در این مطلب می‌خواهم تجربه یک هفته‌ای خودم از استفاده اینترنت VDSL در ایران را بنویسم.
سال‌ها است که اینترنت ADSL به درون منزل خانواده‌ها و کاربران ایرانی وارد شده است و تقریبا همه مردم با این نوع سرویس اینترنت آشنا هستند.
اما سرویس اینترنت VDSL برای همه تازگی دارد و سوال‌های زیادی درباره آن مطرح می‌شود. VDSL نسل جدیدتر اینترنت ADSL است که سرعت چند برابری برای کاربر خانگی فراهم کرده و البته در فناوری هم تفاوت‌هایی با نسل‌های پیشین خود دارد.
بسیاری از کاربران برایشان سوال است که سرعت واقعی اینترنت وی‌دی‌اس‌ال چقدر است؟ در طول یک شبانه‌روز سرعت این اینترنت چه وضعیتی دارد یا برای استفاده از آن باید چه تجهیزاتی داشت؟ آیا حتما باید مودم رده بالای VDSL خریداری کرد؟ روی وای‌فای سرعت چقدر است و هزینه‌های اینترنت VDSL چگونه می‌شود؟
خوب، همراه من باشید تا در این مطلب، گام‌به‌گام همه این پرسش‌ها را حداقل براساس تجربه خودم از اینترنت VDSL شاتل بنویسم!
چرا سراغ اینترنت VDSL رفتم؟
فکر میکنم نخست باید این پرسش را جواب بدهم که چرا VDSL؟ چه نیازی بود که سراغ سرویس اینترنت سریع‌تر و گران‌تری رفتم؟ چرا با وجود داشتن اینترنت همراه و ADSL سراغ ثبت‌نام اینترنت VDSL می‌رویم؟
من سال‌ها بود که در تهران و همین‌طور شهر دزفول (زادگاهم و محل سکونت فعلی‌ام) اینترنت ADSL سرویس ۱۶ مگابیت داشتم. تهران پارس‌آنلاین، شاتل، آسیاتک و رسپینا را تجربه کرده بودم و در دزفول هم سرویس ۱۶ مگابیت پارس‌آنلاین را داشتم.
سرعت این سرویس‌ها همیشه بین ۱۰ تا ۱۲ مگابیت بود که سرعت چندان بدی محسوب نمی‌شد و انصافا از پس کارهای زیاد من برمی‌آمد. چندان اهل بازی و استریم ویدیو و تماشای آنلاین فیلم و این‌ها نیستم ولی روزانه چند گیگابایت دانلود و آپلود داشته و واقعا به یک اینترنت پرسرعت روان و تمیز نیاز دارم.
تقریبا همه‌چیز تا پیش از ماجرای شیوع کرونا ویروس خوب بود. در آپلودها کمی اذیت می‌شدم و باید معطل می‌ماندم تا مثلا یک فایل ۵۰ مگابیتی روی اینترنت قرار بگیرد یا در اینستاگرام و تلگرام و لینکدین اپلود شود ولی کلافه‌کننده نبود.
شیوع ویروس کرونا در اوایل اسفندماه در ایران، وضعیت اینترنت را به هم زد و مشکلاتم شروع شد. قطعی‌های مکرر، افت سرعت به زیر ۷ الی ۸ مگابیت، عدم پایداری شبکه، پینگ بسیار بالا و دردسرهای دیگر.
خلاصه اینکه برای آپلود یک فایل ۱۰ مگابیتی باید جان می‌کندم. اگر دو دانلود کوچک همزمان داشتم؛ کل اینترنت می‌خوابید و اصلا نمی‌شد دیگر حتی یک وب‌سایت باز کرد. عملا، کارهایم به مشکل خورده بود و روزانه چندین ساعت درگیر سرعت اینترنت بودم و بهره‌وری افت کرده و زمان هدر می‌رفت.
