حالا که همه‌جا صحبت از اینترنت فیبر نوری است؛ باید اینترنت VDSL را فراموش کنیم؟

سرانجام پروژه ۵ میلیون پورت VDSL چی شد؟

برنامه تبدیل سرویس‌های ADSL به VDSL که باعث افزایش دو برابری سرعت کاربران بدون تغییر مودم می‌شد؛ هنوز ادامه دارد؟

آیا VDSL در ایران شکست خورده و قرار است جمع شود؟

آیا شرکت‌های اینترنتی و مخابرات دیگر سرویس اینترنت VDSL نمی‌دهند و همگی می‌خواهند سراغ سرویس FTTH یا اینترنت فیبر نوری بروند؟ آیا سرویس‌های VDSL جمع‌آوری می‌شود؟

این‌ها بخشی از سوالاتی است که این روزها در ذهن مردم و کاربران اینترنت می‌چرخد.

زمان خداحافظی با VDSL فرا رسیده است؟

با امضای تفاهم‌نامه رگولاتوری با ۹ اپراتور فیبر نوری و استارت رسمی پروژه ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری سی ۳.۵ سال در دولت جدید و ارائه ۸.۵ میلیون پورت فیبر نوری در طی یک سال در ۹ شهر منتخب ایران، بسیاری از کاربران نگران شدند که آیا پروژه اینترنت VDSL که دولت قبلی مصرانه دنبال اجرایش بود؛ شکست خورده و باید به فراموشی سپرده شود.

یعنی اولویت وزارت ارتباطات و رگولاتوری در دولت فعلی، توسعه اینترنت فیبر نوری و ارائه پورت‌های FTTH است و نمی‌خواهد اینترنت ADSL را به VDSL ارتقا دهد؟

وزیر ارتباطات دولت قبل: اینترنت ۵G جایگزین VDSL

برای پاسخ به این پرسش‌ها باید کمی به عقب‌تر و سال گذشته برگردیم. آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم در آخرین مصاحبه‌های خود پیش از خداحافظی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، گراهای خوبی درباره آینده اینترنت ایران داد. از جمله اشاره کرد که پروژه ارائه ۵ میلیون پورت VDSL تقریبا شکست خورده است و حالا شاید در آینده ۱.۵ تا ۲ میلیون پورت اینترنت VDSL هم راه‌اندازی شود ولی کلا باید به فکر ارائه سرویس اینترنت پر سرعت دیگری باشیم.

مصاحبه محمدجواد آذری جهرمی در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۹۹:

توسعه VDSL لست مایل است که سیم مسی است؛ یعنی نقطه‌ی نهایی ارتباط از کابینت مخابرات تا منزل در انحصار مخابرات است و این یکی از اشتباهات خصوصی‌سازی است. برنامه داشتیم که تا پایان امسال ۵ میلیون پورت VDSL در شهرهای قم، تهران و ۸ شهر دیگر واگذار کنیم که مخابرات ایران نتوانست منابع مالی این کار را تأمین کند و از طرفی هم با شرکت‌های بخش ‌خصوصی با وجود قراردادی که بسته بود همکاری نکرد. نتیجه آن شده که حالا در حد ۱ میلیون پورت VDSL نصب‌شده داریم و نتوانستیم به برنامه‌مان دراین زمینه برسیم.

آذری جهرمی از اینترنت ۵G به عنوان جایگزین اینترنت VDSL در آینده نام برد: (مصاحبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۹)

ما تلاش کردیم به برنامه‌مان برسیم که به جای تمرکز روی ‌VDSL، حرکت به سمت ۵G FWA یعنی اینترنت خانگی ۵G است. اولین شرکتی که این خدمات را عرضه می‌کند، مبین‌نت است که اولین مجموعه کاری خود را در زمینه ۵G خانگی در تهران افتتاح می‌کند و به تدریج در سال آینده نقاط بیشتری را پوشش می‌دهد تا ما از برنامه توسعه اینترنت خانگی خود عقب نمانیم.

