فیبر نوری در خوان هشتم شهرداری‌ها؛ هر اپراتور چقدر پیشرفت داشته است؟

ظاهرا از ۹ اپراتور فیبرنوری، یک اپراتور همان ابتدای کار انصراف داده است؛ چند اپراتور به سد بزرگ شهرداری‌ها در شهرهای مختلف برخورد کردند و هیچ پیشرفتی ندارند؛ دیگر اپراتورها مشغول حفاری‌ها و نصب تجهیزات هستند تا به موقع، تعهدات‌شان را عمل کرده باشند.

سرپرست معاونت راهبردی و توسعه بازار سازمان تنظیم مقررات هم امیدوارانه می‌گوید به‌زودی ایرانسل و مخابرات هم به این پروژه اضافه می‌شوند. اما این پروژه در مقطع کنونی که نیمی از سال ۱۴۰۱ سپری شده است؛ چقدر پیشرفت داشته و به کجا رسیده است؟ آیا می‌توان امیدوار بود واقعا در پایان سال، ۵ میلیون مشترک اینترنت FTTH یا سایر اینترنت‌های پرسرعت داشت؟

آخرین وضعیت توسعه فیبر نوری؟

دولت می‌گوید شاه‌کلید برون‌رفت از وضعیت کنونی اینترنت، توسعه زیرساخت‌های شبکه آن هم بر بستر فیبرنوری است. بزرگ‌ترین پروژه وزارت ارتباطات نیز توسعه ۲۰ میلیون پورت فیبرنوری طی ۳.۵ سال است.

براساس گفته‌های وزیر ارتباطات، تا کنون ۲ میلیون پورت فیبر نوری راه‌اندازی شده و تا پایال سال ۱۴۰۱ باید ۳ میلیون پورت فیبرنوری دیگر راه‌اندازی و به کاربران خانگی و صنعتی تحویل داده شود. در سال ۱۴۰۲ نیز برنامه‌ریزی برای نصب ۷ میلیون پورت فیبر نوری انجام شده و در سال پس از آن یعنی ۱۴۰۳، باید ۸ میلیون پورت فیبرنوری راه‌اندازی شود.

پروژه بسیار سنگینی که علی‌رغم مخالفت‌ها و ناامیدی بدنه صنعت شبکه و ارتباطات کشور، توسط وزارت ارتباطات و رگولاتوری کلید زده شده است و در همان گام نخست، ۹ اپراتور برای اجرای فاز نخست آن، وارد بازی شدند و تفاهم‌نامه امضا کردند.

۲۷ اردیبهشت امسال ۹ اپراتور تفاهم‌نامه ایجاد پوشش فیبر نوری را امضا کردند. صبانت، پیشگامان، شاتل، آسیاتک، فناپ تلکام، ایرانیان‌نت و مبناتلکام هرکدام یک برای ایجاد یک میلیون پوشش تا پایان سال ۱۴۰۳ و رایتل نیز برای ایجاد پوشش ۵۰۰  هزارتایی متعهد شدند. در ادامه، ۸ شهر جدید نیز به پروژه فیبرنوری افزوده شد تا کار با سرعت بیشتری پیش برود.

براساس خبری که نشریه پیوست کار کرده است؛ شرکت ایرانیان‌نت همان ابتدای کار، از این پروژه کنار کشیده است. جالب اینجا است که ایرانیان‌نت اولین و تنها اپراتور با مجوز ارائه سرویس فیبر نوری در کشور است.

سایر اپراتورها نیز کم و بیش در حال توسعه فیبر نوری و انجام تعهدات خود هستند ولی با مشکلاتی از جمله شهرداری‌ها و کمبود بودجه و سرمایه‌گذاری روبرو شدند. برخی اپراتورها هیچ پیشرفتی در کار نداشتند و برعکس برخی اپراتورها موفق شدند تا ۸۰ درصد تعهدات خود را برای سال ۱۴۰۱ پیش ببرند.