اینترنت موبایل را داشتم و اتفاقا سرعت آن افت کرده بود و قطعی‌های زیادی در دوران قرنطینه و تعطیلی‌های اسفند و فروردین ماه داشت. اگر حال اینترنت موبایل خوب بود؛ با یک مودم ۴.۵G می‌شد سرعتی ۴۰ الی ۵۰ مگابیت را تجربه کرد و خیلی از کارهام سریع انجام می‌شد ولی بزرگ‌ترین مشکل اینترنت موبایل ناپایداری آن است.
نتیجه این شد که دیدم وقتش رسیده سراغ اینترنت VDSL بروم تا مشکل سرعت آپلودهایم حل شود و بتوانم همزمان چندین کار را با هم پیش ببرم.
ثبت‌نام اینترنت VDSL شاتل
بیش از ۲ سال است که شرکت شاتل سرویس اینترنت VDSL خود را در شهر دزفول راه‌اندازی کرده است. شاتل شهر دزفول را به عنوان یک پایلوت و نقطه شروع و تست سرویس VDSL خود انتخاب کرد و این یکی از معدود شانس‌های بزرگی است که در زندگی داشتم!
شاتل در دزفول تجهیزات خوبی نصب کرده است. سرعت اینترنتی بین ۷۰ الی ۱۰۰ مگابیت را تبلیغ می‌کند و در اکثر مناطق هم کافوها مجهز شدند و فقط کافی است درخواست بدهید تا برایتان اینترنت کشیده شود.
پیش از من، دوستان و افراد آشنای زیادی سرویس اینترنت وی‌دی‌اس‌ال شاتل را گرفته بودند و گزارش دادند سرعت‌هایی مثل ۴۰، ۵۰، ۷۰ و ۱۰۰ مگابیت دارند. براساس دوری و نزدیکی به کافوی مخابرات یا قدیمی و نو بودن کابل‌های مخابراتی و همین‌طور کابل‌کشی درون خانه، سرعت‌های مختلفی به دست می‌آوردند.
اوایل خردادماه، گوشی را برداشتم و با شماره تلفن ۹۱۰۰۰۰۰۰ تماس گرفتم.
پس از اینکه به بخش خرید و تمدید سرویس اینترنت شاتل وصل شد؛ گفتم درخواست سرویس VDSL دارم. خانمی پشت گوشی گفت کمی صبر کنید و بعد آب پاکی را روی دستم ریخت: در منطقه و خیابان شما امکان دادن سرویس VDSL نیست؛ اگر می‌خواهید برای ADSL ثبت‌نام کنید و بعد هر زمان که VDSL آمد؛ می‌توانید سرویس خود را تبدیل کنید.
بعد هم راهنمایی بسیار جالبی کرد و گفت درخواست سرویس اینترنت VDSL خود را در سایت https://vdsl.shatel.ir نیز ثبت کنید. رفتم به این سایت و دیدم جز استان تهران و قم؛ هیچ استان دیگری نوشته نشده است.
چند روز بعد دوباره با شماره تلفن ۹۱۰۰۰۰۰۰ تماس گرفتم؛ به این امید که اشتباه کرده باشند و اینترنت VDSL به من تعلق بگیرد. این دفعه خانم پشت گوشی گفت باید شماره تلفن خانه‌تان را در سیستم ثبت کنم و بررسی شود.
فردا تماس گرفتم؛ این دفعه آقایی جواب داد و گفتم دیروز شماره تلفن خانه را دادم تا بررسی کنید برای سرویس VDSL. اندکی منتظر ماندم تا گفت هیچ شماره‌ای ثبت نشده است و دوباره شماره تلفن را بگویید.
بررسی کرد و گفت شما می‌توانید درخواست وی دی اس ال بدهید و اتفاقا کافوی منطقه شما پورت خالی دارد و سریع وصل می‌شود. از من اطلاعاتی مانند نام و شماره کد ملی و شماره موبایل و … گرفت و گفت منتظر تماس همکارانش باشم.
