تست فلوک چیست؟ انواع FLUKE TEST و روش‌های انجام آن
نگاهی به تست فلوک در شبکه‌های کابلی و تعاریف مرتبط با آن
کابل‌کشی صحیح در شبکه‌های کامپیوتری یکی از مهم‌ترین کارها است و باید کاملا کارشناسی و بدون خطا صورت پذیرد تا از هرگونه آسیب احتمالی به شبکه جلوگیری شود. برای اطمینان از درست و مشکل بودن کابل‌کشی معمولا از تسترهای شبکه اسفاده می‌شود که معروف‌ترین آنها تست فلوک است.
در دنیای شبکه کابلی انواع گوناگونی از تسترهای شبکه وجود دارند اما تست فلوک «FLUKE TEST» به دلیل اینکه اطلاعات جامع‌تر و دقیق‌تری را از سایر تست‌ها عرضه می‌کند، دارای قدرت و اعتبار بیشتر در بین انواع آزمایش کننده‌های شبکه می‌باشد.
به همین دلیل است که هر جا سخن از تست شبکه کابلی به میان می‌آید، صحبت از تست فلوک می‌شود و گویی تست فلوک مترادف شده است با تست شبکه کابلی.
تست فلوک چیست؟
تست فلوک معمولا بعد از کابل‌کشی یک شبکه کامپیوتری برای اطمینان از نحوه‌ی کابل‌کشی درست، بدون عیب و برای اطمینان از صحیح کار نمودن شبکه و قطع نبودن کابل‌ها و اتصالات، با وسیله‌ای به نام دستگاه تستر فلوک انجام و مورد آنالیز قرار می‌گیرد.
این تست به طور معمول برای شبکه‌هایی با طول حداکثر حدود ۱۰۰ متر اسفاده می‌شود. اما متخصصان شبکه با ترفندهایی می‌توانند این تست را روی شبکه‌های با طول کابل بالاتر نیز قابل استفاده نمایند.
به طور کلی تست فلوک برای تحلیل و بررسی کارایی لینک شبکه، کانال و کابل‌های فیبر نوری انجام می‌شود و اطلاعات مفیدی در خصوص کابل شبکه، فیبر و نود به تستر شبکه می‌دهد.
همچنین تست فلوک یکی از بهترین آزمون‌ها برای عیب‌یابی و اندازه‌گیری کیفیت تجهیزات پسیو شبکه و سخت‌افزار مربوطه است و اطلاعات بسیار کاملی از کیفیت انجام کابل‌کشی، سرعت شبکه مربوطه، متراژ کابل و تعیین محل دقیق قطعی کابل را در اختیار تکنیسین‌های شبکه قرار می‌دهد.
چرا باید تست فلوک انجام شود؟
تست فلوک مزایایی دارد که انجام آن را برای هر شبکه کابلی ضروری می‌کند. در زیر برخی از این مزیت‌ها را اشاره می‌کنیم.
- بهبود ۳۳ درصدی بازده شبکه کابلی پس از انجام تست
- قیمت پایین انجام تست
- ارائه یک گراف کامل و رنگی از ویژگی‌های کابل و سرعت انتقال دیتا در انواع فرکانس
- قابلیت بررسی انواع مختلف کابل اعم از مسی و فیبرنوری
- تحلیل و بررسی کارکرد درست پچ پنل و پچ کوردها
- قابلیت شناسایی خمیدگی یا کشیدگی کابل‌ها و نشان دادن محل دقیق آن در طول شبکه
- ارائه گزارشی کامل از قطعی اتصالات در شبکه
- تشخصیص نویز در شبکه کابلی
- تست فلوک سرعت بالایی در اجرا دارد
- مشخص شدن متراژ کابل‌های شبکه‌ی نوری به صورت دقیق
روش‌های انجام تست فلوک
FLUKE TEST معمولا به دو صورت زیر انجام می‌شود که در زیر آنها را بررسی نیز خواهیم کرد.
