آموزش تحلیل پارامترهای سیگنال مودم برای رسیدن به بهترین آنتن‌دهی و سرعت

اگر یک مودم سیمکارتی خریده‌اید؛ حتما فروشنده به شما توصیه کرده است بهترین مکان را برای بهترین آنتن‌دهی و سیگنال مودم پیدا کنید و دستگاه را در آن نقطه بگذارید تا بهترین سرعت اینترنت را دریافت نمایید.

معمولا توصیه می‌شود مودم را نزدیک پنجره‌ها قرار دهید که این موضوع دور از منطق نیست؛ چون معمولا سرعت اینترنت با آنتن‌‌دهی رابطه مستقیمی دارد. ولی همیشه نزدیک پنجره‌ها، بهترین مکان برای قرارگیری مودم نیستند.

چطور باید بهترین نقطه برای آنتن‌دهی مودم را پیدا کنیم و آیا نقطه‌ای که پیدا کرده‌ایم بهترین سرعت را دارد؟

چرا پارامترهای سیگنال مودم؟

معمولا ما برای پیدا کردن آنتن مناسب به نشانگرهای چراغ روی مودم یا نشانگر گرافیکی سیگنال در پنل مدیریتی مودم نگاه می‌کنیم تا بهترین مکان در خانه یا محل‌کار را برای مودم پیدا نماییم.

اما باید بگوییم که این نشانگرها همیشه واقعیت را نمی‌گویند و بهتر است بگوییم این نشانگرها تفسیر هر شرکت سازنده دستگاه یا اپراتور از پارامتر‌های فنی سیگنال است که می‌تواند گمراه کننده نیز باشد.

بیشتر بخوانید: آموزش و بررسی اپلیکیشن LTE H-Monitor برای مدیریت مودم‌های هواوی در ویندوز

اجازه بدهید با یک مثال موضوع را بهتر مطرح کنم:

اگر از خریداران اولیه سرویس TD-LTE ایرانسل بوده باشید و خصوصا اگر مودم معروف TF-i60 H1 را هم خریده باشید؛ قطعا یادتان هست که در آن اوایل، چراغ نشانگر وضعیت آنتن این مودم اکثرا در تمام مناطق کمتر از ۳ چراغ روشن بود و بعضا به آنتن‌دهی ضعیف این مودم اشاره می‌شد و همین موضوع روی فروش این مودم تاثیر منفی گذاشته بود.

اما با توجه به اینکه فرکانس اینترنت ثابت ایرانسل ۳۵۰۰ مگاهرتز است این ضعیف بودن در این فرکانس طبیعی بود و در واقع مودم حقیقت را نشان می‌داد که تعداد دکل فرستنده برای این فرکانس کم است.

در کمال تعجب در طی یک هفته نشانگر آنتن این مودم‌ها به یکباره ۴ یا ۵ چراغ روشن را نشان می‌دادند که گویی انگار ایرانسل به یکباره آنتن‌دهی را تقویت کرده است. اما در حقیقت ایرانسل در فریمور نرم‌افزاری جدید، تفسیر خود را از پارامترهای فنی سیگنال تغییر داد تا مودم با میزان دریافت آنتن قبلی، نشانگرهای بیشتری را روشن کند و این توهم ایجاد شود که آنتن دهی بهتر شده است. فهم این ترفند با مراجعه به پنل تنظیمات مودم و مقایسه پارامترهای فنی کار کاملا راحتی بود.

حال این پارامترهای فنی سیگنال مودم چیستند و چطور بهترین سرعت و کیفیت اینترنت را با استفاده از این پارامترها بگیریم؟

در این نوشتار سعی خواهیم کرد پارامترهای فنی مودم را به زبانی ساده توضیح داده و راهکارهایی برای افزایش آنتن دهی و در نهایت افزایش سرعت و کیفیت اینترنت شما ارائه دهیم.

آشنایی با پارامترهای سیگنال

هنگام تعیین سطح و کیفیت سیگنال در شبکه‌های ارتباطی رادیویی مدرن، تعدادی پارامتر وجود دارد که اندازه‌گیری و محاسبه می‌شوند.

این اندازه‌گیری‌ها و محاسبات توسط چیپ‌ست‌های ویژه موجود در هر تجهیزات کاربری که از این سیگنال‌ها استفاده می‌کند، انجام می‌شود.

اگرچه ممکن است برخی از این پارامترها در نگاه اول بسیار شبیه به هم به نظر برسند؛ اما هر کدام هدف متفاوتی را دنبال می‌کنند و در سناریوهای متفاوتی استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: با این اپلیکیشن اطلاعات کاملی درباره آنتن‌های موبایل BTS اطراف خود به دست بیاورید

به عنوان مثال، در شبکه‌های تلفن همراه، یک گوشی که از سلولی به سلول دیگر حرکت می‌کند؛ باید انتخاب و تحویل سلول را انجام دهد. برای انجام این کار، باید قدرت سیگنال و کیفیت سیگنال دریافتی از سلول های مجاور را اندازه گیری کند.