فردا صبح زود، از شاتل تماس گرفتند. گفتند درخواست اینترنت VDSL دادید؛ ابتدا باید فرم ثبت‌نام را تلفنی پر کنید. یک سری اطلاعات دیگر گرفتند و این‌گونه فرآیند ثبت‌نام اینترنت VDSL شاتل انجام شد.
هزینه، مودم و جشنواره
همان خانم پشت خط سریعا شروع کردند شرایط دریافت سرویس وی دی اس ال را توضیح دادند.
گفتند شاتل جشنواره دارد و دو سرویس VDSL در آن برای انتخاب دارم.
سرویس ۲۴ گیگابایت یک ساله با مودم به قیمت ۲۴۰ هزار تومان (تقریبا همین حدود چون وقتی حجمش را شنیدم دیگه اصلا گوش ندادم/مهرماه ۹۹: گران‌تر شده است).
سرویس ۲۴۰ گیگابایت یک ساله با مودم به قیمت ۶۵۰ هزار تومان (این هم تقریبی است/ مهرماه ۹۹: مودم VDSL نزدیک ۷۰۰ هزار تومان و این سرویس بالای ۱ میلیون تومان شد)
بعد گفتند کدام‌یک را می‌خواهید که برایتان تیک بزنیم.
همان پشت تلفن یخ زدم. مصرف روزانه من چند گیگابایت روی ADSL بوده که حتما در VDSL بیشتر می‌شود؛ چون سرعت چند برابر است!
۲۴ گیگابایت یک ساله که خنده‌دار است ولی ۲۴۰ گیگابایت خیلی کم است و چند ماهه تمام می‌شود. یادم افتاد دوستی گفته بود ابتدا شاتل حجم کمی می‌دهد ولی بعد می‌شود در جشنواره‌هایش حجم‌های دیگری خرید.
چاره‌ای نبود. گفتم سرویس ۲۴۰ گیگابایت را می‌خواهم ولی بدون مودم! چون خودم مودم تی‌پی‌لینک آرچر وی آر ۴۰۰ را دارم که از اینترنت VDSL پشتیبانی می‌کند.
بحث سر گرفتن یا نگرفتن مودم آغاز شد. خانم پشت تلفن توضیح داد همه سرویس‌های شاتل با مودم است و در واقع شما دارید اینترنت را مفت می‌خرید و هزینه اینترنت می‌دهید.
گفت شاتل به شما مودم را ۳۰۵ هزار تومان می‌دهد ولی در بازار ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارد و به صرفه است و اینکه اصلا مودم گیر نمی‌آید و به نفع شما است مودم بگیرید و شاتل تنظیماتش را فقط روی مودم خودش انجام می‌دهد و …
راست می‌گفت. مودم VDSL در بازار شبکه طلا شده بود و قیمتش خیلی بالا رفته؛ چون اصلا دیگر واردات مودم نداریم و هرچه در انبارها بوده تمام شده است.
می‌دانستم قبول نمی‌کنند بدون مودم سرویس را وصل کنند. در چندین مقاله هم این موضوع را بررسی کردم که دادن مودم به اجبار قانونی است یا خیر و اینکه مودمی که میدهند چقدر به‌روز و قوی است.
همه‌چیز سریع پیش رفت. سرویس ۲۴۰ گیگابایت را گرفتم به همراه مودم و همان پشت تلفن به سایت مای شاتل وصل شدم و پرداخت انجام شد و خط رفت برای رانژه!
پس، می‌شود گفت کل ثبت‌نام من برای سرویس شاتل VDSL دو روز طول کشید!
انتظار برای رانژه از سوی مخابرات
هنوز سرویس ADSL روی خط تلفن من بود و اصلا از این داستان غافل بودم.