- چنل “Channel”
- پرمننت “Permanent”
تست فلوک چنل «Channel» و چگونگی انجام آن
تست فلوک چنل یک نمونه ساده شده از آزمایش کابل مسی است؛ به این دلیل که ماژول‌های دستگاه تستر مخصوص به همان دستگاه هستند.
در واقع در تست چنل ۲ سر کابل با استفاده از ماژول‌های خود دستگاه به یکدیگر اتصال پیدا می‌کنند. تست چنل انواع مختلفی دارد که شامل: تست ۲ کانکتوری، تست ۳ کانکتوری و تست ۴ کانکتوری می‌باشد.
روش کار تست فلوک چنل به این صورت است که نخست دو سر کابل شبکه به وسیله ابزار سوکت زده می‌شود، بعد از آن با استفاده از پچ کورد کابل‌ها به دستگاه متصل شده و سپس تست فلوک انجام می پذیرد.
تست فلوک پرمننت «Permanent» و چگونگی انجام آن
تست پرمننت یک نمونه واقع گرایانه و کامل‌تر از تست چنل است زیرا در این روش، به کابل‌های مورد نظر کیستون زده شده و به وسیله ماژول‌های پرمننت که به خود تستر فلوک تعلق دارد، کابل‌ها را به دستگاه وصل کرده و تست فلوک پرمننت را انجام می‌دهیم.
می‌توان گفت که تست فلوک پرمنتت در مقایسه با تست چنل برتری کاملی دارد و این نیز به این دلیل است که در تست فلوک پرمننت به جای ماژول تستر از کیستون‌های شبکه استفاده می‌شود. همین امر باعث شده تا این تست در مقایسه با تست چنل واقعی‌تر و کامل‌تر باشد. بنابراین می‌توان گفت که اطمینان بیشتری در هنگام استفاده از آن خواهیم داشت.
نکته مهمی که باید توجه شود این است که در زمان کیستون زدن برای اتجام تست پرمننت، حتما باید به سالم و اصلی بودن کیستون‌ها توجه داشته باشیم. در مواردی دیده شده است که کابل‌های شبکه مربوطه استاندارد بالا داشته‌اند ولی در هنگام انجام تست فلوک پرمننت، کیستون یا پچ کورد دارای استاندارد لازم نبوده‌اند و پاسخ تست انجام شده دقیق نبوده است.
مقایسه تست فلوک چنل و تست فلوک پرمننت
تفاوت اصلی این ۲ تست در کیفیت انجام آنها است که در تست پرمننت ضریب اطمینان بالاتری از عملکرد کابل‌ها مطابق استانداردهای مربوطه خواهیم داشت.
در واقع می‌توان این طور گفت که شبکه‌ای که تست فلوک نوع پرمننت را با موفقیت پشت سر بگذارد؛ حتما تست چنل را هم با موفقیت پشت سر خواهد گذاشت اما برعکس این موضوص صادق نیست و انجام موفقیت‌آمیز تست چنل به معنای موفقیت در پاس کردن تست پرمننت نخواهد بود.
اگر برای کارفرمایی فاکتورهایی مانند سرعت شبکه، دقت انجام کار و همچنین حجم انتقال‌ها از اهمیت بالایی برخوردار باشد؛ معمولا متخصصان شبکه توصیه می‌کنند که از تجهیزات شبکه و کابل‌هایی استفاده شود که تست فلوک پرمننت را پشت سر گذاشته‌اند. این موضوع خصوصا در مکان‌هایی مانند بانک‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز امنیتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
تفاوت دیگر در زمان تست است که معمولا تست پرمننت جهت نمونه‌برداری از کابل شبکه و پیش از انجام پروژه و انتخاب کابل شبکه انجام می‌پذیرد ولی تست فلوک چنل بعد از اجرای پروژه و روی تمامی نودهای شبکه انجام می‌شود.