این پارامترها بهترین و دقیق‌ترین راه برای اندازه‌گیری قدرت و کیفیت سیگنال دریافتی از اپراتورها هستند که با توجه به مقادیر آنها می‌توانید کیفیت و سرعت اینترنت خود را متحول کنید.

تقریبا تمام مودم‌های موجود در بازار این پارامترهای فنی سیگنال را در پنل کاربری خود نمایش می‌دهند که می‌توانید به راحتی در پنل مودم خود پیدا کنید.

بطور خلاصه ۴ پارامتر اصلی تعیین قدرت و کیفیت سیگنال مودم به شرح زیر است:

RSSI (Received Signal Strength Indicator): نشانگر قدرت سیگنال دریافتی

RSRP (Reference Signal Received Power): قدرت دریافتی سیگنال مرجع

RSRQ (Reference Signal Received Quality): کیفیت دریافت سیگنال مرجع

SINR (Signal-to-interference-plus-noise ratio): اندازه سیگنال به تداخل به علاوه نسبت نویز

RSSI

این پارامتر به دلیل اینکه قدرت کلی سیگنال را در نظر می‌گیرد نمی‌تواند مستقلا معیار خوبی برای تنظیم آنتن مودم باشد اما از آنجایی که مقدار این پارامتر روی مقادیر سایر پارامترها تاثیر گذار است به توضیح آن می‌پردازیم.

RSSI قدرت و میزان شدت سیگنال دریافتی را اندازه‌گیری می‌کند. مقدار آن منفی و محدوده آن بین منفی پنجاه تا منفی هفتاد است. در این معیار، قدر مطلق کوچک‌تر نشان دهنده قدرت سیگنال بالاتر است.

RSSI پارامتری است که اطلاعاتی را در مورد کل اندازه‌گیری توان باند گسترده دریافتی در همه نمادها، از جمله تمام نویزهای حرارتی و تداخلی ارائه می‌دهد. معمولا این معیار برای سیگنال نسل ۴ گزارش می‌شود و روی سیگنال شبکه ۵G گزارش نمی‌شود.

فرمول RSSI را می‌توان به صورت مقابل نوشت: توان سلولی سرویس + قدرت تداخل + نویز.

بنا بر همین فرمول، می‌توان مشاهده کرد که چرا این پارامتر بهترین معیار برای تعیین کیفیت آنتن‌دهی نیست.

RSRP

مهمترین پارامتر برای تنظیم سیگنال مودم و سایر دستگاه‌های بی‌سیم است که نشان دهنده قدرت دریافتی سیگنال مرجع است.

در طول توسعه نسل چهارم ارتباطات سیار، کنسرسیوم توسعه (۳GPP) به این نتیجه رسید که  RSSI، که قدرت کل سیگنال ورودی را در نظر می گیرد؛ مناسب‌ترین ابزار تعیین کیفیت سیگنال نیست. اما پارامتر RSRP توان را بر اساس سیگنال‌های آزمایشی که از ایستگاه پایه فعلی می‌آید، تخمین می‌زند.

از آنجایی که RSRP به عرض کانال بستگی ندارد و سیگنال های جعلی و تداخل را در نظر نمی گیرد، همیشه مقدار عددی کمتری نسبت به RSSI دارد.

این پارامتر براساس دسی‌بل میلی‌وات نمایش داده می‌شود. نقطه مرجع RSRP کانکتور آنتن دستگاه شما می‌باشد.

منفی ۴۵ دسی‌بل میلی‌وات بهترین مقدار و منفی ۱۲۰ دسی‌بل میلی وات بدترین مقدار است. اما این اعداد بصورت نظری هستند و معمولا در عمل بدست نمی‌آیند.

 برای تنظیم مودم سعی کنید این مقدار بزرگتر از منفی ۹۰ دسی‌بل میلی‌وات باشد و مقدار کوچکتر از منفی ۱۰۰ نباشد. جدول بالا نشان‌دهنده مقدار مناسب این پارامتر است.

RSRQ

این پارامتر یک معیار کیفی است و کیفیت سیگنال دریافتی از مرجع را نشان می‌دهد. واحد این پارامتر دسی بل می‌باشد. دامنه نظری این پارامتر هم از منفی ۳ دسی‌بل (عالی) تا منفی ۴۰ دسی بل (ضعیف) است.

هرچقدر قدر مطلق این پارامتر کوچک‌تر باشد، کیفیت سیگنال‌های دریافتی بهتر است.