فردایش از شاتل تماس گرفتند و گفتند هنوز سرویس قبلی شما فعال است و باید درخواست جمع‌آوری به شرکت پارس‌آنلاین بدهم. از سوی مخابرات، درخواست رانژه خط برای VDSL رد شده بود.
یکی دو روز طول کشید تا درخواست جمع‌آوری سرویس ADSL دادم و پارس‌آنلاین درخواست را داد به مخابرات و سرویس ADSL جمع شد و برای همیشه با آن خداحافظی کردم.
به شاتل زنگ زده و گزارش دادم و دوباره درخواست رانژه رفت برای مخابرات. یک روز این پروسه طول کشید و شد ۱۳ خرداد ماه!
حالا انتظار برای رانژه خط شروع شد و اینکه مرتب هر روز به سایت مای شاتل مراجعه کنم ببینم جدیدترین وضعیت اینترنت VDSL چیست.
خورد به تعطیلی‌های نیمه خرداد و بعد تعطیلی‌هایی برای قرنطینه ویروس کرونا در خوزستان و همین‌طوری یک روز تعطیلی دیگر تا نزدیک به ۱۷ الی ۱۸ روز طول بکشد.
چند بار با شاتل تماس گرفتم. بهانه‌هایی آوردند مانند اینکه مشکلی در بخش مخابراتی محل سکونتم رخ داده و مخابرات در حال رفع آن است یا تعطیلی‌های کرونا باعث شده مراحل نصب کند شود.
یک بار با شاتل تهران تماس گرفتم و درخواست بررسی وضعیت دادم و آن‌ها ایمیل زدند برای شاتل دزفول.
اما واقعیت این است که همیشه رانژه خط از سوی مخابرات پروسه طولانی است. اصلا، هر وقت کارتان به مخابرات بیفتد باید آماده تاخیر باشید.
سرانجام پس از ۱۸ روز، وضعیت سرویس از «درخواست برای رانژه» به «رانژه خط» تغییر یافت و چراغ‌های اینترنت و خط مودم روشن شد.
کیفیت و سرعت اینترنت VDSL
در ایامی که منتظر رانژه خط بودم؛ از شاتل تماس گرفتند و گفتند بیا مودم را تحویل بگیر. در ضمن از من اطلاعاتی برای تنظیمات وای‌فای مودم هم گرفتند. اینکه وای‌فای من چه نامی باشد و چه رمزی داشته باشد.
شاتل در دفتر خودش تمام تنظیمات اینترنت و وای‌فای مودم را انجام می‌دهد و دیگر ماموری به خانه شما نمی‌فرستند. کافی است مودم را تحویل بگیرید و به برق بزنید و کابل خط تلفن و اینترنت را وصل کنید تا هم اینترنت و هم وای‌فای داشته باشید.
همان‌طور که از قبل می‌دانستم؛ مودم شاتل در دزفول زایکسل VMG1312-T20B است. یک مودم VDSL تک بانده با مشخصات نسبتا خوب در مقایسه با دیگر مودم‌هایی که شرکت‌ها میدهند ولی قدیمی!
کارت گارانتی مودم مال سال ۲۰۱۷ است. روی کاغذی که به جعبه مودم چسب شده بود؛ مشخصات اینترنت و وای‌فای سرویس من نوشته شده است. از همین اطلاعات برای پیکربندی مودم تی‌پی‌لینک خودم استفاده کردم.
یک روزی طول کشید تا اینترنت پس از رانژه خط به طور کامل وصل شود.
ابتدا، چون تنظیمات مودم روی ADSL بود؛ سرعت نزدیک به ۲۱ مگابیت نشان می‌داد و حسابی توی ذوقم خورده بود.
بعد رفتم و تنظیمات مودم را کامل پاک و ریست کردم تا بتواند خط VDSL را بشناسد و اینترنت VDSL را استفاده کنم.