همچنین به لحاظ حداکثر طول کابل تست هم تفاوت‌هایی وجود دارد. معمولا حداکثر طول کابل در تست پرمننت ۹۰ متر در نظر گرفته می‌شود و در تست فلوک چنل این مقدار ۱۰۰ متر می باشد.
معانی پارامترهای تست فلوک چیست؟
Standards
برای اینکه بتوانیم تست‌های شبکه را به درستی انجام دهیم؛ باید از استانداردهای ANSI/TIA/EIA 568-B.1 و ISO/IEC 11801 پیروی کنیم. این استانداردها معیارهایی را برای ارزیابی کابل‌های شبکه در فرکانس‌های مختلف ارائه می‌دهند.
کابل‌های شبکه به چند دسته یا کلاس تقسیم می‌شوند که هر کدام یک محدوده فرکانسی خاص دارند. اگر کابل در محدوده فرکانسی خود عملکرد صحیحی را نشان دهد، Pass خواهد گرفت و اگر نه، Fail خواهد شد.
برای مثال، دسته Cat3 / Class C (که دیگر استاندارد نیست و کاربردی ندارد) در فرکانس ۱۶ مگاهرتز، دسته Cat5e / Class D در فرکانس ۱۰۰ مگاهرتز، دسته Cat6 / Class E در فرکانس ۲۵۰ مگاهرتز و دسته Cat7 / Class F در فرکانس ۶۰۰ مگاهرتز فعالیت می‌کنند. این فرکانس‌ها تعیین می‌کنند که کابل‌ها چه میزان اطلاعات را می‌توانند انتقال دهند و چه میزان نویز و تداخل را تحمل کنند.
Needs of Certification
اگر پیمانکار الزام خاصی برای نوعی از گواهی کابل را داشته باشد تا این اطمینان برای کارفرما حاصل شود که شبکه توانایی انجام آن را دارد؛ از این گزینه استفاده می‌شود. به طور مثال، اگر کارفرما می‌خواهد اطمینان داشته باشد شبکه مورد نظر از برنامه‌های خاص مثل VOIP پشتیبانی می‌کند؛ این پارامتر کاربردی خواهد بود.
Certify Copper Twisted Pair Cable
انواع کابل مسی زوجی پس از انجام مراحل گوناگون آزمایش و با استفاده از منابع استانداردهای TIA / ISO استانداردهای لازم را دریافت خواهند کرد. این آزمایشات توسط ابزار مخصوص تست کابل شبکه انجام می‌پذیرد که در انتها با توجه به استانداردهای موجود، کابل مورد نظر یا تست‌ها را با موفقیت انجام می‌دهد یا رد خواهد شد.
Wiremap
کاربرد این پارامتر برای شناسایی اشکالات فیزیکی شبکه مانند: نصب درست سوکت‌ها در کابل، تشخیص اتصال کوتاه بین دو یا چند کابل، قطعی رشته‌ها و … می‌باشد.
Cable Length
این معیار برای اندازه‌گیری طول کابل مورد بررسی استفاده می‌شود.
The Tools
مشخص کننده تولید کننده نوع ابزار شبکه است که انواعی مختلفی دارند و می‌توان به عنوان نمونه از Fluke Networks – DTX Series در این زمینه یاد کرد.
Propagation Delay
این پارامتر به زمانی که یک سیگنال از یک طرف فرستاده می‌شود و در طرف دیگر کابل دریافت می شود اشاره دارد که بر مبنای نانوثانیه یا پیکوثانیه سنجیده می‌شود.
Delay Skew
این معیار برای محاسبه تغییرات Propagation Delay بین آهسته‌ترین و سریع ترین زوج کابل اندازه‌گیری می‌شود. به طور معمول در هر ۱۰۰ متر کابل مقدار این پارامتر بین ۲۵-۳۰ نانوثانیه خواهد بود.
Insertion Loss
Insertion Loss نشان می‌دهد که چقدر سیگنال در یک خط کاهش می‌یابد. این کاهش می‌تواند به دلیل مقاومت الکتریکی کابل مسی، افت انرژی در عایق‌های کابل یا امپدانس اضافی که توسط کانکتورها ایجاد می‌شود؛ باشد. این پارامتر با یک علامت منفی (-) و با واحد dB اندازه‌گیری می‌شود.
