شبکه، میزان بازدید در مهرماه به حدود ۲۵ میلیارد بار کاهش پیدا کرد و در‌ادامه روند کاهشی به اندکی بیش از ۱۵ میلیارد بار در آبان ماه رسید. بااین‌حال، پس‌از‌آن دوباره روند افزایشی آغاز شد تا اسفند سال گذشته که بازدید ویدیوها بیش از ۳۰ میلیارد بار شد. بااین‌همه، فیلترینگ بر میزان کامنت‌ها در این دوران تأثیر چندانی نگذاشت و تعداد کامنت‌ها حتی در مهرماه افزایش پیدا کرد و به بیشترین میزان سال گذشته رسید.

• ترفندی برای دانلود از گوگل پلی بدون فیلترشکن

در‌مقابل، تعداد لایک‌ها در سال گذشته تحت‌تأثیر سیاست‌های فیلترینگ فراز‌و‌فرود داشت. کمترین میزان لایک‌ها در مرداد‌ماه با بیش از ۲۰ میلیارد لایک بود. یعنی زمانی که این پلتفرم با اختلالات زیادی مواجه بود. پس از این ماه بازدید افزایش یافت و حتی فیلترینگ در شهریورماه هم نتوانست این روند افزایشی را قطع کند.

میزان لایک‌ها در مهرماه نیز به حدود ۳۵ میلیارد رسید؛ اما پس‌از‌آن کاهش پیدا کرد و در آبان‌ماه حدود ۲۵ میلیارد شد. در‌نهایت، اسفند سال گذشته میزان لایک‌ها تفاوت چندانی با فروردین‌ماه نداشت.

سال گذشته، در کانال‌های عمومی تلگرامی بیش از ۶۶۰ میلیون پست منتشر شد و هر کاربر ایرانی بیش از ۷ هزار پست را به‌طور متوسط لایک کرد. بیش از ۵۲۱ میلیون پست را ۸۷۰ هزار کانال منتشر کردند که ۵۹۳ میلیارد بار دیده شدند.

تلگرام فارسی یک بار در دی ۱۳۹۶ بیش از یک هفته از دسترس خارج شد و نهایتاً در اردیبهشت ۱۳۹۷ برای همیشه فیلتر شد. آن زمان در دستور قضایی دادستانی تهران آمده بود که باید به‌گونه‌ای فیلتر شود که حتی با ابزارهایی شبیه فیلترشکن هم نتوان به آن دسترسی داشت.

بااین‌حال، چند ماه بعد نظرسنجی‌ها نشان دادند که همچنان بسیاری از مردم از تلگرام فیلترشده استفاده می‌کنند. بر‌اساس نظرسنجی ایسپا که اسفند ۱۳۹۷ انجام شد، در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال ۷۱ درصد همچنان از تلگرام استفاده می‌کردند.

پس از فیلترینگ گسترده در شهریور ۱۴۰۱، مرکز پژوهش بتا اعلام کرد که از نیمه شهریورماه تا نیمه مهرماه بازدید از پست‌های تلگرامی بیش از دو برابر رشد داشت و از حدود ۱.۲ میلیارد بازدید به حدود ۲.۸ میلیارد رسید؛ درست از زمانی‌که محدودیت‌ها با فیلتر‌شدن دو محصول متا، یعنی اینستاگرام و واتساپ شدت گرفته بود.

فیلتر‌شدن واتساپ بسیاری را دوباره به تلگرام بازگرداند؛ به‌ویژه اینکه پس از شهریور‌ماه تعداد کانال‌‌های پروکسی تلگرام پنج برابر شد و مجموع بازدید پست‌های این کانال‌ها از ۲ میلیارد به ۶ میلیارد رسید.

دی ماه سال گذشته، مرکز تحلیل داده‌های لایف وب این داده‌ها را منتشر کرد که نشان می‌داد تشدید فیلترینگ و از‌دسترس‌خارج‌شدن VPNها باعث افزایش اعضای کانال‌های پروکسی تلگرام و رشد بازدید آن‌ها شده است.