اولین تست‌هایم سرعت ۷۲ مگابیت را نشان داد تا خیالم راحت شود مشکلی از بابت نویز خط و افت سرعت ندارم. تست‌های بعدی سرعت نزدیک ۷۰ مگابیت بود.
در روزهای نخست اتصال اینترنت VDSL شاتل، به طور مرتب و در ساعت‌های متفاوتی سرعت را بررسی می‌کردم. همیشه دانلود بین ۶۹ تا ۷۲ مگابیت نوسان داشت. در ساعت‌های اوج ترافیک به ۶۹ مگابیت می‌رسید و در ساعت‌های خلوتی مانند صبح‌ها حوالی ساعت ۸ الی ۹ به بالای ۷۲ مگابیت می‌رفت.
سرعت آپلود هم از ۳۷ و ۳۸ مگابیت شروع می‌شد و حتی به نزدیکی ۵۰ مگابیت می‌رسید.
کشش خطم نشان می‌داد روی آپلود تا ۴۵ مگابیت و روی دانلود تا ۸۲ مگابیت راه می‌دهد:
روی وای‌فای ۵ گیگاهرتز سرعت اینترنت مطابق انتظار همان ۷۱ مگابیت است:
ولی روی وای‌فای ۲.۴ گیگاهرتز سرعت به نزدیک ۳۸ مگابیت می‌رسد:
نیازی به گفتن نیست که با این سرعت‌ها چقدر کار کردن لذت‌بخش و سریع می‌شود. آپلودهایم در چند ثانیه انجام می‌شدند و همزمان می‌شد ویدیو روی اینستاگرام و تلگرام گذاشت و از آن طرف ویدیوهای جدید را دانلود کرد و البته دیگر اعضای خانه هم با موبایل و لپ‌تاپ و تبلت به اینترنت پر سرعت وصل باشند و حسابی خوشحال شوند.
می‌توانم بگویم وارد دنیای جدیدی شدم و باید با سرعت جدید عادت می‌کردم هر کاری چقدر طول می‌کشد.
البته، من اینترنت با سرعت‌های مختلفی را تجربه کرده بودم؛ از اینترنت در ساختمان‌های مخابرات تا اینترنت فیبر در شرکت‌ها و … ولی داشتن اینترنت خانگی اختصاصی با سرعت بالای ۷۰ مگابیت تجربه جدیدی است.
مهم‌تر از سرعت، پایداری و کیفیت اینترنت VDSL است. اینکه مانند اینترنت ADSL مدام با قطعی و افت سرعت روبرو نیست.
ممکن است سرعت اینترنت VDSL شما روی شاتل یا مخابرات به ۷۰ مگابیت نرسد و مثلا ۴۰ مگابیت باشد ولی همین‌که در طول روز کیفیت اینترنت ثابت بماند؛ یعنی شما می‌توانید همه کارهای خود را به روانی و راحتی انجام دهید. کلافه نشوید و مدام منتظر نمانید.
شاتل سرعت اینترنت VDSL را باز گذاشته و براساس کشش خط و نویزی که کابل‌ها درون و بیرون از خانه و همین‌طور تجهیزات نصب شده در کافوی مخابرات؛ سرعت متغیر خواهد بود. دوستانی دارم که سرعت بالای ۱۰۰ مگابیت هم دارند و گفتم برخی دوستان کشش خطی بیشتر از ۴۰ مگابیت ندارند.
حرف آخر
در یک جمله می‌توانم بگوم تجربه اینترنت VDSL شاتل برایم رضایت‌بخش، جذاب، به شدت کاربردی و با کیفیت بود.
نمی‌توانم بگویم همه کاربران VDSL در سراسر کشور چنین تجربه‌ای خواهند داشت. شاید من کمی خوش‌شانس بودم؛ اینترنتم سریع نصب شد و کیفیت خط و نویز کابل‌ها اذیت نمی‌کنند.
