آیا واقعا اینترنت ۲۵ درصد ارزان می‌شود؟

امروز یک توییت فضای اینترنت ایران را به لرزه درآورد و باز بحث گرانی و ارزانی تعرفه‌های اینترنت را در گروه‌ها و کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی داغ کرد.

توییت از سوی حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات بود و محتوای آن می‌گفت «با تصویب کمیسیون تنظیم مقررات، وزارت ارتباطات تعرفه اینترنت زیرساخت را ۲۵ درصد کاهش داد.»

ابتدا باید این یک خط توییت را کدگشایی کنیم. بسیاری از رسانه‌ها از این فرصت استفاده کردند و تیتر زدند: «اینترنت ۲۵ درصد ارزان شد».

خوب؛ کدام اینترنت؟ اینترنت همراه یا اینترنت ثابت؟ اینترنت کدام شرکت‌ها ارزان شد؟

کدام اینترنت ارزان شد؟

توییت معاون وزیر اصلا درباره ارزانی اینترنت کاربران نهایی صحبت نمی‌کند. در توییت آقای فلاح جوشقانی؛ همان‌طور که وزیر ارتباطات در پرسش و پاسخ اینستاگرامی به کاربران وعده داده بود؛ هزینه پهنای‌باند اینترنت بین‌المللی که شرکت زیرساخت به شرکت‌های FCP می‌فروشد؛ ۲۵ درصد ارزان شده است.

وزیر ارتباطات در آذر ماه وعده کرده بود اگر شاهد افزایش رشد ترافیک اینترنت در ایران باشند؛ سعی خواهند کرد ترافیک را با قیمت ارزان‌تری به شرکت‌های اینترنتی بدهند تا آن‌ها هم تخفیف‌هایی برای کاربران‌شان در نظر بگیرند و ارزان‌تر بفروشند.

یعنی این ۲۵ درصد ارزان شدن اینترنت مربوط به بسته‌های اینترنت کاربران نیست و فعلا باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا شرکت‌های اینترنتی و FCP واقعا حاضر هستند اینترنت خود را با ۲۵ درصد تخفیف و کاهش قیمت به مشتری بفروشند یا خیر!

اوضاع شرکت‌های اینترنتی که چیز دیگری می‌گوید. بسیاری از شرکت‌های اینترنتی، به‌ویژه شرکت‌هایی که اینترنت ثابت ارائه می‌دهند؛ خوب نیست و زیان‌ده هستند. آن‌ها مرتبا گله دارند که در بازار کنونی اینترنت ایران، هیچ سودی و درآمد قابل توجهی دریافت نمی‌کنند. برای خرید تجهیزات جدید نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان دارند؛ در حالی‌که نمی‌توانند مشتری جذب کنند.

شرکت‌های اینترنتی FCP بارها از وزارت ارتباطات درخواست کردند که قیمت اینترنت به دو برابر یا بیشتر افزایش پیدا کند. اپراتورهای موبایل هم پر واضح است که از هر فرصتی برای افزایش تعرفه‌ها سود می‌برند. آن‌ها می‌گویند هزینه‌های جاری در طی امسال چندین برابر شده است ولی قیمت اینترنت ثابت مانده و دیگر برایشان ارائه سرویس صرفه ندارد.

خیلی بعید است این ارزانی روی اینترنت همراه تاثیری داشته باشد و شاید فقط چند درصد اینترنت ثابت مانند ADSL و VDSL و FTTH را ارزان‌تر کند.

در بازار ایران، ۹۱ درصد کاربران اینترنت را موبایلی‌ها تشکیل می‌دهند و کاربران اینترنت ثابت زیر ۸ درصد هستند. به طور دقیق و براساس گزارش رگولاتوری در پاییز امسال، تعداد مشترکین پهن باند ثابت در کشور به عدد ۹ میلیون و ۷۷۸ هزار و ۳۶۵ مورد رسیده است که یک ضریب نفوذ ۱۱.۶۴ درصدی را با خود دارد.

یک اقدام سیاسی یا نمایشی؟

خیلی بعید است شاهد کاهش قیمت اینترنت در فضای کنونی کشور باشیم. بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی این توییت و حرکت را یک رفتار و بازی سیاسی قلم‌داد کردند و برخی دیگر آن را صرفا یک گزارش به مردم در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی می‌دانند.

کاربران فضای مجازی می‌گویند وزارت ارتباطات باید بحث حجم‌فروشی را به طور کامل جمع کند و از شرکت‌های اینترنتی بخواهد یک سرعت بالا و با کیفیت بدون حجم و اصطلاحا نامحدود ارائه دهند؛ همان‌طور که در کشورهای همسایه‌ای مانند ترکیه شاهد هستیم.

آن‌ها اعتقاد دارند کیفیت و پینگ اینترنت مهم‌تر از قیمت است و اگر مشکلات کیفیتی اینترنت حل شود؛ کاربران حاضر به پرداخت هزینه بیشتری برای اینترنت هستند.

برخی از کاربران می‌گویند شرکت‌های اینترنتی در چند ماه گذشته، قیمت بسته‌های خود را گران‌تر کردند و از شرکت‌هایی مانند شاتل، پیشگامان و های‌وب نام می‌برند.

همین‌طور در اینترنت TD-LTE شرکتی مانند مبین‌نت با افزایش قیمت روبرو بوده است. ایرانسل، بسته‌های پرحجم و اقتصادی خود را حذف کرده و شرکت‌های اپراتور مجازی نیز هیچ‌گونه تخفیف و آفری به کاربران نمی‌دهند.

تحلیل درست این است که بگوییم وزارت ارتباطات و شرکت زیرساخت با ۲۵ درصد ارزان کردن ترافیک اینترنت؛ در صدد کاهش هزینه‌های اپراتورها و شرکت‌های اینترنتی بود تا به نوعی دنبال افزایش قیمت نباشند.

روزهای آینده مشخص می‌کنند که تاثیر ارزان شدن ۲۵ درصد ترافیک اینترنت زیرساخت برای کاربران نهایی چه بوده است. در حالی‌که همه امیدوار هستیم اینترنتی ارزان‌تر ولی با کیفیت‌تر و پایدارتر داشته باشیم؛ نباید خیلی هم به این توییت و ارزانی خوش‌بین بود.