Insertion Loss وابسته به طول و فرکانس کابل است. هر چه طول کابل بیشتر و فرکانس سیگنال بالاتر باشد؛ Insertion Loss بیشتر می‌شود. بنابراین، برای داشتن یک خط با کیفیت بالا، باید Insertion Loss را کمینه کرد.
DC Loop Resistance
برای سنجش میزان مقاومت الکتریکی یک زوج کابل که به شکل حلقه متصل شده است، از پارامتر مقاومت Loop استفاده می‌کنیم. این پارامتر توسط امپدانس کابل تعیین می‌شود و معمولاً کم اهمیت‌تر از Insertion Loos است. ولی در شرایط خاصی که از PoE برای انتقال برق استفاده می‌شود، نقش مهمی دارد.
Return Loss
بازتاب سیگنال که به فرستنده برگردانده می‌شود، میزان ناهمخوانی امپدانس کابل یا کانکتور را مشخص می‌کند. این ناهمخوانی ممکن است از کشیده شدن بیش از حد کابل یا عیب کانکتور ایجاد شده باشد.
(Near End-Cross Talk) NEXT
NEXT اندازه‌ی تداخل سیگنال یک زوج با سیگنال برگشتی از زوج دیگر کابل را نشان می‌دهد.
(Power Sum NEXT) PSNEXT
PSNEXT اندازه‌ی مجموع تداخل سیگنال هر زوج با سیگنال برگشتی از زوج دیگر را نشان می‌دهد. در واقع جمع مقدار NEXT زوج بر روی زوج به این صورت محاسبه می‌شود.
Attenuation-to-Crosstalk ratio(ACR)
برای محاسبه افت سیگنال و NEXT از واحد dB استفاده می شود. این دو مقدار فاصله قدرت سیگنال اصلی با Crosstalk که در انتهای خط رخ می دهد را نشان می دهند. مقدار ACR باید در حدود 7dB باشد تا کابل عملکرد مناسبی داشته باشد. برای بالا بردن ACR ممکن است از کابل های STP (Shielded Twisted Pair) به جای UTP (Unshielded Twisted Pair) استفاده شود.
(Power Sum ACR)PSACR
مشابه ACR عمل می‌کند اما باید توجه داشت که از PSNEXT برای انجام آزمایش و تست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع دستگاه تست فلوک
ابزارهای مختلفی جهت تست فلوک وجود دارد که مشهور ترین آنها سه دستگاه DSX-8000 و DSX-5000 و DTX-1800 هستند.
گزارش نهایی که از این تست‌های این دستگاه‌‌ها حاصل می‌شود، در قالب فایل به کارفرما ارائه داده خواهد شد. این گزارش پس از ذخیره در دستگاه با نرم افزار مخصوص مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.
جمع بندی
تست فلوک یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین تست‌ها در دنیای شبکه‌های کابلی است که اطلاعات بسیار مفیدی در اختیار کارفرمایان و همچنین اجرا کننده‌های شبکه کابلی قرار می‌دهد.
پیشنهاد می‌کنیم اگر در کارهای خود نیاز به یک شبکه کابلی قابل اطمینان داشتید؛ حتما از شرکت‌های معتبر این حوزه برای کابل‌کشی استفاده نمایید تا به صورت تخصصی FLUKE TEST و سایر تست‌های مربوطه انجام شود و شبکه‌ای با اطمینان بالا تحویل بگیرید.
اگر قصد خرید مودم، اینترنت یا تجهیزات شبکه را دارید و به راهنمایی یا مشاوره نیازمندید، کانال تلگرام شبکه‌چی با آی‌دی @shabakehchi همراه شماست. پرسش‌های خود را با مدیر کانال در میان بگذارید تا در اسرع وقت، پاسخ تخصصی و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