اینترنت VDSL برای همه کاربران نیست و نمی‌توانم پیشنهاد کنم چند میلیون کاربر اینترنت ثابت ADSL از امروز به دنبال VDSL بروند ولی هر کاربری باید به نقطه‌ای برسد که درک کند اینترنت ADSL دیگر جوابگو نیست و نیاز به اینترنتی با سرعت دانلود و آپلود بیشتری دارد و بعد برای ثبت‌نام اینترنت VDSL اقدام کند.
اگر سرویس اینترنت VDSL در سراسر کشور راه‌اندازی و در اختیار کاربران خانگی قرار بگیرد؛ این قدر فشار روی سرویس‌های موبایل را شاهد نیستیم و اینترنت با قیمت بهتر و کیفیت بالاتری به دست مشتریان اینترنت باندپهن ثابت می‌رسد.
کیفیت خدمات و اینترنت شاتل در مجموع خوب بود. چند باری خوب راهنمایی نکردند و اینکه رانژه خط توسط مخابرات دو هفته طول کشید. جز این باقی ماجرا رضایت‌بخش است.
آمادگی دارم هر سوال و ابهامی درباره سرویس اینترنت VDSL دارید یا بخشی از این تجربه برایتان هنوز روشن نشده؛ پای همین مقاله جواب بدهم. سوال‌ها و نظرات خودتان را بنویسید تا با هم بیشتر در ارتباط باشیم!
به‌روزرسانی
در کمتر از ۲۴ ساعت از انتشار این مطلب، دوستان زیادی نظرات، پرسش‌ها و کامنت‌های خود را چه پای مطلب و چه در تلگرام و خصوصی ارسال کردم.
وعده کرده بودم که در حد توان پرسش‌ها را پاسخ بدهم و ابهام‌ها برای همه خواننده‌ها رفع شود. دو پرسشی که زیاد تکرار شده:
۱- تعرفه‌های بسته‌های اینترنت VDSL شاتل چقدر است؟
شاتل برای شروع فقط دو بسته ۲۴ و ۲۴۰ گیگابیت دارد که باید یکی ار انتخاب کنید ولی پس از به اتمام رسیدن حجم بسته می‌توانید از پنل مای شاتل حجم جدید بخرید. معمولا شاتل جشنواره‌هایی دارد که بسته‌هایی با تخفیف برای خریدن دارد.
مثلا در تیرماه جشنواره تخفیفی برای بسته‌های ۱۰ و ۵۰ گیگابایت دارد:
تعرفه بسته‌های عادی اینترنت VDSL شاتل هم در عکس زیر مشخص است:
۲- تفاوت سرعت مودم تی‌پی‌لینک با مودم زایکسل؟
اتفاقا این قضیه برای خود من هم مطرح بود و در چندین مرحله سرعت اینترنت وی دی اس ال را با هر دو مودم تست گرفتم.
روی لپ‌تاپی که با کابل شبکه به مودمهای وصل کردم؛ تفاوتی سرعتی وجود نداشت یا خیلی جزئی بود. مثلا تی‌پی‌لینک ۷۲ مگابیت و زایکسل ۷۱.۳ مگابیت نشان می‌داد. در بیشتر مواقع مشابه هم بودند.
بنابراین؛ می‌توان گفت روی اتصال کابلی تفاوت سرعتی ندارند ولی در وای‌فای مشخص است که سرعت اینترنت روی مودم تی‌پی‌لینک بیشتر بود چون دو بانده بوده و تا سرعت ۱۲۰۰ مگابیت را پشتیبانی می‌کند ولی مودم زایکسل نهایتا ۳۰۰ مگابیت را راه می‌دهد.
مودم زایکسل VMG1312-T20B انصافا مودم بدی نیست و برای مصارف کاربران خانگی و معمولی جواب می‌دهد ولی اگر وای‌فای دو بانده می‌خواهید یا گیمر هستید؛ باید مودم VDSL دیگری تهیه کنید.