با هم وضعیت برخی از شرکت‌ها در پروژه فیبر نوری را بررسی کنیم:

فیبر نوری آسیاتک

شرکت آسیاتک در شهر اول انتخابی یعنی کرمانشاه، تقریبا صفر درصد پیشرفت کار داشته است. محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک، شهرداری را مقصر اصلی عنوان کرده و می‌گوید شهرداری برای حفاری و فیبرکشی، هزینه بسیار سنگینی می‌خواهد که اصلا به صرفه نیست. آسیاتک در شهرهای دیگر هم پروژه‌های فیبرنوری دارد و برخی از آن‌ها را شروع کرده است ولی باز شهرداری‌ها در هر شهر، یک نرخ و سیاست دارند و باعث می‌شوند بازدهی مالی این پروژه بسیار طولانی شود.

فیبر نوری صبانت

صبانت در شهر بوشهر، مطابق زمان‌بندی تعیین شده پیش می‌رود و احمد بیدآبادی، مدیرعامل این شرکت می‌گوید پروژه در حال پیشرفت است. صبانت با شهرداری شهرهایی مانند ارومیه، کرج، خرمشهر، آبادان، جهرم، محمودآباد، آمل، پرند و بابل در حال مذاکره است و به شهرهایی مانند قزوین، زنجان و تهران وارد شده است.

اما باز هم اینترنت فیبر نوری صبانت در برخی شهرها با شهرداری‌ها به مشکل برخورده و کار کند پیش می‌رود. شهرداری‌ها تصور می‌کنند پروژه فیبر نوری برایشان یک فرصت طلایی درآمدزایی است و می‌خواهند هر طور شده، سهم بیشتری بردارند که باعث می‌شود اپراتورهای فیبر نوری نتوانند کار را پیش ببرند.

فیبر نوری پیشگامان

اپراتور دیگری که به قدرت در پروژه فیبر نوری ۲۰ میلیون پورت وارد شده؛ پیشگامان با شهر انتخابی اول یزد است. پیشگامان موفق شده با شهرداری یزد به توافقات خوبی برسد و پروژه توسعه فیبر در این شهر خوب پیش می‌رود.

مسعود بمانی‌پور، مدیرعامل پیشگامان نیز می‌گوید در برخی شهرهای دیگر با شهرداری‌ها در حال رایزی هستند ولی هریک مدل خاصی از همکاری را مدنظر دارند که برای یک اپراتور، جمع این‌ها بسیار سخت است و باید یک تعرفه‌گذاری مشخصی در کل کشور برای شهرداری‌ها وضع کرد.

پیشگامان موفق شده بخشی از پروژه توسعه فیبر خود را ۸ شهریورماه امسال در شهر یزد راه‌اندازی کند.

مدیرعامل این FCP خبر از تکمیل شدن ۳۰ هزار پوشش با حفاری ۳۰ کیلومتری در یزد تا یکی دو ماه آینده می‌دهد و می‌گوید فاز دوم فیبر یزد با ۳۰ هزار پوشش نیز تا پایان سال تکمیل می‌شود؛ فاز سوم ۴۰ هزار پوششی هم می‌ماند برای سال بعد.

بمانی‌پور دلیل شروع نشدن پروژه پیشگامان در بندر چارک که شهر دوم تعهد پیشگامان است را متصل نشدن به فیبر زیرساخت عنوان می‌کند.

فیبر نوری فناپ تلکام

فناپ در شهر رشت، بیشترین پیشرفت پروژه را داشته است. براساس گزارشی که صابر فیضی، مدیرعامل فناپ تلکام در اختیار رسانه‌ها قرار داده است؛ آن‌ها با شهرداری رشد به توافق رسیده و موفق شدند ۱۱۰ کیلومتر حفاری داشته باشند و ۲۰ درصد تجهیزات سمت مشتری نیز نصب شوند. فیضی می‌گوید پیشرفت پروژه در شهر رشت ۸۰ درصد است و تا پایان سال، ۲۵۰ هزار پورت فیبر نوری واگذار خواهند کرد.