کیفیت سیگنال دریافتی از مرجع یکی از مهم‌ترین عوامل در هنگام تلاش برای تعیین بهترین مکان برای دریافت بهترین سیگنال است.

 حتی اگر قدرت سیگنال زیادی وجود داشته باشد؛ نویز می‌تواند مزایای سیگنال بالا را خنثی و با کاهش کیفیت سیگنال آن را بی‌فایده کند.

جدول زیر دامنه عملی این معیار را نشان می‌دهد:

فرمول اندازه‌گیری این پارامتر RSRQ = N x RSRP / RSSI است که در آن N تعداد بلوک‌های منابع فیزیکی است که  RSSI هم روی آن‌ها اندازه‌گیری می‌شود که معمولاً برابر با پهنای باند سیستم است.

SINR

در دنیای ایده‌آل، جایی که هیچ تداخل الکترومغناطیسی وجود ندارد و سیگنال از منبع بدون اعوجاج به گیرنده می‌رسد، اندازه‌گیری نویز ضروری نیست.

با این حال، در زندگی واقعی، سیگنال شبکه سلولی تحت تأثیر عوامل زیادی مانند شرایط آب و هوایی، ساختار زمین، درختان، ساختمان‌های مجاور، دیوارها، سیگنال‌های سایه، تنظیمات نادرست آنتن، تجهیزات مختلف عملیاتی و حتی سایر آنتن‌های شبکه موبایلی قرار می‌گیرد.

در شبکه های ۴G، نسبت سیگنال به نویز با نشانگر SINR (سیگنال به تداخل + نسبت نویز) بیان می‌شود.

برای برخی از مدل‌های دستگاه، این مقدار می‌تواند به اختصار CINR نیز باشد (Carrier to Interference + Noise Ratio).

این پارامتر به عنوان نسبت بین سیگنال مورد نظر و تداخل از منابع خارجی محاسبه می شود و تقریباً همیشه مثبت است.

مقادیر منفی SINR در واقع و بصورت نظری به این معنی است که شبکه  ۴G در مکان فعلی کار نمی‌کند اما در واقعیت با مقدار منفی هم احتمالا می توانید بصورت ضعیف از سیگنال استفاده کنید.

SINR به عنوان یک شاخص معمولا برای کیفیت شبکه استفاده می‌شود. با این حال باید توجه داشت که SINR توسط کنسرسیوم ۳GPP مشخص و تعیین تکلیف نشده است. بنابراین دستگاه‌ها SINR را به شبکه ها گزارش نمی دهند.

با این حال SINR به صورت داخلی توسط اکثر دستگاه‌ها اندازه گیری می شود و برای استفاده توسط ابزارهای تست ثبت می شود. اگر می‌پرسید چرا نسبت سیگنال به نویز به اضافه تداخل (SINR) به اندازه RSRQ بررسی نمی شود؟ باید گفت SINR تابعی از RSRQ است؛ بنابراین تا حدودی پارامتری اضافی محسوب می‌شود.

برای بهبود استفاده از این پارامتر برای تنظیم مودم نمی‌توان نسخه قطعی ارائه داد. متاسفانه، نویز در همه جا وجود دارد و به طور کلی نمی‌توان از شر نویزهای پیرامونی خلاص شد ولی در صورت امکان سعی کنید مودم را دور از سایر وسایل الکترونیکی خصوصا دور از آشپزخانه قرار دهید و میزان این پارامتر را بسنجید.

همچنین بنا بر تجربه، قرارگیری مودم در کنار سایر ابزارهای مربوط به سیگنال و حتی گیرنده‌های دیجیتال نیز می‌توانید نویز را افزایش دهد.

دقت داشته باشید کم کردن میزان نویز دریافتی مودم، بطور محسوسی سرعت و کیفیت اینترنت دریافتی شما را بالا خواهد برد پس حتما روی این معیار دقت کافی را داشته باشید. جدول بالا نیز میزان مناسب این پارامتر را نشان ‌می‌دهد.

 نحوه استفاده عملی از پارامترهای سیگنال مودم برای افزایش سرعت اینترنت

حال که به پارامترهای فنی سیگنال مودم آشنا شدیم و دانستیم چراغ وضعیت سیگنال همیشه معیار خوبی برای تعیین میزان آنتن دهی نیست؛ می‌توانیم با دید بهتر مکان مودم خود را تعیین کنیم.

لطفا توجه داشته باشید پیدا کردن بهترین جا برای مودم یک کار زمانبر است و فقط به قدرت سیگنال بستگی نخواهد داشت.

۱- توصیه اول ما این است که ابتدا یک بسته حداقل ۴ گیگابایت روی سیمکارت خود فعال کنید زیرا در طول فرایند تعیین بهترین مکان نیاز به چندین بار اسپیدتست خواهید داشت.