اما همه خوب می‌دانیم که توسعه اینترنت ۵G که در سال ۱۳۹۹ و با جدیت آغاز شد؛ در سال ۱۴۰۰ کاملا حرکتی کند و خاموش پیدا کرده و اپراتورها با انواع مشکلات مانند تحریم‌ها و خرید تجهیزات، گرانی دلار و افزایش هزینه‌ها روبرو شدند و عملا در سال گذشته هیچ اتفاق مثبتی برای ۵G نیفتاد؛ جز اینکه دو سه سایت ۵G جدید افتتاح گردید.

وزیر ارتباطات فعلی: فیبر نوری جایگزین VDSL اما …

اما با روی کار آمدن دولت جدید (دولت سیزدهم) و وزارت آقای «عیسی زارع‌پور)، اولویت توسعه اینترنت باندپهن کمی متفاوت شده و ضمن اینکه بر ۵G کماکان تاکید می‌شد ولی اولویت توسعه زیرساخت فیبرنوری کشور و ارائه پورت‌های FTTH یا فیبر برای خانه قرار گرفت.

وزارت ارتباطات با همکاری رگولاتوری و زیرساخت و دیگر ارکان خود پروژه ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری طی ۳.۵ سال را کلید زد و تمام تمرکز و هم و غم خود را روی پیشبرد این پروژه قرار دارد.

اما آیا ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری که در این پروژه صحبت می‌شود؛ همگی از نوع FTTH هستند؟ جواب خیر است و شرکت‌ها می‌توانند اینترنت VDSL مبتنی بر فیبر نوری هم به مشترکان خود بدهند؛ اگر تجهیزاتش و امکاناتش را دارند.

به صحبت‌های «صادق عباسی شاهکوه»، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دولت جدید درباره اولویت فیبر نوری و VDSL دقت کنید:

«توسعه تکنولوژی ارتباطی با تغییر دولت‌ها ندارد. همیشه بحث ارتقای تکنولوژی مطرح است. ADSL یک تکنولوژی بود که توسعه آن ربطی به دولت قبل و قبل از آن نداشت. پس از آن هم سراغ VDSL رفتیم. سیاست دولت فعلی حمایت از ارتباطات VDSL است و کمک خواهد کرد تجهیزاتی که وارد کشور شده ولی هنوز نصب نشدند؛ زودتر به کار گرفته شوند و به مردم سرویس اینترنت سریع‌تری داده شود. بهتر است این تجهیزات نصب شود و بعد دو سال دیرتر به سراغ اینترنت فیبر برویم.»

در واقع، یک شکل ارائه سرویس فیبر نوری به این شکل است که کابل فیبر نوری از مرکز مخابراتی تا کافوی نزدیک مشتری رفته و از کافوی مخابراتی تا خانه مشتری از کابل مسی و سرویس اینترنت VDSL استفاده می‌شود. رئیس رگولاتوری هم در گفت‌وگوی خود این را توضیح می‌دهد:

«مسیر VDSL هم در کنار فیبر است. فیبر تا کافوی نزدیک مشترک باید برود و آن تکه پایانی از تکنولوژی VDSL و حتی تکنولوژی‌های جدیدتر استفاده خواهد شد.»

بنابراین، بخشی از ۲۰ میلیون پورت فیبرنوری که قرار است به مشترکان در سال‌های آینده واگذار شود و همین‌طور بخشی از ۸.۵ میلیون پورتی که در یک سال آینده قرار است در ۹ شهر به مشترکان داده شود؛ از نوع VDSL خواهد بود.

اینترنت VDSL زنده است اما کم جان

نمی‌توان نادیده گرفت که احتمالا پورت‌های FTTH یا سراسر مبتنی بر فیبرنوری بیشتری داده می‌شود و مثلا ما ۵ سال آینده، شاهدیم که پورت‌های فیبر نوری FTTH چندین برابر VDSL هستند و فناوری غالب در اینترنت ثابت کشور است ولی فعلا VDSL نمرده است و هنوز شرکت مخابرات و شرکت‌های FCP مشغول ارائه آن هستند.

کما اینکه می‌بینیم در برخی از شهرهای کشور، مخابرات مشغول ارائه پورت‌های جدید VDSL است. مثلا، در شهر اراک مخابرات دارد اینترنت برخی سرشماره‌های تلفن ثابت را از ADSL به VDSL تبدیل می‌کند یا شاتل در قم و تهران و دزفول، سرویس VDSL می‌دهد.