فناپ در شهرهای دیگری مانند همدان، هشتگرد، کیش، پردیس و غیره نیز پروژه‌های فیبر نوری خود را پیش می‌برد و ظاهرا از آن‌ها نیز راضی است.

فیبر نوری شاتل

شاتل جزو اولین اپراتورهای توسعه فیبر نوری بود که کار را از استان قم شروع کرد و بعد پروژه فیبر نوری شهر قزوین را افتتاح و در ادامه سراغ شهر مشهد رفت. شاتل هنوز آمار دقیقی از وضعیت پیشرفت پروژه‌های خود ارائه نکرده است اما مشترکان این اپراتور خیلی امیدوار هستند هرچه زودتر بتوانند اینترنت فیبر نوری شاتل را در خانه آزمایش کنند.

شاتل وعده اینترنت با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه به مشترکان خود داده است و در مراسم‌های افتتاحیه خود نیز این سرعت را به نمایش گذشته است.

فیبر نوری مخابرات

شرکت مخابرات به طور رسمی وارد پروژه توسعه فیبر نوری ۲۰ میلیون پورت نشده است ولی براساس وظایف و مسئولیت‌های سازمانی خودش، در حال توسعه فیبر در کشورهای مختلف است. اراک، شیراز، گرگان و چندین شهر دیگر، فیبر نوری مخابرات توسعه یافته و در دسترس کاربران قرار دارد.

بیشتر بخوانید: جدیدترین تعرفه‌های اینترنت تانوما (فیبر نوری) مخابرات

شرکت مخابرات دارای زیرساختی است که می‌تواند به سرعت اینترنت FTTH را به کاربران خانگی بدهد ولی متاسفانه چون برای این شرکت به صرفه نیست که تک تک هر کاربر را به فیبر وصل کند؛ در این مسیر انگیزه و تلاشی نداشته و بیشتر ترجیح می‌دهد مجتمع‌های بزرگ، شهرک‌های صنعتی و مشترکان متمرکز خود را فیبرکشی و اینترنت پر سرعت بدهد.

۲۰ میلیون پورت فیبر نوری؛ بیم‌ها و امیدها

مهدی روحانی‌نژاد، معاون سازمان تنظیم مقررات خبر داده به‌زودی مخابرات و ایرانسل با رفع ابهامات و مشکلات‌شان، به پروژه توسعه فیبر اضافه می‌شوند و این پروژه سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت.

با این وجود، بعید است در پایان سال واقعا ۵ میلیون پورت فیبر نوری به کاربران و کسب‌وکارها تحویل داده شود؛ چون مشکلات بزرگی پیش پای اپراتورها است و آن‌ها باید از خوان‌های وحشتناکی مانند شهرداری‌ها، مخابرات، تامین بودجه و خرید و نصب تجهیزات عبور کنند و تازه به بازاریابی برای جذب مشتری برسند.

روحانی‌نژاد می‌گوید در رگولاتوری داریم روی تعرفه توسعه فیبر نوری برای شهرداری‌ها کار می‌کنیم تا یک رویه و تعرفه یکسان برای سراسر کشور اعمال شود؛ چیزی که تقریبا هم‌صدا، کل اپراتورهای فیبر از دولت درخواست کردند.

اما کاربران اینترنت به رغم همه تجارب ناموفق پیشین و سنگ‌های بزرگی که پیش پای اپراتورهای بخش خصوصی برای توسعه فیبر هست؛ امیدوار هستند به آرزوی خو رسیده و اینترنت FTTH درب خانه آن‌ها را بکوبد تا از دست اینترنت ADSL مرده و اینترنت همراه کم جان خلاص شوند و طعم یک اینترنت پرسرعت واقعی را بچشند.