۲- باید تعدد باندهای فرکانسی را در نگاه کردن به پارامترهای فنی در نظر داشت.

نسل چهارم موبایل در ایران روی ۴ باند فرکانسی ۱،۳،۷ و ۴۲ کار می‌کند که باند ۱ روی فرکانس ۲۶۰۰، باند ۳ روی فرکانس ۱۸۰۰ و باند ۷ روی فرکانس ۲۶۰۰ می‌باشد و هر سه این باند‌ها از نوع تقسیم فرکانسی (FD-LTE) هستند.

همچنین باند ۴۲ روی فرکانس ۳۵۰۰ و از نوع تقسیم زمانی (TD-LTE) می‌باشد. اگر فرض کنیم دکل اطراف شما تمام این باندها را پشتیبانی کند، در شرایط عادی واضح است که میزان قدرت سیگنال باند ۳ از باند ۴۲ بسیار بهتر خواهد بود چون روی فرکانس پایین‌تری کار می‌کند.

بنابراین باید برای تنظیم پارامترهای اشاره شده باند فرکانسی را نیز در نظر داشت و پارامترها را در باند مشابه مورد ارزیابی قرار داد.

۳- اگر مودم شما امکان قفل باند دارد سعی کنید مودم را روی یکی از باندهای اشاره شده قفل کرده، سپس بر طبق جداول بالا سعی کنید؛ مقادیر پارامترها را به ایده آل نزدیک کرده و با اسپیدتست روی هر باند، بهترین مکان را برای مودم خود انتخاب کنید.

۴- پارامتر RSRP و SNR تاثیر زیادی روی کیفیت و سرعت اینترنت شما خواهند داشت. پس توجه کنید این معیارها را با توجه به جداول بالا به بهترین حالت ممکن تنظیم نمایید.

۵- باید در نظر داشته باشید مودم‌های CAT6 به بالا امکان تمجیع ۲ یا بیشتر از ۲ فرکانس را خواهند داشت که در این مودم‌ها می‌توانید بسته به تکنولوژی مودم مقدار ۲ باند یا بیشتر را قفل کنید.

مثلا در یک مودم CAT6 می توانید یک بار ترکیب باند ۱+۳ را انتخاب کرده و با توجه به پارامترهای فنی بهترین مکان آنتن‌دهی را پیدا کرده و اسپیدتست بگیرید. سپس باند ۷+۱ را قفل کرده و بهترین مکان را انتخاب کنید و بازهم اسپید تست بگیرید و بهترین شرایط ممکن را بیابید.

۶- اگر قصد خرید مودم جدیدی دارید؛ توصیه می‌کنیم مودم‌ آنتن دار خارجی انتخاب کنید؛ زیرا با استفاده از آنتن خارجی، دست شما در تنظیم بهترین مکان برای سیگنال باز خواهد بود.

بیشتر بخوانید: ۱۵ مودم سیم کارتی دارای آنتن خارجی برتر بازار ایران

همچنین معمولا در خارج از خانه نویز کمتری وجود دارد و با استفاده از آنتن خارجی می‌توانید نویز را هم کمتر نمایید.

صبر و آزمایش؛ کلید بهبود آنتن‌دهی و سرعت مودم

همانطور که اشاره شد پیدا کردن بهترین جا برای مودم سیمکارتی برای دریافت بهترین سرعت و کیفیت کاریست بس زمانبر که ممکن است یک روز کامل هم طول بکشد ولی اطمینان می‌دهم ارزشش را خواهد داشت.

علاوه بر تمام موارد اشاره شده، می‌توان گفت که دکلی که به آن متصل هستید تاثیر بسیاری روی کیفیت اینترنت دریافتی شما دارد.

بیشتر بخوانید: ۸ روش بهبود قدرت سیگنال‌های مودم روترهای بی‌سیم

موارد بسیاری دیده شده است که نزدیک‌ترین دکل که پارامترهای سیگنال بسیار قوی را ارائه می‌دهد؛ بنا به دلایلی از جمله محدودسازی توسط اپراتور و شلوغی بیش از حد، بیشترین سرعت را ارائه نمی‌دهد و دکل دورتر با سیگنال ضعیف‌تر می‌تواند اینترنت بهتری را به شما بدهد.

بنابراین موضوع قفل دکل نیاز بسیار حائز اهمیت است که خوشبختانه بسیاری از مودم‌های امروزی از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند.

به دلیل طولانی شدن موضوع، سعی خواهیم کرد در مقالات بعدی آموزش لازم در این زمینه را نیز ارائه کنیم.

شما نیز اگر راهکاری برای افزایش میزان آنتن و در نتیجه افزایش سرعت و کیفیت اینترنت دارید لطفا در بخش نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.